Zo helpt AI je aan je droombaan – ook zonder de juiste papieren

Samenvatting

AI roept veel vragen op over de toekomst van werk. Maar in plaats van je zorgen te maken over baanverlies, kun je AI ook zien als een krachtige bondgenoot. Want wat nou als AI je juist helpt om die perfecte baan te vinden waar je altijd van hebt gedroomd? AI maakt het makkelijker dan ooit om je carrièrekansen te vergroten. Zo helpt ChatGPT je bijvoorbeeld om helder te krijgen waar je goed in bent en welke banen daar het beste bij passen. En met tools als Sonara ga je namelijk nog een stap verder: die zoekt niet alleen de perfecte vacatures voor je uit, maar kan zelfs automatisch voor je solliciteren.

• Uit een Canva-enquête blijkt dat 45% van de respondenten AI gebruikt om hun cv te maken of te verbeteren.
• Volgens hetzelfde onderzoek vindt 90% van de HR-managers dit acceptabel.
• Uit onderzoek van Resume Genius blijkt echter dat 50% van de recruiters AI-gegenereerde inhoud op een cv als een van de grootste waarschuwingssignalen ziet.
• “Als bedrijven AI in hun processen gaan implementeren, dan moet het ook OK zijn als een potentiële kandidaat het gebruikt,” zegt Jaune Little, directeur wervingsdiensten bij Insperity.
• “Ik wil werkzoekenden waarschuwen en op het hart drukken dat AI als een uitstekende copiloot kan fungeren, maar dat ze de technologie niet al het werk moeten laten doen”, benadrukt Andrew Hunter, mede-oprichter van Adzuna.

Het is duidelijk dat generatieve AI een steeds grotere rol gaat spelen bij het solliciteren. Maar er zitten ook nadelen aan: zo kunnen ongeschikte kandidaten door slimme AI-trucjes bijvoorbeeld toch door de selectie komen. En als blijkt dat een mooi opgepoetst cv meer succes heeft dan echte vakkennis, zou dat sollicitanten met echte relevante kennis en professionele ervaring kunnen ontmoedigen.

AI op de banenmarkt

Je hebt inmiddels waarschijnlijk allerlei grimmige voorspellingen gehoord over hoe kunstmatige intelligentie (AI) alle banen in de toekomst gaat overnemen. Maar wat als AI je juist zou kunnen helpen de baan van je dromen te vinden? Iedereen die ooit werkloos is geweest kan namelijk bevestigen dat het zoeken naar een baan zeer frustrerend kan zijn. En hoewel de online vacaturebanken die in de jaren negentig opkwamen het allemaal makkelijker zouden maken, is dat in de praktijk toch anders gelopen.

Bedrijven werden namelijk overspoeld met bergen aan sollicitaties waar geen mens doorheen kwam. Om dit probleem op te lossen en het wervingsproces efficiënter te maken, zijn steeds meer bedrijven AI gaan inschakelen. Maar ook dit brengt nieuwe problemen met zich mee, wat aan beide kanten tot frustratie leidt. Werkzoekenden sturen vaak tientallen sollicitaties zonder ook maar één reactie terug te krijgen, wat enorm demotiverend werkt. En werkgevers hebben inmiddels gemerkt dat de AI-tools lang niet perfect zijn – ze selecteren regelmatig kandidaten die achteraf helemaal niet bij het bedrijf passen.

Steeds meer werkzoekenden grijpen inmiddels ook naar AI om hun kansen tijdens de selectierondes te vergroten. Ze gebruiken het om hun sollicitatiebrieven en cv’s te verbeteren, en soms zelfs om automatisch op vacatures te reageren. Maar er zit ook een keerzijde aan: wat als het gebruik van AI op de arbeidsmarkt mensen die het minst geschikt zijn voor een functie juist een oneerlijk voordeel geeft?

“Het is een soort wapenwedloop waarbij de ene partij tanks heeft en de andere partij stokken – of helemaal niets. Wij geven die andere partij eindelijk de middelen die ze nodig hebben.”

Victor Schwartz, oprichter Sonara

Verschuivende machtsverhoudingen

Jarenlang hadden bedrijven het voordeel van AI bij het screenen van sollicitanten. Maar nu generatieve AI voor iedereen beschikbaar is, kunnen ook werkzoekenden van deze tools profiteren.

Laten we het eerst even kort hebben over de technologie zelf, voordat we dieper ingaan op hoe werkzoekenden AI gebruiken. De afgelopen jaren hebben we de spectaculaire opkomst meegemaakt van generatieve AI. Het begon allemaal in de creatieve sector, waar AI werd ingezet voor het maken van realistische beelden en pakkende verhalen. Maar deze technologie wordt door steeds meer ‘gewone’ mensen gebruikt om content als beeldmateriaal en teksten te produceren die je haast niet meer van mensenwerk kunt onderscheiden. Inmiddels is de technologie volwassen geworden en veel makkelijker te gebruiken. We zien AI nu in allerlei sectoren opduiken, waar het processen efficiënter maakt en nieuwe antwoorden biedt op oude problemen.

Het duurde dan ook niet lang voordat steeds meer werkzoekenden ontdekten hoe ze generatieve AI slim kunnen inzetten. Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken om razendsnel geschikte vacatures te vinden en om cv’s en sollicitatiebrieven te maken die perfect aansluiten bij specifieke functies. Dat scheelt niet alleen veel tijd, maar vergroot ook je kans om door de AI-software van de werkgever geselecteerd te worden. ChatGPT, de bekendste AI-assistent van dit moment, blijkt hierbij een waardevol hulpmiddel. Als je je cv deelt, kan ChatGPT direct aangeven waar je goed in bent, waar nog ruimte is voor ontwikkeling, en welke carrièrestappen daar het beste bij passen.

Hoe zet je AI in bij het zoeken naar werk?

Er zijn tegenwoordig veel AI-tools die je kunnen helpen bij het solliciteren en die je kansen op een baan vergroten. In dit hoofdstuk geven we je een aantal voorbeelden.

ChatGPT kun je prima inzetten om je cv te verbeteren, maar Sonara gaat nog een stuk verder en automatiseert het hele sollicitatieproces. De tool zoekt niet alleen vacatures die precies bij je passen, maar solliciteert er ook meteen op namens jou. Het idee kwam van Victor Schwartz, die na zijn studie aan Duke University zelf merkte hoe frustrerend solliciteren kan zijn. Hij stuurde bijna 1000 sollicitaties de deur uit, maar vond maar geen baan. Al snel zag hij dat het systeem niet werkte en dat werkzoekenden daar de dupe van werden.

Met zijn kennis van informatica besloot Schwartz er iets aan te doen. Hij wilde werkzoekenden een eerlijke kans geven. “Het is een soort wapenwedloop waarbij de ene partij tanks heeft en de andere partij stokken – of helemaal niets. Wij geven die andere partij eindelijk de middelen die ze nodig hebben,” zegt hij. Sonara is trouwens niet de enige software op de markt die dit mogelijk maakt. Ook tools als Teal en AI Apply helpen je op een soortgelijke manier bij het solliciteren.

En dan heb je – misschien mede dankzij AI – een sollicitatiegesprek in je agenda staan. Mooi! Maar hoe bereid je je voor? Daar kan AI-bot Prepper je bij helpen. Deze tool, gemaakt door vacaturesite Adzuna, stelt je vragen die passen bij de baan waar je op solliciteert. Je krijgt meteen feedback op je antwoorden, met een score van 0 tot 100. Zo zie je precies wat al goed gaat en waar je nog kunt verbeteren.

Ook bij video-interviews kan AI je helpen om beter uit de verf te komen. Final Round AI heeft hier iets slims voor bedacht. Deze startup, opgericht door een app-bouwer die bekend staat onder het pseudoniem ‘Michael G’, maakte een soort digitale copiloot. Die luistert op de achtergrond mee en helpt je tijdens het gesprek met passende antwoorden op vragen van de recruiter. Michael zegt: “Kijk naar beroemdheden en tv-presentatoren – die gebruiken allemaal een teleprompter. Waarom zouden gewone mensen dat ook niet mogen?”

“Als bedrijven het in hun processen gaan implementeren, vind ik dat een kandidaat het ook moet kunnen gebruiken”.

Jaune Little, recruitment director bij Insperity

Waarom bedrijven wel, maar werkzoekenden niet?

Veel recruitmentexperts vinden dat werkzoekenden alle technologie zouden mogen gebruiken die bedrijven zelf ook gebruiken.

Onder recruitmentexperts lopen de meningen over het gebruik van AI bij het solliciteren nogal uiteen. Amy Schultz, wereldwijd hoofd talentacquisitie bij ontwerpplatform Canva, vindt dat je ook als werkzoekende gewoon alle beschikbare tools moet kunnen gebruiken. Alles wat de stress en onzekerheid van het solliciteren kan verlichten, is wat haar betreft prima.

“Als bedrijven het in hun processen gaan implementeren, vind ik dat een kandidaat het ook moet kunnen gebruiken”, aldus Jaune Little, recruitment director bij Insperity. Hoewel Andrew Hunter, mede-oprichter van wervingsplatform Adzuna, het ermee eens is dat AI het proces voor werkzoekenden gemakkelijker kan maken, waarschuwt hij er wel voor om niet te veel op de technologie te bouwen. “De waarschuwing die ik werkzoekenden zou geven, is dat AI een goede copiloot kan zijn, maar dat je niet moet proberen de technologie al het werk voor je te laten doen”, zegt hij. “Het is een technologie die in ontwikkeling is, en zal je dodelijk saaie en standaard antwoorden geven. Als je de eerste interacties met de werkgever volledig door AI laat uitvoeren, dan denk ik dat je naar die baan kunt fluiten.”

AI kan juist ook heel waardevol zijn voor mensen met praktijkervaring die misschien iets minder hoog zijn opgeleid. Het helpt ze om te zien welke vaardigheden ze hebben opgebouwd en hoe die ook in andere banen goed van pas kunnen komen. “Kijk, iemand die bij de supermarktketen Trader Joe’s werkt, staat er niet altijd bij stil wat hij of zij allemaal in huis heeft”, vertelt Nitzan Pelman, die het non-profit bijscholingsplatform Climb Hire oprichtte. “Maar als ze ChatGPT gewoon kunnen uitleggen wat ze dagelijks doen, helpt dat ze om die ervaring te vertalen naar skills waarmee ze eventueel ook een kantoorbaan kunnen krijgen.”

Heeft het cv zijn langste tijd gehad?

Niet alle experts zijn even enthousiast over het gebruik van AI bij sollicitaties. Sommigen zien het zelfs als een absolute no-go.

Niet iedereen vindt het toepassen van AI in het sollicitatieproces een goed plan. Sterker nog: sommige experts vrezen dat dit weleens het einde zou kunnen betekenen van solliciteren zoals we dat nu kennen. “Generatieve AI kan zeer goede profielen creëren – er kunnen een paar fouten in sluipen, maar dat zal alleen de persoon in kwestie opvallen, niet de werkgever”, zegt Matt Jones, chief product officer bij wervingstechnologiebedrijf Cielo. “Dan moeten we ons afvragen hoe relevant het beoordelen van cv’s, sollicitatiebrieven en sollicitaties nog is, vooral in de vroege carrièrefase. Ik vraag me af of dit de doodsteek is voor het cv”.

Julia Pollak, hoofdeconoom bij ZipRecruiter, ziet dat werkgevers steeds minder waarde hechten aan cv’s en sollicitatiebrieven. Hun hele wervingsproces gaat er anders uitzien. “Ik hoor dat werkgevers de geschreven sollicitaties nu vaak links laten liggen. Ze willen zo snel mogelijk met mensen om de tafel om ze beter te leren kennen”, zegt ze.

 “De waarschuwing die ik werkzoekenden zou willen geven, is dat AI een goede copiloot kan zijn, maar dat je niet moet proberen de technologie al het werk voor je te laten doen.”

Andrew Hunter, mede-oprichter van wervingsplatform Adzuna

De cijfers: werkt AI?

Hoewel de meningen over AI-tools verdeeld zijn, blijken werkzoekenden die ermee solliciteren wel meer kans te hebben op een baan.

Of experts er nou op tegen zijn of niet, feit blijft dat steeds meer mensen AI gebruiken bij het solliciteren. Uit een onderzoek van Canva begin 2024 blijkt dat bijna de helft (45%) van de 5000 ondervraagden hun cv met behulp van AI heeft gemaakt. En met succes: ruim 7 op de 10 vond het niet alleen makkelijker (71%), maar ook nog eens sneller (68%). Het resultaat mag er zijn: 56% van de AI-gebruikers was ‘zeer tevreden’ met hun cv, terwijl dat bij mensen die het zonder AI deden maar 33% was.

De meningen van wervingsmanagers zijn ook verrassend positief. In hetzelfde Canva-onderzoek vindt maar liefst 9 op de 10 recruiters het gebruik van AI bij sollicitaties prima. Maar ze verschillen wel van mening over hoe ver je mag gaan. Zo vindt 46% dat AI alleen mag worden gebruikt om je eigen verhaal te versterken. Ongeveer 44% heeft dan weer geen probleem met content die volledig door AI gegenereerd is. Toch is niet iedereen even enthousiast. Uit een onderzoek van HR-softwarebedrijf iCIMS (maart 2023) blijkt dat het gebruik van AI bij sollicitaties voor 4 op de 10 HR-professionals een absolute dealbreaker is. En uit een recenter onderzoek van Resume Genius (2024) komt naar voren dat de helft van de recruiters AI-gegenereerde cv’s als een groot waarschuwingssignaal ziet.

Maar kan AI je kans om een baan te vinden nu echt vergroten? Volgens een groot onderzoek van MIT Sloan wel. Van de bijna 500.000 werkzoekenden die meededen, kregen mensen die AI gebruikten bij het creëren van hun cv bijna 8% vaker een baan aangeboden. En niet alleen dat: ze gingen er ook nog eens ruim 8% meer mee verdienen dan sollicitanten die het zonder AI deden.

De kwaliteit van een cv blijft dus duidelijk toch nog van belang. “Neem twee werknemers met dezelfde vaardigheden en achtergrond, en degene met het beter geschreven cv maakt nog steeds meer kans om aangenomen te worden”, aldus MIT Sloan-promovendus Emma van Inwegen. “Werkgevers kijken dus nog steeds echt naar de inhoud van het cv – het is niet zomaar een toevallig verband.”

Voorspellingen: de arbeidsmarkt van de toekomst

Generatieve AI verandert hoe we werk zoeken, maar roept ook vragen op: krijgen mensen met sterke AI-vaardigheden niet te veel voordeel ten opzichte van andere kandidaten?

We verwachten dat het gebruik van AI bij het zoeken naar werk in de toekomst flink zal toenemen. Vooral generatieve AI verandert hoe werkzoekenden een baan vinden. In plaats van je zoekopdracht in de zoekbalk voor vacatures in te voeren, kun je nu in natuurlijke taal met een AI-chatbot communiceren en gepersonaliseerde aanbevelingen ontvangen voor functies die goed bij je carrièredoelen aansluiten. Deze slimme systemen kunnen grote hoeveelheden data analyseren van mensen die succesvol gesolliciteerd hebben. Zo zien ze precies welke vaardigheden en ervaring werkgevers zoeken. Met die kennis kunnen werkzoekenden hun sollicitatie gerichter schrijven en laten zien wat ze in huis hebben – op een manier die opvalt bij recruiters.

Het gebruik toenemende gebruik van AI bij solliciteren kan ook nadelen hebben. Als steeds meer mensen AI gebruiken om hun cv en sollicitatiebrief te schrijven, hebben de echt gekwalificeerde kandidaten daar uiteindelijk steeds meer last van. Hoewel zij jarenlang hard aan hun ontwikkeling hebben gewerkt en de nodige ervaring hebben opgedaan, lopen zij nu het risico om weggeconcurreerd te worden door sollicitanten met een AI-geschreven cv dat nauwelijks van echt te onderscheiden is – zelfs niet door ervaren recruiters.

Dit kan ervoor zorgen dat goed opgeleide mensen op den duur gedemotiveerd raken. Ze gaan namelijk twijfelen aan de waarde van hun diploma’s en ervaring. Zeker in een arbeidsmarkt waar het lijkt te draaien om het afvinken van lijstjes, en niet om echte kennis en kunde.

Leerpunten:

De arbeidsmarkt wordt steeds ingewikkelder, maar er is hoop voor de werkzoekenden van de toekomst. Met generatieve AI krijgen zij eindelijk eerlijkere kansen en kunnen ze zelf de regie nemen over hun loopbaan. AI-tools helpen hen namelijk om hun kennis, ervaring en mogelijkheden duidelijk en overtuigend te presenteren. Zo kunnen ze laten zien wat ze echt in huis hebben.

• Generatieve AI kan cv’s schrijven, teksten aanscherpen, helpen bij het voorbereiden van sollicitatiegesprekken en zelfs automatisch sollicitaties versturen.
• Wie AI gebruikt om zijn cv te verbeteren, heeft volgens MIT Sloan 7,8% meer kans om aangenomen te worden.
• Deskundigen zijn verdeeld over het gebruik van AI bij sollicitaties – sommigen zien er geen kwaad in, anderen vinden het onacceptabel.
• Met generatieve AI kunnen we de arbeidsmarkt eerlijker en toegankelijker maken.
• Er zijn wel zorgen dat AI ongekwalificeerde kandidaten een oneerlijk voordeel geeft ten opzichte van gekwalificeerde kandidaten die er geen gebruik van maken.

Wat kunnen we hier nu uit concluderen? Generatieve AI is natuurlijk een interessante ontwikkeling voor werkzoekenden, maar het is geen wondermiddel. Gebruik het gerust om je zoektocht naar werk wat makkelijker te maken, maar laat AI niet al het werk doen.  De kunst is om AI te zien als een hulpmiddel dat je eigen talenten versterkt, niet als een vervanging ervan. Uiteindelijk maak jij zelf altijd nog het verschil – met je eigen vaardigheden, ervaring en persoonlijke kwaliteiten.