Als mind uploading mogelijk wordt in de toekomst, ben je dan nog jezelf? En wie is dan de baas over jouw brein?

Foto van Richard van Hooijdonk
Richard van Hooijdonk
  • De Amerikaanse startup Nectome wil je geest uploaden naar de cloud
  • Het 2045 Initiative belooft de mensheid onsterfelijkheid
  • Onderzoek suggereert dat mind uploading theoretisch mogelijk is
  • Praktische en ethische uitdagingen

Onsterfelijkheid is al eeuwenlang een soort heilige graal. Vanaf het moment dat we ons bewust werden van de kwetsbaarheid van ons eigen bestaan, zijn we al op zoek naar manieren om de dans van de dood te ontspringen; op zoek naar het eeuwige leven. Ook al leven we dankzij de moderne geneeskunde steeds langer, fysieke onsterfelijkheid is nog steeds niet mogelijk. Maar geldt dat ook voor geestelijke onsterfelijkheid?

De Amerikaanse startup Nectome wil je geest uploaden naar de cloud

De Amerikaanse startup Nectome heeft onlangs plannen onthuld om de mensheid te helpen geestelijke onsterfelijkheid te bereiken. Het bedrijf wil dit doen door de hersenen met behulp van een revolutionaire nieuwe balsemingstechniek te preserveren en de inhoud vervolgens te uploaden naar de cloud. Het proces heet vitrifixatie of Aldehydegestabiliseerde Cryopreservatie. Met deze techniek wordt de bloedstroom in de hersenen vervangen door preserverende chemicaliën die de neuronale structuur in microscopisch detail behouden, door er als het ware ‘bevroren glas’ van te maken. “Het is in feite een fancy vorm van balsemen waardoor niet alleen de uiterlijke, maar ook de innerlijke kenmerken behouden blijven,” vertelt Robert McIntyre, mede-oprichter van Nectome.

Digitale representatie van een menselijk brein
De Amerikaanse startup Nectome heeft onlangs plannen onthuld om de mensheid te helpen geestelijke onsterfelijkheid te bereiken.

Zoals je je kunt voorstellen zijn er wel een aantal uitdagingen, waarvan de belangrijkste is dat je deze ‘ingreep’ niet overleeft. De procedure moet namelijk op een levend brein uitgevoerd worden, wil het überhaupt een kans van slagen hebben. Als de hersenen zelfs maar héél even dood zijn geweest, zullen ze onherstelbaar beschadigd zijn en mislukt de procedure. Dat betekent dat dit in wezen een vorm van zelfmoord zou zijn, waardoor het alleen legaal zou zijn in Amerikaanse staten waar ze euthanasie toestaan, zoals in Californië. Een ander belangrijk struikelblok is dat Nectome nog geen methode heeft weten te ontwikkelen waarmee je de inhoud van de gepreserveerde hersenen naar de cloud kunt uploaden.

Deze uitdagingen hebben geïnteresseerden er echter niet van weerhouden fors in het radicale idee te investeren. Er staan inmiddels 25 mensen op de wachtlijst die elk al een restitueerbare aanbetaling van $10.000 hebben gedaan. Een van de gegadigden is Sam Altman, chief executive van de succesvolle startup accelerator Y Combinator. Nectome is er inmiddels in geslaagd om meer dan $1 miljoen aan financiering in te zamelen. Bovendien kreeg het twee prijzen toegekend door de Brain Preservation Foundation en ontving het een aanzienlijke overheidssubsidie om met het MIT samen te werken. De wijdverspreide publieke kritiek die volgde op de aankondiging van de wachtlijst heeft er echter toe geleid dat het MIT alle banden met Nectome heeft verbroken.

Het 2045 Initiative belooft de mensheid onsterfelijkheid

Nectome is overigens niet het enige bedrijf dat bezig is met mind uploading. In 2011 richtte de Russische zakenman en miljardair Dmitry Itskov het 2045 Initiative op, een organisatie die de mensheid wil helpen om tegen 2045 onsterfelijkheid te bereiken. “Binnen de komende 30 jaar ga ik ervoor zorgen dat het eeuwige leven voor iedereen mogelijk wordt”, zegt Itskov. “Het uiteindelijke doel van mijn plan is om iemands persoonlijkheid naar een volledig nieuw lichaam te transplanteren”.

Het 2045 Initiative bestaat uit drie fasen. In de eerste fase worden een humanoïde robot – de Avatar – en een geavanceerd hersencomputer-interfacesysteem gebouwd. De tweede fase bestaat uit het ontwikkelen van een levensondersteunend systeem voor de menselijke hersenen en de koppeling met de Avatar. In de derde en laatste fase wordt een kunstmatig brein gecreëerd, waar het oorspronkelijke bewustzijn van de persoon in kwestie in terecht komt.

Onderzoek suggereert dat mind uploading theoretisch mogelijk is

Dus…? Is het nu wel of niet mogelijk om een geest te uploaden naar een computer? Het korte antwoord is: ja, theoretisch gezien wel. “Uit al het bewijsmateriaal blijkt dat het in theorie mogelijk is. Het is extreem moeilijk, maar het is mogelijk”, zegt neurowetenschapper en wetenschappelijk directeur van het 2045 Initiative, Randal Koene. Het menselijk brein is een ongelooflijk complex orgaan, bestaande uit ongeveer 86 miljard neuronen die voortdurend informatie met elkaar uitwisselen. Alle verbindingen tussen de neuronen in een brein worden het connectoom genoemd, en veel wetenschappers geloven dat dit connectoom de informatie bevat die ons maakt wie we zijn. En door het connectoom in kaart te brengen kunnen we de geest van een persoon mogelijk reproduceren.

Onze huidige aanname is dat je alle hersenactiviteit kunt berekenen. Als dat waar is, en de hersenen inderdaad als een computer werken, en als we een manier zouden vinden om die activiteit in kaart te brengen, de hersenen op het noodzakelijke detailniveau te scannen, de scan zo te interpreteren dat we het neurale netwerk van de hersenen kunnen reconstrueren en een getrouwe simulatie kunnen maken, en als we genoeg rekenkracht hadden om zo’n simulatie uit te voeren, dan zouden we in staat moeten zijn om de menselijke geest in een computer opnieuw te creëren. Dat is een heleboel keer ‘als’, maar totdat we andere informatie hebben, blijft het tot de mogelijkheden behoren – al zijn deze niet heel waarschijnlijk. “Het zal nog heel lang duren voordat we een menselijk connectoom in kaart kunnen brengen”, zegt Dr. Ken Hayworth, een neurowetenschapper op de Janelia Research Campus in Virginia. “Om het in perspectief te plaatsen – het in kaart brengen van het brein van een vlieg duurt ongeveer één à twee jaar. Een volledig menselijk brein in kaart brengen is met de huidige technologie simpelweg onmogelijk”.

Praktische en ethische uitdagingen

De grootste uitdaging is dat er nog zoveel is wat we niet weten. We weten niet hoe de geest wordt gecreëerd. We weten niet wat bewustzijn is of hoe we het moeten meten, dus zelfs als we in staat zouden zijn om een simulatie van het menselijk brein te maken, zouden we niet kunnen bepalen of die simulatie werkelijk bewust is. We weten zelfs niet eens precies welke hersenstructuren en biomoleculen bewaard moeten blijven om het geheugen of de persoonlijkheid van een persoon opnieuw te creëren, en of het überhaupt mogelijk is.

Veel wetenschappers zijn ervan overtuigd dat het niet mogelijk is. “Je kunt intuïtie niet coderen; je kunt esthetische schoonheid niet coderen; je kunt liefde of haat niet coderen”, stelt Dr. Miguel Nicolelis, neurowetenschapper aan Duke University. “Er is geen enkele manier waarop een menselijk brein ooit tot een digitaal medium gereduceerd zal kunnen worden. Het is gewoonweg onmogelijk om die complexiteit om te zetten in het soort algoritmische proces dat je daarvoor nodig hebt.

Digitale representatie van vijf mensenhoofden
De grootste uitdaging is dat er nog zoveel is wat we niet weten.

Het hele idee van mind uploading is ook omgeven door ethische kwesties en sommige deskundigen suggereren dat de vraag ‘Kunnen we het?’ niet eens aan de orde is. In plaats daarvan moeten we ons volgens hen afvragen: ‘Moeten we het wel doen?’ Stel dat we met succes een menselijke geest naar een computer hebben geüpload. Betekent dat dan dat de persoonlijke identiteit met de herinneringen ook geüpload is en dat de persoonlijkheid nog hetzelfde is? Of is het een nieuwe persoon met een andere identiteit die toevallig dezelfde herinneringen heeft? Welke rechten zou deze digitale persoon moeten hebben? En als je de mogelijkheid hebt om één kopie van jezelf te maken, kun je ook meerdere kopieën maken. Welke van die kopieën zou dan de ‘echte jij’ zijn? En aangezien je geen fysiek lichaam meer zou hebben en eigenlijk gereduceerd zou worden tot een datastroom, van wie zouden die gegevens dan zijn? Wiens bezit ben je dan? Wie is dan de baas over jouw brein? En hoe kun je voorkomen dat er misbruik gemaakt wordt van jouw data – oftewel, jouw hersenen, jouw geest, jouw identiteit, jouw persoonlijkheid, jouw herinneringen?

Mind uploading is een fascinerend concept, maar de bestaande technologie en ons begrip van het menselijk brein zijn nog niet geavanceerd genoeg om die vraag te kunnen beantwoorden. Maar zelfs als het uploaden van de menselijke geest naar een computer uiteindelijk toch niet mogelijk blijkt te zijn, is het concept nog steeds de moeite waard om verder te onderzoeken en ontwikkelen, omdat de technologie waaraan Nectome en anderen werken vele andere belangrijke potentiële toepassingen heeft. Het zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden voor medisch onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen of -methoden voor hersenaandoeningen.

Share via
Copy link