Hoe mooi zou het leven zijn. Een robot die de afwas doet, voor je kookt en je knuffelt als je het even niet meer ziet zitten. Of die je tijdens het ontbijt jouw slaappatroon met je bespreekt en de belangrijke afspraken en meetings met je afstemt. De werkdag kan beginnen.
Je hebt vast wel eens aan discussies deelgenomen en gedachten gehad over robots. En da’s ook logisch. Het is een controversieel onderwerp met vele scherpe, maar ook zachte randjes. In ieder geval is de status quo dat we steeds vaker naar robotica en tools grijpen als het gaat over gezelligheid en steeds minder naar mensen. Denk aan Siri, de slimme spraak assistent van Apple of Cortana van Microsoft. Het is toch prettiger om van een vriendelijke stem antwoorden te ontvangen dan teksten op een scherm te lezen. Of Google Now, de assistent die jouw dag in kaart brengt. In de nabije toekomst zullen toetsenborden verdwijnen en interacteren we met onze stem met telefoons, computers en ook robots. We praten tegen machines. We wennen aan de snelheid en intelligentie van nieuwe technologie. Denk aan een robot stofzuiger of de laprobot. Ideaal voor in en om het huis.
Ja, we kunnen relaties hebben met robots
Begin dit jaar zagen we een reportage van VPRO over borgrobot Alice, die een bezoek bracht aan drie oude alleenstaande vrouwen. In het begin nog wat onwennig, maar al snel was Alice geaccepteerd. Er volgde hele gesprekken tussen Alice en de oude vrouwen. Na enkele dagen werd de robot, onder protest, afgehaald. De test met Alice was geslaagd. Een sociale relatie ontstond en die verdiepte zich in de uren en dagen daarna. Een ander voorbeeld zien we in het onderwijs. Een situatie met zes kleine kinderen en een robot kindje. Dit robot kindje verstrekte verschillende opdrachten, zoals blokjes opstapelen of lijntjes tekenen op een stuk papier. De onwennigheid van het eerste uur sloeg na enkele uren om in volledige acceptatie. De kinderen hadden het robot kindje geaccepteerd en ze werd opgenomen in de groep.
Nog een voorbeeld dicht bij huis. Mijn zoontje is gek op ‘Dino’s. Da’s ook niet zo vreemd voor een jongetje van 3 jaar. Dus kochten Pleo, een kleine robot dinosaurus, voor hem. Het beestje maakt prachtige bewegingen, lieve geluidjes. Mijn zoontje neemt het overal mee naartoe. Naar bed, creche of naar opa en oma. En hij zorgt beter voor Pleo dat voor onze kat, die toch echt een levend wezen is.
Mijn conclusie is dat bij een goede simulatie van een mens alle sociale registers open gaan. Het is bijzonder om te zien wat dat voor effect heeft op mensen. Sherry Turkle beschrijft in haar boek ‘The Second Self’ het personage van ‘Antony’. Hij heeft in het verleden meerdere relaties met meisjes gehad, maar dat liep niet zo goed. Met computers ligt het anders. Hij weet hoe hij daarmee moet omgaan en wat te verwachten. Wellicht een wat ongemakkelijke situatie voor de meesten van ons, die er wel in slagen om wel een goede relaties te hebben met mensen. De keerzijde is echter dat er heel veel ‘Anthony’s’ zijn. En dat er bepaalde mensen zijn voor wie een dergelijke robot een uitstekend oplossing zou zijn.
Van handige hulp tot volwaardige partner
Vooralsnog voorzie ik een prachtige taak voor de robot als hulpje in huis of op kantoor In 2025 halen ze onze kinderen van school, maken ze schoon en bereiden ze het avondmaal voor. Er zijn vele huishoudelijke en zorg taken die vriendelijke robots voor ons kunnen uitvoeren. In veel restaurants is de serveerster reeds vervangen door een iPad. We gaan er hulpvaardige robots voor terug zien.
Nu de zakenman gewend is aan zijn Tesla, wat in feite een rijdende iPod is, wordt het tijd voor Pepper achtige robots die kunnen fungeren als PA, management assistent of gastvrouw. Robots worden steeds slimmer en kunnen straks extreem complexe vraagstukken oplossen, omdat ze contact kunnen maken met ontelbare bronnen. Dit opent de deuren voor relatiemanagers, die voortdurende updates ontvangen van klanten en markten. Of wat dacht je van zorgrobots die op maat zorg kunnen verlenen aan duizenden ouderen. De ouderen hebben in 2025 allemaal een slimme pil die op communiceert met IBM Watson, de slimste arts van de wereld. Over 10 jaar kunnen we het verschil tussen een mens of robot niet eens meer zien. Tegen die tijd praten, ruiken en voelen ze aan als echte mensen.
Voorlopig ontbreken nog enkele elementen die nodig zijn om volledige relaties aan te gaan. Denk aan liefde, empathie en humor. Daar zijn wij als mensen toch heel goed in. We hebben spiegelneuronen, waarmee we de intentie van de ander kunnen lezen. Kunstmatige intelligentie gaat ons helpen om unieke menselijke vaardigheden in machines onder te brengen. Voorlopig moeten we het doen met Nexi, een van de meest geavanceerde sociale robots die nu bestaat. Nexi is nu nog volop bezig met het uitvinden welke stukjes er in de puzzel passen. Daarnaast leert ze welke dieren gevaarlijk zijn en kan ze luisteren en woorden onthouden.
Luister de uitzending hier terug:
Tot de volgende Mindshift. Iedere woensdag tussen 10.45 en 11.00 uur.
