Zelfrijdende auto’s: het einde van achtervolgingen, parkeerboetes en verkeerspolitie?

Foto van Richard van Hooijdonk
Richard van Hooijdonk
  • Geen toekomst fantasie meer: de zelfrijdende auto’s zijn onderweg
  • Routine verkeerscontroles behoren binnenkort tot het verleden, maar is dit een goede zaak?
  • Verkeersovertredingen: wie krijgt de bekeuring?
  • Google’s zelfrijdende auto’s waarschuwen als de politie eraan komt
  • Nog genoeg redenen om autonome auto’s in de toekomst aan te houden
  • Elk voordeel heeft zijn nadeel

Overtredingen waar we een bekeuring voor kunnen krijgen variëren van te hard of door rood rijden en fout parkeren tot dronken achter het stuur zitten. Autofabrikanten pompen momenteel miljarden dollars in de ontwikkeling van volledig autonome voertuigen en zodra we allemaal een zelfrijdende auto hebben die geprogrammeerd is om zich aan alle verkeersregels te houden, hebben we steeds minder politie in het verkeer nodig. Het duurt dan ook niet lang meer of de verkeersagent is (grotendeels) overbodig.

Geen toekomstfantasie meer: de zelfrijdende auto’s zijn onderweg

Zelfrijdende auto’s zijn geen toekomstfantasie meer. Ze zijn onderweg en komen met grote snelheid op ons af. Wist je dat Singapore al semi-autonome taxi’s heeft en dat er autonome minibussen rondrijden in Zwitserland? Uber heeft al een zelfrijdende Ford Fusion op de weg in Pittsburgh, zij het met een chauffeur en ingenieur aan boord. De middenklasser waar jij (of je buurman) in rondrijdt is waarschijnlijk ook al uitgerust met technologieën als ‘park assist’, ‘lane assist’, ‘adaptive cruise control’ en ‘collision avoidance’. Dan is het in feite nog maar een kleine stap naar volledig autonoom rijden. Het enige wat dat eigenlijk nog in de weg staat is dat de auto’s nóg beter moeten worden in het interpreteren van en reageren op veranderende verkeerssituaties en wegomstandigheden. Maar nu de ontwikkeling van de zelfrijdende technologie in een stroomversnelling terechtgekomen is, kunnen we ook grote maatschappelijke veranderingen verwachten.

Uber-ingenieur en chauffeur in een zwarte zelfrijdende Ford Fusion
Uber heeft al een zelfrijdende Ford Fusion op de weg in Pittsburgh, zij het met een chauffeur en ingenieur aan boord.

Routineverkeerscontroles behoren binnenkort tot het verleden, maar is dit een goede zaak?

Natuurlijk worden zelfrijdende auto’s zo ontworpen dat ze veilig zijn; ze zijn geprogrammeerd om zich aan de regels te houden. De inzittende hoeft niet meer op te letten, ze rijden niet door rood en houden zich aan de snelheid. Ze houden veilig afstand van andere auto’s en maken zich niet schuldig aan parkeerovertredingen. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat veel verkeersregels binnenkort niet meer van toepassing zijn en dat veel agenten hun baan verliezen. Ook ongelukken als gevolg van rijden onder invloed of sms’en tijdens het rijden behoren binnenkort tot het verleden. Interactie tussen verkeersagenten en automobilisten – of passagiers in het geval van autonome auto’s – zal daardoor drastisch veranderen en uiteindelijk misschien zelfs zo goed als verdwijnen.

De voordelen zijn duidelijk maar er zijn ook een aantal nadelen, met name als het gaat om criminaliteit. Op dit moment is het zo dat een klein percentage automobilisten dat aangehouden wordt voor verkeersovertredingen soms verder gecontroleerd wordt. In sommige gevallen blijkt dan dat het gaat om iemand met uitstaande boetes, drugs- of illegaal wapenbezit. Een opmerkelijk geval was toen de Amerikaanse Timothy McVeigh in 1995 aangehouden werd vanwege een ontbrekende kentekenplaat. Hij bleek de Oklahoma City Bomber te zijn en werd vervolgens gearresteerd. De duidelijke aanwezigheid van politieagenten in het straatbeeld en routinematige verkeerscontroles dienen ook als een afschrikmiddel voor criminelen. Een daling van het aantal politieagenten als gevolg van de invoering van zelfrijdende auto’s zou dan ook kunnen leiden tot een toename in criminaliteit.

Verkeersovertredingen: wie krijgt de bekeuring?

Als de politie je tijdens je rit in je zelfrijdende auto aanhoudt en vervolgens blijkt dat er sprake is van een overtreding, wie krijgt dan de bekeuring? Bedrijven als Google, Mercedes en Volvo hebben al aangekondigd de aansprakelijkheid op zich te nemen als het gaat om schade als gevolg van ongevallen die door de zelfrijdende auto veroorzaakt wordt – in de autonome modus. Maar zouden deze bedrijven ook aansprakelijk zijn voor verkeersovertredingen? In de toekomst maken autonome auto’s waarschijnlijk deel uit van de zogenaamde ‘genetwerkte zwermen’. Het is dan ook te betwijfelen of er in de toekomst nog veel ongelukken gebeuren of overtredingen plaatsvinden. Als een autonome auto bijvoorbeeld een klapband krijgt zal de zwerm ervoor zorgen dat het voertuig op een veilige plek kan stoppen zonder ongelukken of verkeersopstoppingen te veroorzaken. Dat kunnen ze veel beter dan mensen. Ook worden de vitale functies van de passagiers in de toekomst routinematig gemonitord. Als er zich dan een probleem voordoet brengt de zelfrijdende auto de inzittende zonder instructies veilig naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Mocht een menselijke automobilist van plan zijn een snelheidsovertreding te begaan, dan steekt de genetwerkte zwerm daar onmiddellijk een stokje voor. De auto in kwestie wordt precies op z’n plek in de zwerm gehouden en kan geen kilometer sneller rijden dan toegestaan. Gezichtsherkenningstechnologie identificeert tekenen van stress of agressiviteit en activeert vervolgens het ‘zelfbehoudinstinct’ van de zwerm.

Hiermee is de vraag van aansprakelijkheid voor verkeersovertredingen niet helemaal beantwoord. Het heeft echter wel een vrij duidelijk beeld van hoe de toekomst van zelfrijdende auto’s eruit ziet, en dat het waarschijnlijk is dat verkeersovertredingen vrijwel niet meer zullen voorkomen.

Google’s zelfrijdende auto’s waarschuwen je als de politie eraan komt

Zoals duidelijk is in de voorbeelden zijn autonome auto’s tot veel meer in staat dan alleen het vervoeren van passagiers. Google is bijvoorbeeld bezig met de ontwikkeling van een detectiesysteem voor hun zelfrijdende auto’s. De techreus vroeg onlangs een nieuw patent aan voor een systeem dat naderende overheidsvoertuigen kan herkennen op basis van de zwaailichten en waarschuwt als er een politieauto, ambulance of brandweer in de buurt is. De autonome Google-auto’s leren hoe ze politieauto’s van ambulances en andere hulpdiensten moeten onderscheiden zodat ze op de juiste manier kunnen reageren, zoals stoppen of aan de kant gaan.

Nog genoeg redenen om autonome auto’s in de toekomst aan te houden

Hoewel zelfrijdende technologie het verkeer zoals we het nu kennen volledig zal veranderen, is het niet erg waarschijnlijk dat de agenten in de toekomst volledig uit het straatbeeld verdwijnen of dat aanhoudingen helemaal niet meer zullen plaatsvinden. Je zelfrijdende auto kan in de toekomst nog aangehouden worden als:

Je het stuur overneemt (en een fout maakt)

Zodra je de autonome rijmodus uitschakelt en het stuur overneemt zijn de oude regels waarschijnlijk gewoon weer opnieuw van toepassing. Het mag dan misschien niets uitmaken of je dronken bent als je een passieve inzittende bent van een zelfrijdende auto, maar dat is natuurlijk wél van belang als je zelf achter het stuur zit.

Je je gordel niet om hebt

De regels voor het dragen van veiligheidsgordels zullen ook met autonome auto’s van kracht blijven. De veiligheidsredenen blijven hetzelfde, ook al bestuur je de auto niet zelf.

Je te langzaam rijdt

Nog niet zo lang geleden werd er in Californië een autonome Google-auto aangehouden omdat het voertuig te langzaam reed waardoor er verkeershinder ontstond. Hoewel de Google-auto’s om veiligheidsredenen zijn geprogrammeerd om niet sneller te rijden dan 40 kilometer per uur, kan deze lage snelheid op doorgaande wegen uiteraard problemen veroorzaken.

Er iets kapot is aan je auto

Hoewel zelfrijdende auto’s relatief veilig zijn moeten ze toch ook regelmatig onderhouden worden. Kapotte koplampen of getinte ramen veroorzaken in autonome voertuigen met high-tech communicatiesystemen en sensortechnologie natuurlijk weinig problemen. Maar voor andere overtredingen waarbij bijvoorbeeld de veiligheid van de inzittenden in het geding komt, zul je in de toekomst vanzelfsprekend nog steeds aangehouden worden.

Je bezig bent met illegale activiteiten

Agenten mogen je aanhouden als er een vermoeden bestaat dat er sprake is van illegale activiteiten. In de toekomst met zelfrijdende auto’s zal dat niet veranderen en kan een agent je op verdenking van illegale of criminele activiteiten als drugsgebruik of verboden wapenbezit aanhouden en controleren.

Je auto als gestolen geregistreerd staat

Zelfrijdend of niet zelfrijdend, als je auto als gestolen geregistreerd staat, zal de politie je ook in de toekomst uiteraard gewoon aanhouden.

Elk voordeel heeft zijn nadeel

De dagelijkse taken van agenten bestaan uit het reageren op ongelukken en zorgdragen dat de verkeersregels worden nageleefd. De implementatie van zelfrijdende auto’s heeft in de toekomst tot gevolg dat een groot deel van de behoefte aan verkeershandhaving verdwijnt. Als het aantal ongelukken afneemt, zijn er ook minder verkeersomleidingen nodig en hoeven er minder politieverklaringen afgenomen te worden. Het aantal agenten zou in feite met vijftig procent verminderd kunnen worden zonder dat dit nadelige gevolgen heeft voor de veiligheid op de weg. Wel leidt een afname van het aantal politieagenten in het straatbeeld mogelijk ook tot een toename in de criminaliteit. Hoe dan ook zal de openbare weg in de toekomst drastisch veranderen. De auto wordt eigenlijk een vorm van openbaar vervoer. De veranderingen kunnen honderdduizenden verkeersdoden per jaar schelen. Tegelijkertijd kosten ze ook vele banen. De grootste uitdaging is wellicht de mens zelf: willen we ons stuur eigenlijk wel uit handen geven?

Share via
Copy link