Slimme kleding die van vorm verandert: binnenkort in een winkel bij jou in de buurt

• Samenvatting
• Hoe kleding steeds slimmer wordt
• Transformeer je look in realtime met PLDC
• Adobe lanceert digitale jurk
• Upgrade je kledingcollectie met 4D-materialen
• Een jurk die van vorm verandert
• Elektrocalorische kleding houdt je warm in de kou en koel in de hitte
• Zonne-energie aangedreven sci-fi mode
• De toekomst van slimme kleding
• Leerpunten

Samenvatting

Slimme technologie dringt steeds dieper door in ons dagelijks leven. Binnenkort komen we dit zelfs in onze eigen kledingkast tegen. Bij het woord kleding denk je nu nog aan een stel passieve items die gewoon in je kast hangen en die je aantrekt. Je hoeft je shirt niet op te laden en je jurk heeft geen software-update nodig. Maar met de komst van ‘slimme kleding’ – kleding met technologie – gaat dat allemaal veranderen, waardoor een kledingstuk zelfs echt kan bijdragen aan een betere levenskwaliteit. Bedrijven als Adobe en verschillende universiteiten over de hele wereld zijn momenteel koplopers op het gebied van slimme kleding, maar het lijkt erop dat verschillende grote merken er binnenkort ook mee aan de gang gaan.

• Adobe’s ‘Project Primrose’ heeft een digitale jurk gelanceerd die met een druk op de knop direct van patroon kan veranderen.
• MIT en Ministry of Supply werken samen aan het creëren van 4D-geprinte kledingstukken die van vorm kunnen veranderen.
• Onderzoekers aan de Nankai Universiteit in China hebben een op zonne-energie werkend fotovoltaïsch jack ontwikkeld waarmee het je kan opwarmen of verkoelen.
• Zion Market Research verwacht dat de waarde van de sector voor slimme kleding en stoffen zal stijgen van $3,76 miljard nu naar $31,26 miljard in 2032.

Naarmate het onderzoek en de ontwikkelingen vorderen, zullen we waarschijnlijk nog veel meer indrukwekkende toepassingen van slimme kleding zien. Misschien bestaat onze garderobe ooit wel volledig uit kledingstukken die zich naadloos aanpassen aan onze behoeften, voorkeuren en omgeving. De mogelijkheden zijn eindeloos en de toekomst van mode ziet er rooskleuriger – en niet te vergeten slimmer – uit dan ooit tevoren.

Hoe kleding steeds slimmer wordt

We zijn gewend dat kleding gewoon kleding is: je trekt het aan, het doet wat het moet doen en verder denk je er niet veel over na. Maar met de opkomst van slimme kleding, waarin technologie is verwerkt, verandert dat volledig. Kledingstukken kunnen straks veel meer doen dan je warmhouden of er goed uitzien – ze kunnen actief bijdragen aan je welzijn en dagelijks leven een stuk prettiger maken.

Uit recent marktonderzoek blijkt dat de wereldwijde markt voor slimme kleding en stoffen flink in de lift zit. Volgens Zion Market Research zal de markt in 2032 naar verwachting een waarde van 31,26 miljard dollar bereiken, een forse stijging ten opzichte van 3,76 miljard dollar in 2023. Hoewel dit nog maar een klein deel is van de totale wereldwijde mode-industrie, die 1,78 biljoen dollar waard is, is het toch een indrukwekkende groei die de komende jaren alleen maar verder zal toenemen.

Maar wat is slimme kleding precies en wat kun je ermee doen? Slimme kleding zit vol met sensoren, elektronica en speciale materialen die je kleding veel functioneler maken. Denk aan het bijhouden van je conditie, het monitoren van je gezondheid, temperatuurregeling en zelfs kleding die zich aanpast aan jouw stijl. Door deze technologie in onze kleding te verwerken, krijgen we waardevolle inzichten in ons welzijn, ondersteunen we ons lichaam beter tijdens dagelijkse activiteiten en voelen we ons de hele dag comfortabel. Laten we eens duiken in de wereld van slimme kleding en ontdekken welke technologie erachter zit, hoe het gebruikt kan worden en welke invloed het op ons dagelijks leven kan hebben.

“In tegenstelling tot traditionele kleding, die statisch is, kan ik met Primrose in een handomdraai mijn look veranderen”.

Adobe onderzoeker Christine Dierk

Transformeer je look in real-time met PLDC

PLDC-technologie belooft de haute couture compleet te veranderen, met kleding die zich direct kan aanpassen aan de gelegenheid. Hoe vaak sta je niet voor je kast, twijfelend over wat je aan moet trekken voor een feestje? Je wilt iets unieks, iets waarmee je opvalt. Maar na al dat zoeken kom je erachter dat het perfecte kledingstuk niet in je kast hangt, maar waarschijnlijk ergens in een winkel. En je hebt geen tijd om daarnaar op zoek te gaan.

Maar stel je eens voor dat je een jurk hebt die in no time van stijl kan veranderen – van een strak, zwart cocktailjurkje naar een glinsterend, veelkleurig meesterwerk, en dat met één druk op de knop. Klinkt als sciencefiction, toch? Toch is dit precies wat met PDLC-technologie (polymer-dispersed liquid crystal) al mogelijk is. PDLC is een energiebesparend materiaal dat vaak wordt gebruikt in slimme ramen om te schakelen tussen transparant en halfdoorzichtig. Een technologie met veel potentie.  Maar wanneer het wordt toegepast in haute couture, wordt het pas echt interessant. Stel je voor: kleding die van patroon kan veranderen wanneer jij dat wilt.

Adobe lanceert digitale jurk

Adobe heeft een digitale jurk ontwikkeld die met één druk op de knop van uiterlijk kan veranderen.

De PDLC-aangedreven ‘digitale jurk’, ontwikkeld als onderdeel van Adobe’s Project Primrose, werd voor het eerst gepresenteerd tijdens de recente MAX-conferentie. Op het eerste gezicht lijkt het gewoon een stijlvolle, strapless cocktailjurk – perfect voor een avondje uit. Maar zodra de jurk wordt geactiveerd, gebeurt er iets bijzonders. De pailletten op de jurk beginnen te bewegen en creëren fascinerende patronen die over de stof heen dansen. “In tegenstelling tot gewone kleding, die altijd hetzelfde blijft, kan ik met Primrose mijn look in een oogwenk veranderen”, zegt Christine Dierk, Adobe-onderzoeker en ontwerper van de jurk.

Het meest bijzondere is dat de jurk niet alleen van look verandert, maar ook met je meebeweegt. Terwijl je loopt, draait of danst, veranderen de patronen op de jurk mee, waardoor je meteen de show steelt. Je draagt als het ware een levend kunstwerk dat zich continu aanpast. Hoewel de jurk absoluut indrukwekkend is, heeft Adobe een nog veel uitgebreidere visie voor de toekomst van design. Zo kan het materiaal op allerlei andere manieren worden toegepast, waardoor het niet alleen geschikt is voor kleding, maar ook voor meubels en andere oppervlakken.

Upgrade je kledingcollectie met 4D-materialen

Met 4D-printtechnologie kunnen we ‘slimme’ materialen maken die van vorm, grootte of kleur veranderen, waardoor op maat gemaakte kleding voor een veel breder publiek binnen handbereik komt.

Modebewuste mensen geven vaak de voorkeur aan maatwerk om de perfecte pasvorm te krijgen. Er is gewoon iets speciaals aan kleding die precies voor jouw lichaam is gemaakt. Een persoonlijk proces waarbij elke vorm en contour van je lichaam wordt meegenomen, wat het een extra luxe gevoel geeft. Tot voor kort was maatwerk altijd erg prijzig, waardoor het voor veel mensen onbereikbaar bleef – maar dat gaat nu veranderen.

Dit is mede te danken aan 4D-printtechnologie, een van de spannendste ontwikkelingen van dit moment. Deze technologie wint steeds meer terrein, met toepassingen in allerlei sectoren, van de medische wereld tot de bouw. Hoewel 4D-printtechnologie gebruikmaakt van 3D-printers, zit het echte verschil in de ‘slimme’ materialen die worden gebruikt. Deze materialen kunnen zo worden geprogrammeerd dat ze – na een externe prikkel – van vorm, kleur of grootte veranderen.

In de modewereld betekent dit kledingstukken die precies kunnen doen wat jij nodig hebt. Geen zin om je kast vol te hangen met hetzelfde kledingstuk in vier verschillende kleuren? Of misschien ben je aan het afvallen en maak je je zorgen dat je straks je hele garderobe moet vervangen als je je streefgewicht bereikt? Dit zijn precies de problemen die 4D-geprinte kleding kan oplossen.

Een jurk die van vorm verandert

Textielontwerpster Sasha McKinlay heeft de 4D Knit Dress gecreëerd. Een jurk die van vorm kan veranderen wanneer deze wordt blootgesteld aan hitte.

Sasha McKinlay, textielontwerpster en onderzoeker bij het Self-Assembly Lab, heeft onlangs haar krachten gebundeld met Ministry of Supply, een modebedrijf dat bekend staat om zijn hightech kleding. Het resultaat was de creatie van de ‘4D Knit Dress’, een kledingstuk dat de manier waarop we denken over – en passen in – onze favoriete outfits volledig zal veranderen.

Het bijzondere van deze jurk is dat hij gemaakt is met hittegevoelige garens en een slimme techniek waardoor de stof op verschillende manieren kan aanpassen. Deze technologieën werken samen om een pasvorm te creëren die perfect is afgestemd op jouw unieke lichaam. Dankzij jaren van onderzoek naar dynamisch textiel in het Self-Assembly Lab kunnen deze materialen bijvoorbeeld van vorm, isolatie of ademend vermogen veranderen wanneer ze worden blootgesteld aan hogere temperaturen. Activeer bepaalde delen van het kledingstuk met warmte en je ziet hoe je jurk voor je ogen verandert: van strak en aansluitend naar een elegante empire-taille, helemaal op maat voor jou.

“Ik hou van het idee om kleding op een duurzame manier aan te passen. Deze jurk belooft duurzamer te zijn dan traditionele mode, zowel voor de consument als de producent”.

Sasha McKinlay, textielontwerper en onderzoeker bij het Self-Assembly Lab

Naarmate consumenten zich steeds bewuster worden van de impact die hun kledingkeuzes op het milieu hebben, biedt de 4D Knit Dress een sterk alternatief voor de wegwerpcultuur van fast fashion. “Trends veranderen, lichamen veranderen”, zegt Gihan Amarasiriwardena van het Ministry of Supply. “Deze jurk verandert gewoon met je mee”.

Elektrocalorische kleding houdt je warm in de kou en koel in de hitte

Elektrocalorische materialen maken het mogelijk om kleding te creëren die zich automatisch aanpast aan veranderende temperaturen. Weg met seizoensgebonden kleding, want deze technologie zorgt ervoor dat je altijd comfortabel bent, ongeacht het weer.

Of je nu te maken hebt met de verzengende hitte van de woestijn of de ijzige kou van bergtoppen, extreme temperaturen hebben altijd een uitdaging gevormd voor de mens. Ons lichaam functioneert optimaal binnen een beperkte ‘thermische comfortzone’ – ergens tussen de 22 en 28 graden Celsius. Kom je buiten die zone, dan wordt het al snel onaangenaam en moeten we maatregelen nemen om warm te blijven of af te koelen.

Al eeuwenlang gebruiken we kleding om ons te beschermen tegen de elementen. En we zijn steeds beter geworden in het omgaan met extreme weersomstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan zelfverwarmende vesten, Gore-Tex lagen en kleding met ingebouwde icepacks. De meeste van deze hightech kledingstukken kunnen echter maar één ding tegelijk: óf je warmhouden, óf je verkoelen. Maar wat als er een manier was om kleding te maken die zich in een handomdraai kan aanpassen aan veranderende temperaturen? Dat zou betekenen dat je geen extra kleding meer bij je hoeft te hebben voor het geval de weersomstandigheden veranderen.

Met elektrocalorische materialen – stoffen die als gevolg van een elektrische prikkel snel van temperatuur kunnen veranderen – wordt dit binnenkort mogelijk. Dit materiaal is flexibel en buigzaam, waardoor het perfect geschikt is voor kleding. Zodra er elektriciteit doorheen stroomt, absorbeert het warmte uit de omgeving en slaat die op, net als een batterij. Wanneer de stroom stopt, komt de warmte vrij en warmt het materiaal, en alles wat ermee in aanraking komt, snel op. Deze technologie is nog vrij nieuw, maar je kunt je voorstellen hoe het concept van ‘zomerkleding’ en ‘winterkleding’ hierdoor compleet zal veranderen. In plaats van aparte kleding voor elk seizoen, zou je genoeg hebben aan één outfit die zich aan allerlei weersomstandigheden en temperaturen aanpast.

Zonne-energie aangedreven sci-fi mode

Onderzoekers van de Nankai Universiteit hebben een revolutionaire zonne-energie patch ontwikkeld die zich naar behoefte aanpast en je warm of koel houdt.

Een team wetenschappers uit China loopt voorop in de nieuwste ontwikkelingen binnen de elektrocalorische technologie. In 2023 combineerden ze hun elektrocalorische textiel met een organische zonnecel die direct energie van de zon opslaat. Geen gedoe meer met omvangrijke batterijen. Overdag, wanneer de temperatuur stijgt, trekt de zonnecel de warmte weg van je huid en slaat deze op voor later. Zodra het ’s avonds afkoelt, geeft de patch die opgeslagen energie weer af, zodat je behaaglijk warm blijft.

Een van de meest indrukwekkende eigenschappen van dit nieuwe materiaal is de snelheid waarmee het materiaal kan schakelen tussen koelen en verwarmen. Zo ontdekte het team dat de patch de huid in slechts een paar seconden met meer dan 9% kan koelen. Bij temperaturen variërend van vrieskou tot extreme hitte zorgde het ervoor dat de drager zich steeds comfortabel bleef voelen.

De toekomst van slimme kleding

Slimme kleding kan ons hele idee van wat we dragen en waarom compleet veranderen, maar het roept ook vragen op over wie het zich kan veroorloven en wie niet.

Hoewel slimme kleding nog niet op grote schaal beschikbaar is, staan de ontwikkelingen zeker niet stil. Stel je eens voor: een jas die op zonne-energie werkt en je niet alleen warm houdt, maar ook je telefoon oplaadt zodra je die in je zak stopt. Dit klinkt misschien futuristisch, maar de technologie die dit mogelijk maakt, is al binnen handbereik. Het is nu vooral een kwestie van tijd voordat het betaalbaar en toegankelijk wordt voor iedereen.

Een ander interessant voorbeeld zijn de zelfherstellende stoffen. Wat als je kleren zichzelf konden repareren wanneer er een scheur in komt? Stoffen die zichzelf kunnen herstellen zijn al in ontwikkeling en vooral mensen die extreme sporten beoefenen zouden hier vast erg blij van worden. Ook deze techniek staat nog in de kinderschoenen, maar de mogelijkheden zijn veelbelovend.

Het enige nadeel is dat er waarschijnlijk een groot verschil zal ontstaan tussen de mensen die zich deze hightech kleding kunnen veroorloven en zij die dat niet kunnen. Modieuze kleding is nu al prijzig, en dat is nog zonder dat er een moederbord of geavanceerde stoffen in verwerkt zijn. Een slimme jas zou wel vijf keer zoveel kunnen kosten als een gewone jas, en dit is nog maar het begin. Naarmate de technologie achter slimme kleding verder ontwikkelt, zullen deze kledingstukken waarschijnlijk alleen maar duurder worden. Daarmee worden ze niet alleen een modestatement maar wordt ook je sociale status overduidelijk. En hoewel massaproductie de prijzen op de lange termijn kan drukken, zal kleding met geavanceerde technologieën altijd een flinke investering vergen en voor de meeste mensen onbetaalbaar zijn.

Leerpunten

Slimme kleding is allang geen futuristisch concept meer, maar wordt steeds meer realiteit. Met een markt die de komende jaren flink zal groeien, ontdekken steeds meer modeliefhebbers het enorme potentieel van deze innovatieve kleding.

• Slimme kleding kan je lichaamstemperatuur regelen en zelfs je prestaties verbeteren.
• Het kan ook helpen om de mode-industrie duurzamer te maken door minder afval te produceren en een bewustere manier van consumeren te stimuleren.
• In de toekomst zou onze hele garderobe kunnen bestaan uit kleding die zich moeiteloos aanpast aan onze behoeften, voorkeuren en de omgeving.
• Toch blijven de hoge kosten van slimme kleding een obstakel, waardoor het vooralsnog vooral beschikbaar is voor mensen met een hoger inkomen.

De mogelijkheden zijn eindeloos, en de toekomst van mode is veelbelovend – en niet te vergeten slimmer dan ooit. Door deze ontwikkelingen te omarmen, zullen we niet alleen stijlvoller voor de dag komen, maar ons ook beter voelen, omdat onze kleding actief met ons meewerkt om ons leven op allerlei manieren te verbeteren.