- Minder dan 50 procent van de mensen met een depressie wordt (juist) behandeld
- Medibio’s app detecteert symptomen van psychische aandoeningen door je hartslag te analyseren
- De Mindstrong Health app detecteert angststoornissen en depressie door te analyseren hoe je typt, scrollt en swipet
- Niet iedereen is ervan overtuigd dat deze apps kunnen wat de makers claimen
Langzaam maar zeker zijn psychische aandoeningen bovenaan de lijst van ’s werelds grootste gezondheidsproblemen terechtgekomen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat meer dan 300 miljoen mensen wereldwijd lijden aan depressie. Het is een ernstige aandoening die bijna elk aspect van iemands leven beïnvloedt en in het ergste geval zelfs tot zelfdoding kan leiden. Iedereen kan getroffen worden door depressie, ongeacht leeftijd, geslacht, etnische afkomst of sociale status. Volgens de WHO plegen jaarlijks bijna 800.000 mensen zelfdoding. Het is nu zelfs de tweede doodsoorzaak onder mensen in de leeftijd van 15 tot 29 jaar.
Minder dan 50 procent van de mensen met een depressie wordt (juist) behandeld
Ongeveer helft van de mensen met een depressie krijgt echter nooit de behandeling die ze nodig hebben, ondanks dat er verschillende opties zijn, waaronder bijvoorbeeld medicatie en cognitieve gedragstherapie (CBT). Een van de belangrijkste redenen is dat depressie zeer moeilijk te diagnosticeren kan zijn. In tegenstelling tot de meeste andere ziekten kun je depressie niet opsporen met een bloedtest, een scan of een lichamelijk onderzoek. In plaats daarvan moeten artsen vertrouwen op de persoonlijke verhalen van de patiënt, die vaak subjectief en niet altijd betrouwbaar zijn. Bovendien zoeken veel mensen geen professionele hulp uit angst dat ze gestigmatiseerd worden. Nu hebben twee bedrijven onlangs aangekondigd dat ze een manier hebben gevonden om de eerste tekenen van psychische aandoeningen op te sporen met behulp van een smartphone app.
Medibio’s app detecteert symptomen van psychische aandoeningen door je hartslag te analyseren
Het Australische Medibio heeft een methode ontwikkeld waarmee een verscheidenheid aan psychische aandoeningen gediagnosticeerd kunnen worden. “Het probleem met de huidige geestelijke gezondheid is dat er geen objectieve diagnose is”, zegt Jack Cosentino, CEO van Medibio. “Mensen worden met een foldertje naar huis gestuurd of krijgen een doorverwijzing of medicijnen. In plaats van te vertrouwen op de subjectieve beoordeling van de patiënt of arts, maakt Medibio gebruik van wearables, zoals elektrocardiogramlezers, Fitbits, Garmin fitnessbandjes en Apple Watches, om biometrische gegevens over iemands hartslag, ademhaling en slaappatronen te verzamelen. Deze gegevens worden vervolgens ingevoerd in een smartphone app, die de data analyseert om vast te stellen of er tekenen zijn van geestelijke gezondheidsproblemen, zoals een angststoornis of depressie.
Medibio’s methode is gebaseerd op bestaande onderzoeksresultaten die aantonen dat bepaalde veranderingen in de hartslag tijdens de slaap de aanwezigheid van onderliggende geestelijke gezondheidsproblemen aan het licht kunnen brengen. De hartslag van een gezonde persoon, bijvoorbeeld, vertraagt tijdens de slaap. Bij een persoon die lijdt aan depressie neemt de hartslag tijdens de slaap juist geleidelijk toe, tot het bij zonsopgang de daghartslag al bereikt. “We hebben datawetenschap en machine learning toegepast om die hartslaggegevens te analyseren en verbanden kunnen leggen tussen de hartslaggegevens tijdens de slaap en een aantal verschillende aandoeningen zoals angststoornissen, depressie, psychotische depressie, schizofrenie en PTSS,” zegt Jeremy Schroetter, Medibio’s chief technology officer.
De Mindstrong Health app detecteert angststoornissen en depressie door te analyseren hoe je typt, scrollt en swipet
Tom Insel, een voormalig directeur van het National Institute of Mental Health en mede-oprichter van het in Silicon Valley gevestigde Mindstrong Health, heeft een app ontwikkeld waarmee je tekenen van psychische aandoeningen kunt detecteren door te analyseren hoe iemand op zijn smartphone typt, scrollt en swipet. Door deze mens-computer interacties tijdens het normale dagelijkse smartphonegebruik te analyseren, kan de app digitale biomarkers identificeren die geassocieerd worden met cognitieve functies. De resultaten zijn vergelijkbaar met die van huidige neurocognitieve onderzoeken, wat betekent dat de app gebruikt kan worden om inzicht te krijgen in iemands geestelijke gezondheid.
Hoewel Mindstrong nog niet bekend heeft gemaakt hoe de technologie precies werkt, beweert het bedrijf dat de app betrouwbaarder en objectiever is in het opsporen van psychische aandoeningen dan de huidige diagnostische methoden. “De traditionele maatstaven voor geestelijke gezondheid zijn de zelfevaluaties van de patiënt of de vragenlijsten van de arts. Ze hebben een relatief lage inter-beoordelaarsbetrouwbaarheid en beoordelen patiënten niet in hun normale dagelijkse omgeving en de echte wereld. Stemming en cognitieve functie kunnen per dag en gedurende de dag sterk fluctueren en zijn bovendien onderhevig aan diverse omgevingsfactoren. Onze real-time, continue, ecologische metingen zijn de sleutel tot een nieuw poliklinisch zorgmodel voor patiënten in de geestelijke gezondheidszorg”, zegt Insel. Veel mensen hebben vertrouwen in de app en het bedrijf is er dan ook in geslaagd om tientallen miljoenen aan investeringen binnen te halen, waaronder van Jeff Bezos van Amazon. Bovendien hebben vijftien provincies in Californië inmiddels plannen aangekondigd om de app in hun zorgsystemen op te nemen.
Niet iedereen is ervan overtuigd dat deze apps kunnen wat de makers claimen
Veel deskundigen vragen zich echter af of iets dat zo ontzettend complex is zomaar met een eenvoudige smartphone app gediagnosticeerd kan worden. “Ik betwijfel of één enkele modaliteit als typen voldoende is. Dat is hetzelfde als beweren dat een dokter genoeg heeft aan het antwoord op één enkele vraag [op zo’n screeningvragenlijst]”, zegt Rosalind Picard, een onderzoeker bij MIT Media Lab. Een andere kwestie is dat Mindstrong nog steeds niet over gepubliceerde, peer-reviewed data beschikt die de beweringen kunnen ondersteunen. Daardoor weet niemand echt hoe de algoritmes werken en hoe nauwkeurig ze zijn. Hoewel het bedrijf zegt dat het al vijf klinische onderzoeken heeft afgerond, is nog geen van de resultaten gepubliceerd.
Martijn van Noorden, psychiater in het Leids Universitair Medisch Centrum schrijft voor De Jonge Psychiater: “Er is geen twijfel dat depressie tot één van de grootste gezondheidsproblemen ter wereld behoort. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft becijferd dat depressie in 2030 koploper is qua ziektelast, nog vóór hart- en vaatziekten en kanker”. En hoewel we erin geslaagd zijn om een aantal redelijk effectieve behandelingen te ontwikkelen voor een grote verscheidenheid geestelijke gezondheidsproblemen, krijgt meer dan 50 procent van de mensen met psychische problemen nooit de behandeling die ze nodig hebben. Hoewel het nog te vroeg is om te zeggen of de apps die we in dit artikel hebben besproken echt doen wat de makers beweren, is deze ontwikkeling zeker de moeite waard om te blijven volgen.
