3 opmerkelijke medische innovaties die de toekomst van de patiëntenzorg vormgeven

Foto van Richard van Hooijdonk
Richard van Hooijdonk
  • De Medical Sieve van IBM kan uit enorme hoeveelheden gegevens een diagnose filteren
  • Babylon’s chatbot geeft bezorgde patienten binnenkort medisch advies
  • De diagnostische contactlens van Google meet je bloedsuikerspiegel

Technologie brengt enorme veranderingen teweeg in de geneeskunde. Van kunstmatige intelligentie (KI) en machine learning tot chatbots en wearables: de innovaties die andere sectoren veranderen, komen we ook steeds meer in de gezondheidszorg tegen waar ze meer doen dan ons leven vereenvoudigen. In veel gevallen maken ze het leven zelfs mogelijk, waardoor er voor veel mensen weer hoop is.

Zoals Ginni Rometty, CEO van IBM, aan Bloomberg uitlegt, zal geavanceerde technologie als cognitieve computerverwerking artsen in de toekomst niet volledig vervangen, maar ingezet worden om hen te assisteren en hun werk naar een hoger niveau te tillen. “De bedoeling is om jou en mij temidden van cognitieve overload te helpen betere beslissingen te nemen”, zegt Rometty.

De Medical Sieve van IBM kan uit enorme hoeveelheden gegevens een diagnose filteren

Radiologen staan voor een zware taak. Om een ziekte te diagnosticeren, moeten ze een enorme hoeveelheid afbeeldingen bekijken, op zoek naar aanwijzingen. Dat is vaak zoeken naar een naald in een hooiberg. Een bijkomend probleem is dat zij dit doen zonder op de hoogte te zijn van de bredere medische geschiedenis van een patiënt. Door zich alleen te richten op MRI’s en CT-scans missen ze vaak ‘the bigger picture’. Het onderzoeksteam van IBM legt uit: “Een radioloog van de spoedeisende hulp krijgt soms wel 200 gevallen per dag te zien en sommige onderzoeken bestaan uit meer dan 3000 beelden.” Om voor de hand liggende redenen leidt dit tot vermoeidheid. In gevallen waar een patiënt meer dan één klacht heeft, zien radiologen ’toevallige’ diagnoses soms over het hoofd.

Ontwikkelingen op het gebied van machine learning, beeldherkenning en KI kunnen radiologen nu helpen hun vaardigheden uit te breiden en te verbeteren. Omdat zoveel mensen hulp nodig hebben, hebben radiologen vaak geen tijd om de volledige medische voorgeschiedenis van elke patiënt te lezen. Maar een cognitief computersysteem kan dat wel. Met behulp van Watson werkt IBM aan wat artsen de ‘Medical Sieve’ of medische zeef noemen, een systeem dat uit enorme hoeveelheden gegevens een diagnose kan filteren. De Medical Sieve kamt de volledige medische geschiedenis van een patiënt door, op zoek naar aanwijzingen die de analyse van de onderzoeksresultaten onderbouwen. Dankzij slimme algoritmen en geavanceerde KI kan het systeem in een handomdraai alles over een patiënt te weten komen. Als het de MRI’s en CT scans vervolgens bekijkt, kan het afwijkingen beter herkennen en een deskundige radioloog waarschuwen.

Deze ontwikkelingen maken vroegtijdige – en correcte – diagnoses van complexe problemen mogelijk, een indrukwekkend voorbeeld van hoe levensreddend nieuwe technologie kan zijn.

Een kamer vol met schermen met afbeeldingen van hersenscans
De Medical Sieve kamt de volledige medische geschiedenis van een patiënt door, op zoek naar aanwijzingen die de analyse van de onderzoeksresultaten onderbouwen.

Babylon’s chatbot geeft bezorgde patienten binnenkort medisch advies

Het is jou of iemand die je kent misschien wel eens overkomen: een plotselinge pijn of ziekte die ernstig genoeg is om voor naar de dokter te gaan. Hoewel misschien niet per se een spoedgeval, toch ben je bang dat er iets echt fout zou kunnen zijn. In het Verenigd Koninkrijk betekent dat de zogenaamde ‘niet-noodhulplijn’ 111 bellen, of wat Jamie Rigg van Engadget noemt: “de eerste hulplijn voor spoedeisend advies in gevallen waar het waarschijnlijk overkill is om direct om een ambulance te schreeuwen”. De niet-noodhulplijn is in het leven geroepen om medische hulpdiensten te ontlasten, maar het aantal telefoontjes dat ze krijgen is nog steeds overweldigend.

De Nationale Gezondheidsdienst heeft daar een oplossing voor gevonden: een intelligente chatbot. De creatie van de startup Babylon Health werd dit jaar voor het eerst getest. Aanvankelijk werd het systeem ingezet als slimme symptomenchecker, maar Babylon is van plan om de KI zo te verbeteren dat het echte slimme diagnoses kan genereren. Met kennis van miljoenen eerdere consulten en diagnoses kan de chatbot de zogenaamde triage efficiënter en goedkoper uitvoeren dan menselijke hulplijn-operators. De oprichter en CEO van Babylon, Dr. Ali Parsa, denkt dat hun KI “binnenkort in staat is om persoonlijke gezondheidskwesties beter te diagnosticeren en voorspellen dan artsen”. Maar net als Rometty zegt Parsa dat het niet de bedoeling is dat deze app de plaats van professionals in de gezondheidszorg inneemt. “Machines en medici gaan in de toekomst juist steeds meer met elkaar samenwerken. Artsen doen veel meer dan alleen diagnoses stellen en kunstmatige intelligentie is een instrument waarmee artsen toegankelijker worden”.

Het is een geniaal idee. Mensen die zich ergens zorgen over maken, kunnen de intelligente app om medisch advies vragen. Het gebruikt deep learning algoritmen waarmee het weet wat het verschil is tussen een gewone hoofdpijn en een mogelijke aneurysma. Zo kunnen patiënten, wanneer dat nodig is, naar medische hulpdiensten verwezen worden. In echte noodgevallen kan de app onmiddellijk een video-afspraak met een dokter plannen. Deze aanpak kan op twee manieren levens redden. Ten eerste, door patiënten te waarschuwen voor een potentieel ernstige aandoening, kan het systeem de hulp regelen die ze nodig hebben. En ten tweede, door patienten met eenvoudige klachten te voorzien van ‘niet-noodhulp’, hebben medische professionals meer tijd om de mensen die het echt nodig hebben direct spoedeisende hulp te bieden.

De diagnostische contactlens van Google meet bloedsuikerspiegel

Google is ook bezig met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van healthtech en wel met een innovatie voor diabetespatiënten. Het aantal gevallen van diabetes neemt wereldwijd in hoog tempo toe. Diabetes is een ernstige ziekte die voortdurend aandacht vraagt en leidt tot medische problemen als nierfalen, oogaandoeningen, beroertes, hartaanvallen en amputaties. Het probleem is dat de ontwikkelingen met betrekking tot glucosemonitoring eigenlijk achtergebleven zijn. Nu moet een patiënt meerdere keren per dag bloed prikken en testen. In de loop van een dag kan een aantal metingen een patroon van bloedsuikerspiegels opleveren. Maar wie heeft er de tijd om zijn bloedsuikerspiegel de hele dag, elke paar minuten, te controleren? Constante, niet-invasieve monitoring is de perfecte oplossing.

Een hand met Google's contactlens op het puntje van zijn vinger
Google is ook bezig met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van healthtech en wel met een innovatie voor diabetespatiënten.

Er zijn al verschillende bedrijven die zo’n systeem hebben ontwikkeld, maar Verily, het life sciences team van Google, heeft deze uitdaging op een andere manier benaderd. In samenwerking met Alcon, de afdeling oogverzorging van Novartis, hebben ze een contactlens ontworpen die de bloedsuikerspiegel van de drager voortdurend meet. Tussen twee lagen normaal lensmateriaal hebben wetenschappers en ingenieurs van Verily een dunne sensor geplaatst. Door een klein gaatje in de lens komt traanvocht in contact met de elektronica, die de bloedsuikerspiegel van de drager vervolgens in real time registreert en deze informatie deelt met een bijbehorende app. Als het systeem een gevaarlijke piek of daling registreert, kan het de patiënt waarschuwen of onmiddellijk medische hulp inroepen.

Share via
Copy link