Deze 3 verrassend eenvoudige technologieën kunnen een einde maken aan de voedselschaarste

Foto van Richard van Hooijdonk
Richard van Hooijdonk
  • WeFarm: een eenvoudig SMS-bericht kan een einde maken aan honger
  • CRISPR genbewerking en Mbegu Choice introduceren nieuwe soorten zaden
  • Vertical farming: een landbouwrevolutie in wording

800 miljoen mensen in de wereld lijden honger en er komen elke dag ongeveer 209.000 monden bij die gevoed moeten worden. Volgens voorzichtige schattingen moeten we in 2050 maar liefst 70 procent meer voedsel produceren. Aangezien de wereldbevolking explosief groeit is innovatieve technologie onze beste optie.

Honger is een complex probleem. Veel van het voedsel in de wereld – maar liefst 70 procent – wordt verbouwd op kleine stukjes land van ongeveer 8.000 vierkante meter – doorgaans door verschillende generaties kleine boerenbedrijven die geen hightech gadgets, meststoffen of bestrijdingsmiddelen tot hun beschikking hebben. Bovendien wonen en werken de meeste van deze boeren in gebieden waar droogte, woestijnvorming en ziekten heersen.

Maar met relatief simpele technologie kunnen we de productiviteit van deze mensen verbeteren, opbrengsten verhogen en meer mensen van voedsel voorzien. In dit artikel geven we je een overzicht van de technologieën waarmee we honger in de toekomst kunnen bestrijden.

WeFarm: een eenvoudig SMS-bericht kan een einde maken aan honger

Smartphones zijn in onze ogen allang niet meer revolutionair, maar in de strijd tegen de hongersnood bewijzen ze in Afrika keer op keer hun kracht. Dit werelddeel heeft een mobiele penetratiegraad van ongeveer 80 procent, wat betekent dat bijna een miljard mensen kunnen bellen en tekstberichten kunnen versturen. En nu mobiel internet steeds meer mensen op het Afrikaanse continent bereikt, ontstaan er – op allerlei gebied – enorm veel interessante nieuwe mogelijkheden.

Een persoon houdt een groene flyer in een hand en een smartphone in de andere
Het WeFarm netwerk maakt gebruik van lokale kennis en intergenerationele wijsheid en wordt momenteel getest in Oeganda, Kenia, en Peru.

Landbouwkennis werd van oudsher van generatie op generatie doorgegeven. En als niemand in jouw directe omgeving ervaring had met een specifiek probleem – bijvoorbeeld een nieuwe plaag of een verandering in het klimaat – dan had je pech. Maar nu bijna iedereen een mobiele telefoon heeft heb je via een SMS-bericht binnen no time hulp. WeFarm, bijvoorbeeld, is een social media app die speciaal ontwikkeld is voor de kleine agrariër. Meera Senthilingam rapporteert voor CNN dat het een geniaal systeem is. Wanneer een boer met een uitdaging geconfronteerd wordt, stuurt hij er gewoon een SMS-vraag over naar het WeFarm systeem. Deze vraag wordt vervolgens verwerkt en verstuurd naar leden die mogelijk kunnen helpen. Gewoonlijk zijn er binnen enkele minuten een of meerdere antwoorden.

Het WeFarm netwerk maakt gebruik van lokale kennis en intergenerationele wijsheid en wordt momenteel getest in Oeganda, Kenia, en Peru. Mwinyi Bwika, hoofd gebruikersacquisitie van het bedrijf in Kenia, legt uit: “Informatie is de kern van alles dat we doen. Onze boeren hebben informatie en kennis die andere boeren binnen het netwerk ten goede zou kunnen komen. Zij leerden de kneepjes van hun ouders, en hun ouders weer van hun ouders. Wij kunnen deze generatiekennis aanboren”.

CRISPR genbewerking en Mbegu Choice introduceren nieuwe soorten zaden

CRISPR is niets nieuws, maar door de genbewerking van DNA-sequenties van bacteriën verandert de strijd tegen honger. Velen geloven dat genetisch gemodificeerd voedsel ongezond is, maar volgens wetenschappers over de hele wereld vormen ze geen bedreiging voor onze gezondheid. En ondanks het feit dat GMO’s met controverse omringd worden, is het toch ook verbazingwekkend wat er allemaal mee mogelijk is. Zo gebruikt een team van de Universiteit van Kaapstad in Zuid-Afrika genen die de Myrothamnus flabellifolius, een niet-eetbare plant uit de regio, droogtebestendig maken en voegt deze toe aan de Eragrostis tef (of gewoon ‘teff’), een graansoort die in heel Afrika maar vooral in Ethiopië populair is, waar het gebruikt wordt om injera te maken, een soort pannenkoek-achtig brood. Deze genetisch gemanipuleerde, super-droogtebestendige teff zorgt ervoor dat mensen niet verhongeren wanneer de regens uitblijven.

Maar hoeveel voordelen CRISPR ook biedt, boeren op het platteland moeten natuurlijk wel toegang hebben tot de zaden van dit soort gemanipuleerde gewassen. De Mbegu Choice app – “zaadkeuze” in het Swahili – is erop gericht om boeren nieuwe zaden te laten proberen. Via de app hebben gebruikers toegang tot een uitgebreide database. Boeren hoeven alleen maar informatie in te voeren over het klimaat en het type grond, en vervolgens geeft Mbegu Choice een aantal aanbevelingen over geschikte gewassen die onder die omstandigheden geteeld kunnen worden. Aline O’Connor, die verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van de app, zegt: “We proberen nieuwe zaden bij de boeren te introduceren… Het is eigenlijk net een software-upgrade. Ze zijn beter”.

Vertical farming: een landbouwrevolutie in wording

De toenemende verstedelijking houdt gelijke tred met de bevolkingsgroei en naarmate meer mensen zich in stedelijke centra vestigen, is landbouw op het platteland geen erg praktische optie meer. Naast problemen als insectenplagen, droogtes en ziekten, kost het ook enorm veel energie om voedsel van het platteland naar de grote steden – waar steeds meer consumenten wonen – te vervoeren.

Een innovatieve aanpak van voedselteelt in stedelijke gebieden is verticale landbouw, waarbij gewassen binnen worden gehuisvest, in hoge stellingen boven elkaar. Met behulp van hydroponics (hydrocultuur) of aeroponics (luchtteelt) krijgen de gewassen – via een nutriëntrijke toevoer van water of mist – alle voedingsstoffen die ze nodig hebben. Dat heeft enorme voordelen.

Ten eerste gebruiken deze systemen maar 10 tot 16 procent van het water dat normaal gesproken door conventionele irrigatie gebruikt wordt. In door droogte getroffen gebieden waar water schaars is, is dat een van de voornaamste voordelen. Ten tweede worden voor de verlichting krachtige, energiezuinige LEDs gebruikt. Deze branden 24 uur per dag en zorgen het hele jaar voor ideale groeiomstandigheden. Ten derde hebben deze verticale boerderijen een zeer kleine geografische voetafdruk, waardoor zelfs de grootste steden op een zeer kleine oppervlakte tonnen voedsel kunnen verbouwen. Als je in elke grote stad twee hoge (flat)gebouwen zou gebruiken voor vertical farming zou dat al voldoende kunnen zijn om de inwoners van voedsel te voorzien. En omdat deze manier van voedsel verbouwen zo lokaal is, letterlijk, vindt er ook veel minder voedselverspilling plaats en kan het gebruik van fossiele brandstoffen enorm teruggedrongen worden.

Honger is een ernstig en almaar groeiend probleem. Met name in agrarisch marginale gebieden is technologie een veelbelovende oplossing voor deze nijpende uitdaging. En hoewel smartphones en apps an sich voor de meesten van ons misschien geen wereldschokkende tech meer is, zorgen deze technologieën er wél voor dat miljarden mensen een toekomst hebben.

Share via
Copy link