- De BlackBerry 850: het begin van de verslavende connectiviteit
- GM’s EV-1: de inspiratie voor de elektrische Tesla
- Google Glass: kickstart van de wearables revolutie
Soms kan een technologische innovatie die echt visionair is de wereld veranderen. Of dat nu Karl Benz’s uitvinding van de auto is of de creatie van Robert E. Kahn, Vint Cerf en Tim Berners-Lee’s – wat uiteindelijk het internet zou worden genoemd – het is duidelijk dat deze nieuwe technologieën onze manier van werken en leven compleet hebben veranderd. Deze innovaties zijn veel meer dan ‘coole gadgets’, ze zijn transformatief – we kunnen ons haast niet meer voorstellen hoe het leven was voordat deze innovaties hun intrede deden.
Maar niet alle verbazingwekkende uitvindingen worden een succes. Soms zit men er met de timing van een fantastisch idee nét naast, bijvoorbeeld omdat de technologie of de maatschappij er nog niet klaar voor is. In andere gevallen kan een innovatie trendbepalend zijn, ook al is het niet precies wat er in de toekomst gaat gebeuren. Wat ook de oorzaak is van het mislukken van sommige van deze innovaties, het zijn toch stuk voor stuk echt profetische meesterwerken. Laten we eens kijken naar drie van deze mislukte innovaties die decennia geleden al een voorspelling waren van onze huidige trends.
De BlackBerry 850: het begin van de verslavende connectiviteit
Research In Motion, of RIM, was het Canadese bedrijf dat de smartphone-rage lanceerde. Toen semafoons (ook wel piepers, pagers of buzzers) nog state-of-the-art technologie waren, hadden de medeoprichters van RIM, Mike Lazaridis en Douglas Fregin, een geweldig idee: “Wat als je met je pieper ook berichten kunt verzenden en ontvangen?” De BlackBerry 850 – een apparaat met een klein monochroom scherm, een ingebouwd toetsenbord en een scrollwiel aan de rechterkant – kon dat in 1999 ook. De 850 was in feite een pager on steroids – je kon ermee e-mailen en een beetje HTML mee browsen.
Dit eenvoudige apparaat was het begin van een wereldveranderende trend. Het bood met name overheden en bedrijven waarvan het personeelsbestand in toenemende mate onderweg was veilige, mobiele productiviteit. Het iconische, duimvriendelijke toetsenbord is achteraf beschreven als “de beste tekstinvoermethode ooit bedacht voor een draagbaar apparaat”. BlackBerry werd al gauw koploper in de VS en overal waar je maar keek – in restaurants, op straat, op de roltrap, in de metro’s – iedereen met een pak aan had z’n duimen op zo’n ding. Deze nieuwe connectiviteit was zo verslavend dat de kleine gadgets al snel de bijnaam ‘CrackBerry’ kregen – een naam waar niemand met een smartphone nu van opkijkt.
BlackBerry’s productassortiment was visionair maar hun succes werd ook hun ondergang. Ze werden traag en conservatief en slaagden er niet in om zich aan te passen aan de opkomende trend in de smartphonewereld: grote touchscreens. Ze hielden zich stijf vast aan hun kleine schermpjes, het scrollwiel en het toetsenbord. Bedrijven als Apple, HTC en LG daarentegen, omarmden de nieuwe ontwikkelingen en begonnen te experimenteren met radicale benaderingen van schermtechnologie. Vanaf 2011 stierf BlackBerry bijna een decennium lang een langzame dood. Toch hebben we veel van onze huidige (obsessie met) connectiviteit te danken aan de 850.
GM’s EV-1: de inspiratie voor de elektrische Tesla
Tesla’s vloot van volledig elektrische auto’s is zeker innovatief, maar wist je dat Martin Eberhard, Marc Tarpenning, Elon Musk, JB Straubel en Ian Wright het bedrijf hebben opgericht uit teleurstelling dat General Motors (GM) met hun eigen elektrische auto, de EV-1, was gestopt?
De EV-1 was de eerste volledig elektrische auto die op grote schaal geproduceerd werd. Aanvankelijk was het een experiment om onderzoek te doen naar de technische haalbaarheid en consumentenvraag naar zogenaamde ‘zero emission’-voertuigen. GM experimenteerde al sinds eind jaren ’80 met een volledig elektrisch ontwerp en onthulde tijdens de LA Auto Show in 1990 hun conceptauto, de ‘Impact’. De EV-1 was het productiemodel dat uit dit concept voortkwam. De EV-1 werd zo ontworpen dat hij voldeed aan de strenge nieuwe eisen van de Californische CARB-wet (California Air Resources Board-wet) die de zeven grootste automerken op de Amerikaanse markt verplichtte een Zero Emission Vehicle te produceren. De EV-1 werd net als de Tesla’s als een elektrisch voertuig gebouwd, in plaats van een bestaand ontwerp aan de nieuwe motor en accu aan te passen. De EV-1 werd gemaakt met voor die tijd revolutionaire materialen als aluminium en kunststof om het gewicht van het frame en de body te minimaliseren, om zo het bereik en de snelheid van de auto te kunnen verbeteren. Andere details, zoals een super lage trekkracht-coëfficiënt en speciaal ontworpen Michelin-banden, verbeterden deze nog verder.
Van 1996 tot 2003 werd de EV-1 in plaats van koop-auto als lease-auto aangeboden. Een commerciële mislukking – ondanks sterke openbare steun. Allerlei complottheorieën doen de ronde, inclusief beweringen dat GM de EV-1 saboteerde uit angst dat de elektrische voertuigen de lucratieve autoparts-markt op z’n gat zouden gooien. Ook zijn er aantijgingen dat de olie-industrie een aandeel had in de ondergang van de elektrische auto. Hoe het ook zij, de meest waarschijnlijke oorzaak ligt waarschijnlijk bij de kosten en prestaties van de EV-1. Ondanks de positieve respons op de auto, vooral in Zuid-Californië en Arizona, presteerden de accu’s bij koud weer niet naar behoren. Daar kwam nog bij dat de geschatte kosten per voertuig voor de fabrikant maar liefst $ 80.000 tot $ 100.000 bedroegen – waardoor de auto gewoonweg niet rendabel was. Desondanks zat GM met de EV-1 destijds wel op de goede weg.
Google Glass: kickstart van de wearables revolutie
Een van de meest recente ‘mislukkingen’ is Google Glass, een headset met een beeldscherm dat bedoeld was als een soort hands-free smartphone. Google Glass bereikte het publiek voor het eerst op 15 april 2013 en werd aan early adopters verkocht voor maar liefst $1.500.
Het idee achter de wearable is geniaal -handsfree en overal toegang tot functies waar we nu onze smartphone voor gebruiken – zoals e-mail, tekstberichten, gesprekken, nieuws en internet browsen. Glass was voorzien van een op het frame gemonteerd touchpad, een camera en een klein display in het gezichtsveld van de gebruiker. Het was niet de eerste wearable, maar wel de volgende stap in de evolutie van wearables als fitnesstrackers, een stap naar een toekomst waar we onze e-mail misschien wel checken via een oogimplantaat of een onderhuids display.
Smartphones zijn in ieder geval niet de toekomst – deze worden zeker vervangen door veel elegantere technologie. Helaas is het woord ‘elegant’ niet bepaald van toepassing op Google Glass en de nerd factor ervan – in het openbaar praten tegen deze onooglijke wearable – was voor de meeste consumenten gewoonweg too much. Bovendien hielpen de extreem hoge prijs en de privacy issues ook niet mee; met Glass kun je namelijk makkelijk video-opnamen maken zonder dat de persoon die gefilmd wordt daar iets van merkt. Daarnaast was het zo dat het gebruik van Glass in bioscopen, nachtclubs en andere openbare gelegenheden niet toegestaan werd. Google maakte dan ook snel een einde aan dit technologie-experiment.
Ook al is het met deze drie tech innovaties nooit echt iets geworden, toch zijn het voorbeelden van het feit dat opkomende trends niet altijd hetzelfde betekenen als probleemloze vooruitgang. Het zijn namelijk ook inspirerende lessen in innovatie die illustreren hoe één goed idee de toekomst kan kickstarten. Niemand zou nu onder de indruk zijn van de BlackBerry 850 en de EV-1 zou er vergeleken bij de Tesla 3 belachelijk uitzien. Ook zijn er vast niet veel mensen die terugverlangen naar Google Glass. Toch moeten we deze trendgenererende ‘mislukkingen’ zien als creatieve sprongen in de richting van wat er mogelijk is – belangrijke historische momenten in de technologie van de toekomst.
