- Niet alleen om mee te spelen
- Een robot lesgeven – daar leert je kind van
- Speelgoed ontwerpen, bouwen en programmeren – het nieuwe kinderspel
- Kunnen we ouderwets spelen, creativiteit en fantasie terugbrengen?
De ontwikkelingen in de technologie leiden ertoe dat robots er steeds menselijker uitzien en een steeds belangrijker onderdeel van ons leven worden. Ze worden nu al gebruikt om bejaarden gezelschap te houden en ze worden ingezet tijdens militaire operaties. In de nabije toekomst vervullen ze ook steeds vaker rollen als leerkracht en bijvoorbeeld kantoormedewerker. Nieuw onderzoek suggereert dat mensen robots zien als intelligente en sociale wezens. Verschillende pilots hebben bewezen dat we zelfs in staat zijn om relaties met hen op te bouwen, en – of we het nu leuk vinden of niet – we zien ook dat de rollen van speelgoed, speelkameraadjes en leraren straks ook door robots vervuld worden.
Niet alleen om mee te spelen
Generation Z groeit op met robots. De kinderen van vandaag zijn er al aan gewend dat hun ouders via gezichts- en spraakherkenningstechnologie met hun gadgets communiceren en devices met handgebaren ‘besturen’. Hierdoor leren onze kinderen dat je op veel verschillende manieren met apparaten kunt communiceren. Het gevolg hiervan is dat ze een heel andere perceptie krijgen van technologie. Ze zien hun devices als onderwijzers, begeleiders en zelfs speelkameraadjes en niet als ‘dingen’ voor entertainment. Onderzoekers van de firma Latitude in Boston vroegen een groep kinderen of ze zich konden voorstellen hoe een leven met robots eruit zou zien. Meer dan de helft van de kinderen in de studie stelde zich sociale, mensachtige robots voor – speelkameraadjes – in plaats van gerobotiseerd speelgoed. Een voorbeeld van deze nieuwe generatie robots is de nieuwe Furby. De Furby verzamelt sensorgegevens over hoe ruw of voorzichtig een kind met het speelgoed omgaat. Deze gegevens worden vervolgens door het speelgoed gebruikt om te leren hoe het daarop moet reageren. Ander robot-speelgoed dat dit jaar wordt gelanceerd is bijvoorbeeld de WowWee, RoboMe en Romo. Deze speeltjes maken gebruik van smartphones met gezichtsherkennings-technologie – zodat ze op mensen kunnen reageren.
Een robot lesgeven – daar leert je kind van
Leren door zelf les te geven is een bewezen pedagogiek waar nu een futuristische draai aan is gegeven. Betty’s Brain, Time Elf en CoWriter zijn slechts een paar voorbeelden van de vele futuristische educatieve ‘peer-to-peer’ tutoring proefprojecten die momenteel plaatsvinden.
Betty’s Brain
Jarenlange onderzoeken hebben aangetoond dat studenten door middel van peer-to-peer tutoring beter leren. Onderzoekers aan universiteiten over de hele wereld hebben virtuele leerlingen gecreëerd waaraan studenten les kunnen geven in vakken als aardwetenschappen en geschiedenis. Een voorbeeld is Betty’s Brain. Dit is een leerzaam ‘middel’ dat elke stap van haar denkwijze en leerproces op een scherm weergeeft. Studenten kunnen daardoor zien hoe Betty dingen begrijpt, gebaseerd op wat zij haar hebben geleerd. Als Betty een fout maakt, kunnen de studenten precies zien in welke fase van het denkproces het misging. Ook het controleren of Betty haar les goed geleerd heeft is leerzaam voor de studenten omdat ze daardoor eigenlijk hun eigen werk of denkprocessen controleren. Pilots met Betty hebben aangetoond dat studenten de lesstof niet alleen beter begrepen dan andere studenten; ze waren ook beter in wetenschappelijk redeneren.
Time Elf is het niet eens met de docent
Van een kunstmatig intelligente student die het af en toe niet met je eens is kunnen kinderen nóg meer leren. In een spel dat ontwikkeld werd door de Education Technology Group van de Universiteit van Zweden, moet een ambitieuze Time Elf – die de nieuwe ‘Guardian of History’ wil worden – veel weten over geschiedenis. Af en toe controleert de Time Elf of de student de onderwerpen zelf ook begrijpt. Dit doet hij door bijvoorbeeld te zeggen: “Weet je zeker dat dat het juiste jaartal is? Volgens mij klopt dat niet.” Studenten die de Time Elf lesgaven bleken bereid te zijn om hun antwoorden te veranderen – zelfs als ze wel degelijk juist waren. Het is de bedoeling dat de volgende versie van de Time Elf wat minder ‘betweterig’ overkomt en dat de nadruk wordt gelegd op het feit dat hij alleen dingen weet die de kinderen hem geleerd hebben. De ontwikkelaars willen ook de manier waarop de Elf met de kinderen communiceert aanpassen. Als hij vriendelijker overkomt wordt hij ook toegankelijker en vinden kinderen het leuker om hem dingen te leren.
Het vreselijke handschrift van CoWriter
Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat jonge kinderen die worstelen met een slecht handschrift sneller ontmoedigd zijn en het vervelend vinden om dingen opnieuw te proberen of te oefenen. Om deze kinderen te helpen ontwikkelden de makers van CoWriter shape-shifting algoritmen om een robot met een vreselijk handschrift te ontwerpen. Deze robot vraagt jonge studenten om hem te helpen zijn handschrift te verbeteren. Dit doen ze door letters te schrijven die de robot moet kopiëren. Door middel van machine learning verbetert de robot zijn handschrift stukje bij beetje; op basis van de voorbeelden die het kind hem laat zien. Door de student de rol van onderwijzer te geven, krijgt het kind zijn zelfvertrouwen terug en wordt hij een betere schrijver.
Speelgoed ontwerpen, bouwen en programmeren – het nieuwe kinderspel
Elke nieuwe tablet, game console of computerspel vormt een bedreiging voor de holistische, vrolijke en fysieke manieren waarop kinderen vroeger speelden. De problemen die ontstaan als gevolg van deze technologische ontwikkelingen zijn vergaand. Het gaat daarbij niet alleen om uitdagingen rond de lichamelijke conditie van de kinderen; er ontstaan ook problemen met de fijne motoriek – simpelweg omdat ze niet meer leren hoe je kleurpotloden gebruikt of hoe je met blokken speelt. Veel ouders proberen het gebruik van technologie te beperken maar de meeste geven hun kinderen uiteindelijk toch hun zin. Er komt binnenkort echter een nieuw soort educatief robotspeelgoed op de markt waarmee kinderen niet alleen fysiek kunnen spelen maar waarmee ze ook leren om creatief te zijn. Dit robotspeelgoed kunnen kinderen eenvoudig zelf bouwen en programmeren, zodat het kan doen wat de kinderen willen. Hier zijn een aantal voorbeelden van het toekomstige speelgoed van onze kinderen:
De Vortex robot
Een goed voorbeeld van programmeerbaar speelgoed is de Vortex, een speelgoedrobot die geschikt is voor kinderen vanaf 6 jaar. Het programmeren van deze speelgoedrobot is ‘game-based’ waardoor het kind naast ontwerpen ook spelenderwijs leert coderen. Verder stimuleert het speelgoed verbeeldend spel. De Vortex heeft wel een scherm om de speelgoedrobot te programmeren en besturen, maar dit wordt geleid door de eigen creativiteit van het kind. Met de speelgoedrobot kun je virtueel golf en voetbal spelen maar met de Vortex app en ‘drag-and-drop’ functionaliteit kun je de speelgoedrobot ook zo programmeren dat hij andere dingen kan leren en doen.
EZRobot
D.J. Sures, ontwikkelaar van de EZRobot, is drie jaar geleden in zijn kelder begonnen met het bouwen van het prototype van de EZRobot. Zijn werk op het gebied van kunstmatige intelligentie bij Cisco systemen, NASA en andere bedrijven inspireerde hem om iets te creëren waarmee kinderen de wereld van de robotica spelenderwijs kunnen verkennen. Als je een EZRobot wilt bouwen, begin je met het in elkaar zetten van de kleine plastic onderdelen. Daarna kun je de speelgoedrobot programmeren door delen van het lichaam te bewegen. Zo leert de robot hoe hij moet zitten, staan of lopen. De robot wordt dus door middel van fysieke handelingen geprogrammeerd, zonder dat het kind ook maar één regel code hoeft te typen. De EZRobot is een leuk stuk speelgoed waar kleine kinderen en ouders samen mee kunnen spelen. Kinderen vanaf 10 jaar kunnen de robot helemaal zelfstandig in elkaar zetten en programmeren. Zo eenvoudig is het. Om een robot te kunnen bouwen hoef je geen ingenieur meer te zijn; de enige beperking is de creativiteit van het kind.
EZRobot is niet alleen kinderspeelgoed. Ook volwassenen hebben interessante toepassingen bedacht voor deze eenvoudig te programmeren robot. Een voormalige dakdekker zonder enige kennis van programmeren, slaagde er onlangs in om zijn robot te leren een glas wijn in te schenken. Deze robot is nu zijn privé-bartender die door het huis loopt om drankjes in te schenken. Een andere EZRobot klant, uit Indonesië, ontwierp een robot in de vorm van een vuilnisbak op wielen. De man programmeerde de robot zo, dat hij hem kon roepen als hij afval moest weggooien. Dit zijn gewone mensen zonder enige kennis van programmeren. Kortom, als je een IKEA meubel in elkaar kunt zetten, kun je ook een EZRobot bouwen en programmeren.
De Jewelbot vriendschapsarmbandjes
Naast het soort robot dat we zojuist beschreven, zijn er ook programmeerbare kindersieraden op de markt: de Jewelbots vriendschapsarmbandjes. Om deze armbandjes te kunnen programmeren heb je alleen elementaire engineering logica nodig. Jewelbots zijn gemaakt door JavaScript ontwikkelaar Sara Chipps en mode-tech ondernemer Brooke Mooreland om de jonge meisjes van Generatie Z kennis te laten maken met de wereld van de technologie en STEM toegankelijker te maken. Jongedames vanaf 9 jaar kunnen de bloemetjes op hun Jewelbot armbandjes helemaal zelfstandig programmeren.
De bloemetjes kunnen met elkaar communiceren en met behulp van een speciale app kunnen de dames de bloemen zo programmeren dat ze oplichten of trillen wanneer hun beste vriendinnen in de buurt zijn. Vriendinnen kunnen hun armbandjes zo programmeren dat ze allemaal in dezelfde regenboogkleuren oplichten en berichten kunnen verzenden. Je kunt de Jewelbots ook een heleboel andere dingen laten doen – de enige beperking is de nieuwsgierigheid, fantasie en creativiteit van de draagster. De Jewelbots zijn verbonden via een Bluetooth netwerk waardoor mobiele telefoons of een Wi-Fi verbinding niet nodig is. De combinatie van technologie, vriendschap en mode stimuleren meisjes om hun creativiteit te gebruiken en tegelijkertijd leren ze belangrijke nieuwe vaardigheden waar ze jarenlang profijt van hebben.
Kunnen we spelen, creativiteit en fantasie terugbrengen?
Tegenwoordig spelen kinderen heel anders dan vroeger en de tijd die ze doorbrengen met speelgoed is veel korter en digitaler dan een aantal jaren geleden. De grootste zorg van ouders is dat de tijd die kinderen doorbrengen achter een scherm ten koste gaat van spelen met ander speelgoed en buitenspelen. De fantasie en creativiteit die we vroeger associeerden met spelen kunnen we met het speelgoed van de toekomst tot op zekere hoogte weer opnieuw creëren. We zien straks steeds meer programmeerbaar speelgoed waar onze kinderen mee kunnen interacteren en de mogelijkheden ervan zijn eindeloos. De enige beperking is de verbeelding van het kind. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in razend tempo op en naast fysiek, creatief en fantasierijk spelen wordt het ook steeds belangrijker om kinderen op jonge leeftijd bloot te stellen aan robotica en elementair programmeren. Kinderen die hier niet aan blootgesteld worden komen later in hun leven voor veel uitdagingen te staan. Wij als ouders van de Generation Z’ers moeten ons realiseren en accepteren dat de tijd waarin we ‘eenvoudig’ speelden, met speelgoed zonder technologie, niet meer terugkomt. We zitten immers al middenin het digitale tijdperk.
