- Een katalysator voor de overgang naar het digitale tijdperk
- Het atrium – zoveel meer dan een groots statement
- Dit gebouw weet wie je bent en wat er op je planning staat
- The Edge is de groenste en de slimste van allemaal
- Slimme gebouwen zijn wat mensen willen en wat onze wereld nodig heeft
Het is niet alleen technologie wat de smart building trend aandrijft. Er zijn ook steeds meer overweldigende milieufactoren die tot grotere druk, maar ook tot meer kansen leiden. Onze verantwoordelijkheid voor het milieu en de noodzaak kosten te besparen en efficiënter te worden, hebben ertoe geleid dat architecten en bouwbedrijven nauwer met elkaar samenwerken om steeds intelligentere gebouwen te creëren. Een perfect voorbeeld van zo’n superslim gebouw is The Edge op de Zuidas in Amsterdam, ook wel een ‘computer met een dak’ genoemd. Dit kantoorgebouw heeft meerdere prijzen gewonnen en is uitgeroepen tot het slimste en groenste gebouw ter wereld. Voor de 2.600 medewerkers van The Edge is geen dag gewoon of hetzelfde. The Edge is zo futuristisch, intrigerend en inspirerend, dat mensen graag in het gebouw willen werken en wij begrijpen wel waarom.
Een katalysator voor de overgang naar het digitale tijdperk
PLP Architecture werd in 2009 uitgenodigd om dit kantoorgebouw van 15 verdiepingen te ontwerpen. The Edge werd door OVG Real Estate ontwikkeld voor het hoofdkantoor van adviesbureau Deloitte en opende in mei 2015 zijn deuren. The Edge heeft een oppervlakte van 40.000 m² en ligt in het hart van het Nederlandse bedrijfsleven en een van de belangrijkste financiële districten van Europa. Het ultramoderne gebouw bestaat uit een atrium, kantoren, conferentiefaciliteiten, een restaurant en café, een tentoonstellingsruimte, een ondergrondse parkeergarage van twee verdiepingen en een fietsenstalling met ruimte voor 500 fietsen. Andere bedrijven in het gebouw zijn Salesforce, AKD, Edelman, Sandvik en Henkel. The Edge is uitstekend te bereiken, zowel met de auto als openbaar vervoer en via diverse fietsroutes. Op de website van PLP staat: “De ambitie van het project was tweeledig: het bijeen brengen van Deloitte’s medewerkers die voorheen verspreid waren over meerdere gebouwen in de stad en het creëren van een slim gebouw, bedoeld als katalysator voor Deloitte’s overgang naar het digitale tijdperk”. The Edge kreeg van het Britse ratingbureau BREEAM, de wereldwijde beoordelaar van de duurzaamheid van gebouwen, een duurzaamheidsscore van 98,4 procent, de hoogste score die ze ooit hebben toegekend.
Het atrium – zoveel meer dan een groots statement
Het atrium, met zijn enorme, 3-dubbel geisoleerde ramen en overvloedig natuurlijk daglicht, is veel meer dan een groots statement; het is een gigantisch podium waar de omliggende kantoren op uitkijken, afgewisseld met balkons, wandelpaden en liften die alle verschillende ruimtes met elkaar verbinden. Elke werkruimte in het gebouw bevindt zich maximaal 7 meter van een raam en het schuine dak zorgt voor geluidswering van de nabijgelegen snelweg en treinsporen. Het atrium vertegenwoordigt de sociale kern en de longen van het gebouw. Het zorgt voor natuurlijke ventilatie en fungeert tegelijkertijd als buffer tussen binnen en buiten, wat het energieverbruik het hele jaar door minimaliseert. De ventilatie in het atrium wordt verzorgd door de luchtstromingen en de lichte warmteverschillen in het gebouw – de lucht stroomt omhoog en ontsnapt vervolgens via het dak.
Dit gebouw weet wie je bent en wat er op je planning staat
Als medewerker van The Edge heb je geen eigen bureau. Je kunt dus werken waar en hoe je maar wilt. Staand, zittend, op een balkon of een ‘casual booth’. Verder zijn er concentratieruimten en zelfs tentoonstellingsruimtes. Overal zijn enorme flatscreens te vinden die je draadloos op je laptop of telefoon kunt aansluiten. Bij The Edge wordt de activiteit – van de gebruikers en van de systemen – continu gemonitord en geanalyseerd. De 28.000 sensoren in het gebouw meten lichtintensiteit, temperatuur, beweging, vochtigheid en zelfs kooldioxide-niveaus. Hierdoor is het gebouw in staat om op de behoeften van de gebruikers te reageren en zelfs te anticiperen. Met een speciale, door Deloitte ontwikkelde app kun je als werknemer zien welke werkplekken er beschikbaar zijn en welke het meest geschikt zijn voor wat je die dag op de agenda hebt staan: vergaderingen, telefoongesprekken, brainstormsessies, presentaties of het in alle rust schrijven van een rapport.
Sterker nog, de app is paraat vanaf het moment dat werknemers wakker worden en hun smartphones aanzetten. Het systeem weet wie je bent, waar je woont en welke auto of fiets je gebruikt om naar je werk te gaan. Zodra je aankomt, scant beeldherkenningstechnologie je kenteken, word je geidentificeerd en krijg je een parkeerplaats voor de dag toegewezen, al dan niet met een oplaadpunt voor je elektrische auto. Zodra je het gebouw binnenkomt, kun je met de app zien waar je collega’s zijn, een geschikte werkruimte boeken die afgestemd is op je agenda. Je kunt met de app zelfs de verlichting, jaloezieën, temperatuur en de hoogte van je stoel aanpassen. De meeste werknemers vinden het prettig dat ze via de app zo’n hoge mate van controle hebben over hun omgeving. De persoonlijke gegevens die de Edge-sensoren verzamelen zijn overigens niet toegankelijk voor een manager of baas. Voorafgaand aan de implementatie van de kentekenscanners heeft Deloitte enquêtes gehouden onder hun werknemers. Daaruit bleek dat de meeste geen enkel probleem hadden met de identificatietechnologie, zolang deze slechts gebruikt werd om de efficiëntie op het werk te verbeteren.
Via de beeldschermen waarop afbeeldingen van maaltijden staan kunnen werknemers door QR-codes te scannen recepten en ingrediënten voor hun avondeten selecteren, zodat ze na hun werk niet naar de supermarkt hoeven. De boodschappen worden dan voor het einde van de dag door een fietskoerier van kruidenierswinkel Bilder & De Clercq bezorgd. Het is niet verwonderlijk dat de bedrijven in dit futuristische gebouw voor veel professionals enorm aantrekkelijke werkgevers zijn. Wat we wel een beetje creepy vinden is de R2D2-achtige robotbeveiliger die ‘s nachts autonoom het gebouw patrouilleert.
The Edge is de groenste en de slimste van allemaal
Het ontwerp van The Edge is gebaseerd op de baan van de zon. Het gebouw is bedekt met zonnepanelen die meer energie produceren dan er in het gebouw verbruikt wordt. Om precies te zijn, The Edge produceert 2% meer energie dan het verbruikt. Regenwater wordt opgevangen en opgeslagen in een grote betonnen kuip aan de achterzijde van het gebouw. Dit wordt gebruikt om de groenstrook buiten en de planten binnen te bewateren en de toiletten door te spoelen. Een tweede opslagreservoir bevindt zich 130 meter onder de grond en fungeert als een warmte-koudeopslag installatie die thermale energie genereert.
De fitnessapparatuur in de sportschool slaat de energie op die tijdens het sporten wordt opgewekt, wat vervolgens teruggevoerd wordt in het elektriciteitsnet om verschillende ruimten in het kantoorgebouw van stroom te voorzien. De slimme koffieautomaten in de koffiebars weten precies hoe je je koffie of thee drinkt. The Edge beschikt zelfs over een ecologische groenstrook op het terras aan de noordkant van het gebouw. Hier staan hoge insectenhotels en nestkasten voor vogels en vleermuizen.
Verlichting en data via het Ethernet
Bij The Edge wordt zowel natuurlijk als kunstlicht zo gemanipuleerd dat het gebouw een zeer hoog ‘environmental IQ’ heeft. Door de enorme glazen pui aan de noordkant wordt daglicht naar alle hoeken van het gebouw verspreid, zonder noemenswaardige verandering in de binnentemperatuur. De zuidgevel is volledig bedekt met zonnepanelen. The Edge is het eerste kantoorgebouw ter wereld dat is uitgerust met het ‘Power-over-Ethernet’ verlichtingssysteem, waarmee alleen al qua verlichting 80 procent energie kan worden bespaard, zo blijkt uit onderzoek van Philips. De sensoren in het LED-verlichtingssysteem registreren gegevens over het gebruik van de ruimte en staan via het IT-netwerk in verbinding met het building management system en de ventilatie- en verwarmingssystemen. De verzamelde data zorgt voor een optimale operationele efficiëntie. Via dit systeem heeft de facility manager nu niet alleen toegang tot historische, maar ook real-time informatie over hoe het gebouw wordt gebruikt. Als een ruimte of verdieping op een bepaald tijdstip of gedurende een bepaalde dag niet in gebruik is, kunnen de verlichting en temperatuur daarop worden afgestemd. De verlichtingssystemen ontvangen zowel stroom als data via één enkele laagspannings-ethernetverbinding, waardoor er geen dure bedrading nodig is.
Slimme gebouwen zijn wat mensen willen en wat onze wereld nodig heeft
In dit tijdperk waar alles en iedereen in toenemende mate met elkaar verbonden is, zijn ouderwetse gebouwen eigenlijk niet langer levensvatbaar. Een slim gebouw betekent echter niet dat we alle oude gebouwen moeten afbreken. Steeds meer bestaande gebouwen worden voorzien van slimme technologie waardoor ze duurzamer en efficiënter worden. De ontwerpers van The Edge zijn van plan om de toekomst van de architectuur wereldwijd te veranderen. Hun visie is om uiteindelijk alle kantoorgebouwen met elkaar te verbinden, waardoor ook de bestaande structuren efficiënter kunnen worden gebruikt. Slimme gebouwen die hun eigen problemen oplossen, hun eigen energie opwekken, het leven van hun gebruikers verbeteren en onze collectieve koolstofvoetafdruk verkleinen, zijn wat mensen willen en wat onze wereld nodig heeft.
