- De kolonisatie van Mars en een nieuw soort goudkoorts, maar dan in de ruimte
- Toekomstige ziekenhuizen hebben meer weg van winkels of service stations
- Programmeerbare materie en shape-shifting technologie; het zit eraan te komen
- De verschuiving naar een planetaire beschaving
- Technologische singulariteit – wanneer robots slimmer worden dan mensen
Dr. Michio Kaku, Amerikaanse futurist, trendwatcher, auteur en theoretische fysicus aan de City University van New York, is een soort tovenaar die voorspellingen doet over fascinerende, fantastische technologieën. Hij wordt ook wel de ‘hedendaagse Einstein’ genoemd en zijn huidige missie is het definiëren van de ‘Theorie van Alles’. Deze theorie heeft als doel de vier fundamentele krachten van het universum te verenigen; de zwaartekracht, het elektromagnetisme, de zwakke kernkracht en de sterke kernkracht. Vorig jaar sprak Kaku over teleportatie en tijdreizen en dat “we in de komende decennia waarschijnlijk iets zullen ontwikkelen dat lijkt op de onzichtbaarheidsmantel van Harry Potter.” Hij heeft ook voorspeld dat computers binnenkort in staat zijn om onze gedachten te lezen en dat we objecten in de toekomst met onze hersenen kunnen besturen. En hij heeft waarschijnlijk gelijk, want dit gebeurt al op verschillende manieren – denk bijvoorbeeld aan hersengestuurde arm– en beenprotheses waarmee men bij DARPA volop experimenteert.
Dankzij ontwikkelingen in de nanotechnologie kunnen we binnenkort de dromen van eeuwenoude alchemisten misschien uit laten komen. Een belangrijk doel van alchemisten was het vervaardigen van de ‘Steen der Wijzen’ – waarmee je gewone metalen als lood in goud kon veranderen, ziekten kon genezen en langer kon leven. Veel alchemisten baseerden zich op de natuurfilosofie van Aristoteles – dat elk van de vier elementen in een ander kan worden veranderd door blootstelling aan, onder andere, verschillende temperaturen of vochtigheid. Nanotech geeft ons de mogelijkheid om op moleculair niveau met materialen te experimenteren, waardoor we ze in iets heel anders kunnen veranderen. Dankzij ontwikkelingen in de biotechnologie kunnen we uiteindelijk nieuwe organismen creëren die nu in de natuur niet bestaan. Kaku voorziet ook dat internationale verschillen tegen het jaar 2100 uiteindelijk zullen vervagen, waardoor we veranderen in een enkele planetaire beschaving. In 2050-2060, zegt hij, bouwen we kolonies op Mars
De kolonisatie van Mars en een nieuw soort goudkoorts, maar dan in de ruimte
We gaan Mars koloniseren. NASA is erbij betrokken, SpaceX werkt eraan en Kaku heeft er ook het een en ander over te zeggen. Volgens de beroemde fysicus vestigen we rond 2030 onze eerste nederzettingen op de rode planeet, bestaande uit structuren en levensondersteunende systemen waar astronauten een paar maanden achtereen gebruik van kunnen maken. Voor echte zelfvoorzienende nederzettingen hebben we echter veel meer tijd en energie nodig. Volgens Kaku zien we in 2050-2060 het begin van de eerste echte kolonies, kleine gemeenschappen die niet langer afhankelijk zijn van aardse hulpbronnen. Tegen die tijd hebben we het volgens Kaku voor elkaar gekregen om waterzuiveringsinstallaties te bouwen, energie-infrastructuren te ontwikkelen en kassen te bouwen waarin we ons voedsel kweken.
Aan het begin van de volgende eeuw, misschien zelfs wel tegen het einde van deze eeuw, heeft SpaceX volgens de voorspellingen een miljoen mensen naar Mars gestuurd om de eerste grote steden te vestigen. Het bedrijf is van plan om dit in tijd van 40 tot 100 jaar te doen met behulp van 1.000 Falcon Heavy raketten met elk 100 marsreizigers. Deze kolonies creëren uiteindelijk hun eigen infrastructuur en rijkdom, en worden volledig zelfvoorzienend. Denk bijvoorbeeld aan asteroïde-mijnbouw; elke kleine asteroïde kan potentieel honderden miljarden dollars aan platina bevatten. Dit zou kunnen leiden tot een nieuw soort goudkoorts, maar dan in de ruimte.
Toekomstige ziekenhuizen hebben meer weg van winkels of service stations
Volgens Kaku lijken onze ziekenhuizen in de toekomst meer op een soort winkels of workshops. Kanker genezen of ons ideale gewicht bereiken is volgens de fysicus dan net zo makkelijk als een auto-onderdeel repareren of vervangen. Ter vervanging van zieke of niet goed functionerende organen creëren we met menselijke cellen gewoon nieuwe, gezonde organen. Als we kijken naar de huidige ontwikkelingen in stamcellenonderzoek en 3D bioprinters die nu al levend weefsel printen, zijn deze voorspellingen zeker niet vergezocht.
Ook krijgen we in de toekomst te maken met robotdokters. Deze robo-docs, zoals Kaku ze noemt, zullen een aanzienlijke daling van medische kosten tot gevolg hebben. In Japan maakt men nu al gebruik van robots om patiënten uit hun rolstoel te tillen en in bed te leggen, en het chirurgische systeem Da Vinci kan complexe operaties met ongekende nauwkeurigheid uitvoeren. En Riba, een robot die eruit ziet als een reusachtige teddybeer, kan gezichten herkennen en op spraakopdrachten reageren. Nóg geavanceerdere KI is al in staat om menselijke emoties te herkennen. In de toekomst is de dokter niet meer dan een softwareprogramma in een scherm aan de muur.
Binnenkort kunnen we met onze eigen MRI-handscanners, die niet groter zijn dan een mobieltje, ons lichaam van binnen bekijken. Hoewel de huidige MRI-scanners nog steeds vrij omvangrijke apparaten zijn, bestaan er ook al scanners die niet groter zijn dan een avondtasje. Verder zijn onze badkamers, meubels en kleding volgens Kaku in de nabije toekomst allemaal voorzien van DNA-sensoren die onze gezondheid in de gaten houden, en vermindert de slimme pil de noodzaak voor chirurgische ingrepen.
Programmeerbare materie en shape-shifting technologie; het zit eraan te komen
Andere futuristische technologie die we in ons leven nog zullen meemaken, is volgens Kaku programmeerbare materie (materiaal dat bestaat uit kleine machines en verschillende vormen kan aannemen). De wetenschap ontwikkelt zich nu al razendsnel en als we atomen gaan vervangen door minuscule computerchips en we hun elektrische lading wijzigen, kunnen ze op verschillende manieren van vorm veranderen. Deze chips of catoms zijn niet alleen zo klein als een korrel zand, ze zijn ook superintelligent en bevatten de rekenkracht van een PC. Onderzoekers van Carnegie Mellon en het MIT – in samenwerking met Intel – zijn al geruime tijd aan het experimenteren met programmeerbaar materiaal, ook wel claytronics genoemd. De catoms vormen in wezen een netwerk van een miljard computers waarmee je bijna elk denkbaar object kunt creëren. Volgens Kaku kan de shape-shifting technologie gebruikt worden om hele steden te bouwen. “Als ik een stuk klei heb van duizenden miljoenen kleine punten, druk ik op een knop, dan veranderen de ladingen ervan en verandert het in een beeld, een auto, wat je maar wilt. Dit betekent dat ik op een andere knop kan drukken en dan verandert de klei in een huis. Druk ik weer op een knop dan komt er een hele stad uit de woestijn tevoorschijn.”
De verschuiving naar een planetaire beschaving
De ontwikkelingen die in de komende eeuw plaatsvinden, bepalen het lot van de mensheid. Volgens Kaku zijn we op dit moment een ’type 0-beschaving’; we hebben nationalistische regeringen en zijn afhankelijk van fossiele brandstoffen. Kaku voorspelt dat we over ongeveer 100 jaar een ’type 1-beschaving’ zijn geworden , een planetaire beschaving met wereldwijde instellingen en overheden. Dit type beschaving kan bijna alle beschikbare energie van de planeet gebruiken – inclusief alle elektromagnetische straling van de zon – en misschien zelfs het weer, vulkanen en aardbevingen controleren. Het Internet is de eerste stap van een planetair communicatienetwerk. Deze communicatie verloopt nu nog voornamelijk via een toetsenbord of microfoon maar in de toekomst communiceren onze hersenen wellicht direct met die van een ander. Engels wordt waarschijnlijk de planetaire taal en de Europese Unie is het begin van een type-1 economie. Ontdekking, innovatie en technologie veranderen het hele economische, sociale en politieke landschap, waarbij bestaande geloofssystemen en vooroordelen ondersteboven worden gegooid. Kaku gelooft dat de planetaire beschaving het hoogtepunt is van al deze ontwikkelingen en misschien wel de grootste transitie in de geschiedenis.
In een van zijn interviews, “Zal de mensheid zichzelf vernietigen?” op de website Big Think bespreekt Kaku de gevaren van de overgang naar een planetaire beschaving:
“De gevaarlijke periode is nu, omdat we nu nog de barbarij hebben. We hebben nu alle passies nog. We hebben alle sektarische fundamentalistische ideeën nog. Tegelijkertijd hebben we ook kernwapens. We hebben chemische en biologische wapens, die in staat zijn het leven op aarde uit te roeien. Elke keer dat ik de krant lees, herken ik in de headlines de geboortepunten van een type-1 beschaving. Maar ik zie ook elke keer de tegenovergestelde trends. Wat is terrorisme? In zekere zin is het een reactie tegen de oprichting van een type-1 beschaving. Ze weten waarschijnlijk niet eens waar ik het over heb, maar ze reageren niet op het modernisme. Ze reageren op het feit dat we ons bewegen naar een multiculturele, tolerante wetenschappelijke samenleving en dat is niet wat ze willen.Ze willen geen wetenschap. Ze willen een theocratie. Ze willen geen multiculturalisme. Ze willen monoculturalisme. Instinctief gezien houden ze niet van de verschuiving naar een type 1-beschaving. Welke tendens zal overwinnen? Ik weet niet welke tendens zal overwinnen, maar ik hoop dat het de type 1-beschaving is.”
Technologische singulariteit – wanneer robots slimmer worden dan mensen
Met de Wet van Moore (computertechnologie verdubbelt zich elke 18 maanden) als basis zijn wetenschappers en fysici van mening dat de technologische singulariteit – wanneer robots slimmer worden dan mensen – in 2029 zal plaatsvinden. Kaku gelooft echter dat Moore’s wet op een gegeven moment een niveau bereikt waarop siliconen transistors niet krachtiger of kleiner kunnen worden. Om computers te kunnen verbeteren moeten we dan ook een vervanging voor silicium vinden. Ook gelooft hij niet dat robots zo slim worden dat ze de mensheid zullen overnemen. Machines zijn nu zo slim als insecten – tegen het einde van de eeuw zijn ze waarschijnlijk zo slim als apen. Op dat moment kunnen machines gevaarlijker worden omdat ze dan in staat zijn om hun eigen doelen en strategieën te formuleren. Kaku stelt echter voor dat we op dat moment gewoon “…een chip inbouwen in hun hersenen zodat we ze onklaar kunnen maken zodra ze moorddadige gedachten krijgen.”
Conclusie
De exponentiële groei in de technologische vooruitgang heeft trendwatchers, futuristen en natuurkundigen, zoals dr. Michio Kaku, geïnspireerd om nogal opvallende voorspellingen te doen over onze toekomst. Kaku neemt complexe onderwerpen en transformeert ze in eenvoudige analogieën waarmee hij de fascinerende nieuwe mogelijkheden voor de mensheid in perspectief brengt. Hij heeft diverse boeken en blogs geschreven en verschijnt vaak op radio en televisie zoals History Channel, Discovery Channel en Science Channel. Zijn drie New York Times bestsellers zijn Onmogelijke Natuurkunde (2008), Reis naar de Toekomst (2011) en De Toekomst van het Brein (2014).
