- Kauwgom met de smaak en textuur van een volledige maaltijd straks misschien realiteit
- Binnenkort kunnen we naast een foto ook de smaak van een cocktail op Facebook zetten
- Virtueel zoet en zout is perfect voor mensen met dieetbeperkingen
- In de toekomst kunnen we culinaire lekkernijen van straatkraampjes in Singapore virtueel proeven
Ken je die kauwgomkauwende Violet Beauderest nog? De winnares van een van de gouden toegangskaarten uit Sjakie en de Chocoladefabriek? Zij at kauwgom die haar de smaken liet proeven van tomatensoep, biefstuk met aardappelen en bosbessentaart toe. Met de bosbessentaart ging het overigens grandioos mis, maar dit terzijde. Dit was natuurlijk een sciencefictionscenario toen het verhaal werd geschreven, en ook nog op het moment dat de films uitkwamen. Maar wetenschappers zijn er inmiddels in geslaagd om smaken en texturen digitaal na te bootsen. Voor onze kleinkinderen is die scène in de toekomst dus misschien helemaal niet zo uitzonderlijk.
We kunnen ons afvragen waarom we virtuele versies van smaak en proeven zouden willen creëren, maar virtueel voedsel of de virtuele ervaring van het eten zelf kan voor mensen met een calorie- of zoutarm dieet echt een oplossing zijn. Ook zij die moeilijkheden hebben met eten of drinken als gevolg van een medische aandoening kunnen baat hebben bij de ontwikkelingen. Misschien is virtueel eten wel iets voor een bijzondere eerste date op een fantasielocatie waar je iets kunt bestellen dat niet bestaat, zoals knapperige soep. De technologieën die we in dit artikel bespreken maken alles dat op dit moment op het gebied van eten en drinken nog niet kan in de toekomst wél mogelijk.
1. Als het leven je digitale citroenen geeft, waarom zou je dan geen virtuele limonade maken?
We plaatsen de mooiste foto’s van onze maaltijden of designerdrankjes op Facebook of Instagram, maar zou het niet nóg leuker zijn als je zelfs de smaak ervan zou kunnen uploaden zodat anderen je exotische cocktail ook kunnen proeven? Dat is precies wat Nimesha Ranasinghe van de National University of Singapore voor elkaar wilde krijgen en hij is er samen met zijn team nog in geslaagd ook. Om zintuiglijke ervaringen via het Internet met anderen te kunnen delen creëerde hij een hightech systeem van sensoren en elektroden. Hiermee kan de zuurheid en de basiskleur van citroenlimonade ‘geupload’ worden naar een speciaal ‘glas’ waar alleen water in zit.
Dit hebben ze voor elkaar gekregen met behulp van een PH-sensor om de zuurtegraad van de versgemaakte citroenlimonade vast te leggen en een RGB-sensor om de kleur ervan te registreren. Deze gegevens werden vervolgens geüpload naar het speciale glas (met water gevuld en van elektrode voorzien) dat op een andere locatie stond. De elektrode stimuleerde de smaakpapillen van de drinker en her-creëerde daarmee vervolgens de zure smaak van de limonade. De LEDverlichting in het glas repliceerde de geelgroene kleur van de limonade. Het werk van de onderzoekers werd vorige maand op de Conference on Tangible, Embedded and Embodied Interaction in Yokohama, Japan gepresenteerd. Met hun huidige systeem is het team nog niet in staat om een volledig smaakprofiel te versturen, maar ze werken momenteel aan een nieuwe virtuele cocktail die je behalve proeven ook kunt ruiken. Natuurlijk is het fantastisch dat je de smaak van een drankje straks op social media kunt delen. Maar wat het Japanse onderzoeksteam eigenlijk wil bereiken is dat mensen uiteindelijk van zoetigheid kunnen genieten zonder dat hun gebit of gezondheid daar onder lijdt of dat ze er dik van worden.
2. De smaak van zout nabootsen door je tong een elektrisch schokje te geven
Een eitje of gehaktballetje met een beetje zout wordt al gauw een stuk smaakvoller, maar teveel zout in je dieet kan slecht zijn voor je gezondheid, vooral als je last hebt van hoge bloeddruk. Een onderzoeksteam onder leiding van Hiromi Nakamura van het Rekimoto Lab van de Universiteit van Tokyo heeft nu een vork ontwikkeld die de smaak van zout aan eten toevoegt, zonder dat er daadwerkelijk zout aan het eten toegevoegd wordt. Het prototype werd ontwikkeld voor het ‘No Salt Restaurant,’ een project gericht op het aanbieden van volwaardige maar zoutloze maaltijden. De vork heeft een 9 Volt-batterij en geeft in verschillende sterktes een klein elektrisch schokje af. De slimme vork zorgt niet alleen voor een zoute maar ook een zure smaak en tevens een verscheidenheid aan texturen.
De gebruiker doet wat voedsel op zijn vork en doet deze vervolgens in zijn mond. Dan drukt hij op een knop op het handvat waardoor het schokje afgegeven wordt. De tinteling ervan houdt de ionkanalen in de tong voor de gek en vervolgens worden er ‘zoutsignalen’ naar de hersenen gestuurd waardoor hij een zoute smaak waarneemt. De slimme vork is ontwikkeld voor mensen met een zoutarm dieet die toch willen blijven genieten van hartige gerechten. Het bestek kan drie verschillende zoutsmaakintensiteiten produceren en de batterij gaat ongeveer zes uur mee. De onderzoekers hebben benadrukt dat het prototype nog niet waterdicht is en dat de vork een onaangename metaalachtige smaak kan veroorzaken als hij te ver in de mond geschoven wordt.
Mocht je overigens denken dat dit nieuwe technologie is, dan heb je het mis. Onderzoekers waren in de jaren zeventig ook al bezig met deze en soortgelijke experimenten. In een exemplaar van de ‘European Journal of Physiology’ uit 1976 staat bijvoorbeeld een studie waarin de tong van een proefpersoon op diverse manieren elektrisch gestimuleerd werd om zicht te krijgen op hoe de menselijke smaakpapillen werken en hoe men de smaak van voedsel elektrisch kon verbeteren.
3. De virtuele zoetekauw – echte smaken met warmte versterken
Nimesha Ranasinghe van de Nationale Universiteit van Singapore, de man achter de virtuele limonade en andere smaakreplicatie-experimenten werkt nu ook met collega Ellen Yi-Luen Do aan thermische stimulatieprojecten, waarin de smaak van zoetigheid wordt gerepliceerd door het toepassen van verschillende temperaturen. Door een systeem van thermo-elektrische elementjes te integreren in een glas of mok, kunnen we echte smaken versterken zonder dat we voedselproducten met een ongezond hoog suikergehalte hoeven te eten. De gebruiker plaatst zijn tong op het thermo-elektrische elementje, dat de gevoelige neuronen op de tong vervolgens met hoge snelheid verwarmt of afkoelt. Daardoor ‘denken’ de neuronen dat ze verschillende smaken ervaren. Tijdens de eerste experimenten proefden sommige deelnemers na het toepassen van verschillende temperaturen inderdaad verschillende niveaus van zoetheid. Sommige meldden een mintsmaak als het apparaat rond de 18 °C was en een pittige smaak bij ongeveer 35 °C.
Ranasinghe en Do blijven de zoete smaken verfijnen en voegen er binnenkort ook mintachtige en pittige varianten aan toe. De bedoeling is om uiteindelijk bekers of glazen te maken met geïntegreerde elektroden waardoor gewoon water een zoete smaak krijgt. Overmatig gebruik van suiker kan schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid en door de smaak van zoetheid op deze manier te repliceren kan men ernstige ziekten voorkomen en de gezondheid positief beïnvloeden.
4. Nu kun je op virtueel voedsel kauwen, ook al heb je niets in je mond
Als je van voedsel wilt genieten is de textuur net zo belangrijk als de smaak. Twee andere onderzoekers van de Universiteit van Tokyo, Arinobu Niijima en Takefumi Ogawa, ontwikkelden onlangs het Electric Food Texture System, een apparaat dat het gevoel van kauwen op voedsel met verschillende texturen simuleert. Het systeem bestaat uit elektroden die op de kauwspieren in de kaak geplaatst worden. Zodra de eter een bijtbeweging maakt, treedt het haptische feedbackmechanisme in werking waardoor de gebruiker het gevoel heeft ergens op te kauwen, ook al is zijn mond leeg. Om een gummy-achtige structuur te simuleren zoals bijvoorbeeld die van winegums, worden de kauwspieren met een langdurige elektrische puls gestimuleerd. Als de indruk van hard voedsel gecreëerd moet worden, krijgt de spier een puls met een hogere frequentie.
Deelnemers van recente onderzoeken met het systeem merkten op dat redelijk zachte biscuitjes door het systeem een hardere, taaiere structuur kregen. Het concept moet nog verder ontwikkeld worden en uiteindelijk meerdere en complexere structuren kunnen nabootsen door meerdere kaakspieren te stimuleren. Ook zijn de onderzoekers van plan om andere zintuiglijke input zoals geur en kauwgeluiden te integreren. Het project is nog in de vroege stadia van ontwikkeling, maar het doel is om mensen met kaakproblemen, voedselbeperkingen, allergieën of andere gezondheidsproblemen te helpen. Mensen die bijvoorbeeld elke dag zacht voedsel moeten eten omdat ze niet goed kunnen slikken kunnen binnenkort weer van allerlei texturen genieten. De potentiële toepassingen van dit systeem zijn eigenlijk onbeperkt.
In de toekomst kunnen we culinaire lekkernijen van straatkraampjes in Singapore virtueel proeven
Deze nieuwe technologieën waarmee we de ervaring van voedsel eten digitaal kunnen nabootsen zijn ronduit ongelooflijk. Ze variëren van elektrische schokjes die verschillende smaaksensaties en texturen teweegbrengen tot de tong blootstellen aan verschillende temperaturen waardoor je verschillende niveaus van zoetheid produceert. De nieuwe tech stelt mensen in staat om aandoeningen als obesitas en diabetes, maar ook voedselallergieën onder controle te krijgen. Zelfs mensen die na een beroerte bijvoorbeeld moeite hebben met kauwen kunnen dankzij deze ontwikkelingen binnenkort weer genieten van verschillende voedseltexturen. En tot slot, de voedselvariatie van astronauten laat over het algemeen nogal wat te wensen over. Dankzij deze nieuwe technologieën kunnen ook zij straks in de ruimte verschillende soorten voedsel ervaren, waardoor hun ruimtereizen heel wat aangenamer kunnen worden.
Virtueel eten zal nog wel even op zich laten wachten maar heel lang zal het niet meer duren voordat deze onderzoeksresultaten, experimenten en prototypes ook voor diverse andere commerciële doeleinden gebruikt worden. Denk hierbij aan culinair toerisme, bijvoorbeeld. Stel je een virtuele wijnproefreis voor naar de Franse wijngaarden of op afstand de culinaire lekkernijen van de straatkraampjes in Singapore proeven – vanuit je eigen luie stoel. Ik hoor je denken: “Om dat echt te laten werken moeten ze ook digitale geurtechnologie ontwikkelen”, maar je kunt er zeker van zijn dat dat ook al een tijdje op het menu staat.
