Van voormalig industriële haven tot slimme stad – wordt Toronto’s waterfront de nieuwe Silicon Valley?

Foto van Richard van Hooijdonk
Richard van Hooijdonk
  • Sidewalk Labs kondigt plannen aan voor de bouw van een slimme wijk aan Toronto’s waterfront
  • Het project wordt omgeven door privacy- en transparantie-kwesties
  • Wordt Toronto de nieuwe Silicon Valley?

De afgelopen jaren hebben we overal ter wereld slimme stadsprojecten zien opduiken. Denk bijvoorbeeld aan Songdo in Zuid-Korea, Masdar in de Verenigde Arabische Emiraten of Neom in Saoedi-Arabië. Hoewel deze projecten veel publiciteit hebben gekregen, zijn ze (nog) niet zo succesvol als hun ontwikkelaars voor ogen hadden. Songdo is momenteel bijvoorbeeld een halflege stad waar alleen rijke mensen wonen, terwijl Masdar nog steeds niet klaar is, zelfs na meer dan tien jaar ontwikkelen en bouwen. Misschien ligt het aan veranderingen in politieke of financiële omstandigheden of aan de overweldigende reikwijdte en ambitie van deze slimme steden. Of aan het feit dat de lokale bevolking vaak niet bij het ontwerp van deze nieuwe steden betrokken wordt. Wat de oorzaak ook is, slimme stadsprojecten over de hele wereld ondervinden diverse vertragingen en sommige zijn zelfs al helemaal stopgezet.

“De slimme stadsprojecten bevinden zich in een zeer vroeg stadium,” zegt Cesar Cerrudo, de oprichter van de not-for-profit Securing Smart Cities. “Als je onderzoek doet zul je merken dat er veel projecten zijn maar dat er niet veel concreets gaande is. Het is vooral veel publiciteit, veel marketing”. Een andere reden waarom een aantal van deze slimme steden het niet gehaald heeft is omdat er vaak een grote kloof bestaat tussen professionals in de techsector en stedenbouw specialisten. Deze zal overbrugd moeten worden willen slimme steden ooit hun potentieel vervullen.

Sidewalk Labs kondigt plannen aan voor de bouw van een slimme wijk aan Toronto’s waterfront

Sidewalk Labs, de ‘urban innovation-dochter’ van Google’s moederbedrijf Alphabet, heeft onlangs plannen aangekondigd om een stuk land van 48.000 m2 aan Toronto’s eastern waterfront, Quayside, te veranderen in een slimme wijk. Het gebied was ooit een grote industriële haven maar nu zie je er voornamelijk laaggelegen gebouwen, gigantische sojasilo’s en een enorme parkeerplaats vol gaten en kuilen. Het is zeker geen A1-locatie te noemen, maar toch werd het gebied door Sidewalk Labs gekozen als thuisbasis voor hun nieuwe project – Sidewalk Toronto.

Het projectvoorstel omvat een breed scala aan innovatieve ideeën, waaronder bezorgrobots, geautomatiseerde afvalverwijdering, adaptieve verkeerslichten die voetgangers en fietsers voorrang geven, trottoirs die sneeuw laten smelten, parkeersystemen die auto’s naar de dichtstbijzijnde beschikbare plekken leiden en modulaire, multifunctionele gebouwen die kunnen schakelen tussen gebruiksfuncties als wonen, retail, office, horeca of parkeren. Alle gebouwen worden volledig gemaakt van milieuvriendelijke bouwmaterialen als houtskeletten en myceliumisolatie. De stroomvoorziening komt van zonnepanelen en andere hernieuwbare energiebronnen. Afvalwarmte van rioleringen en gebouwen maar ook nabijgelegen meren en geothermische bronnen worden bijvoorbeeld gebruikt om het thermische netwerk te voeden. Het vervoersnetwerk zal uitsluitend bestaan uit zelfrijdende shuttles en robotaxi’s. Het gebruik van privéauto’s wordt in het gebied niet toegestaan. Wel zal er gezorgd worden voor een overgangszone voor degenen die in- en uit willen reizen zodat het gebied niet geïsoleerd raakt van de rest van de stad.

Een bouwsite aan het water vanuit de lucht gefotografeerd
Sidewalk Labs, de ‘urban innovation-dochter’ van Google’s moederbedrijf Alphabet, heeft onlangs plannen aangekondigd om een stuk land van 48.000 m2 aan Toronto’s eastern waterfront, Quayside, te veranderen in een slimme wijk.

Het is nog niet duidelijk wie er in deze slimme stad zal gaan wonen, maar Dan Doctoroff, CEO van Sidewalk Labs, belooft dat het niet alleen voor de rijken zal zijn. “Betaalbaarheid is hier het belangrijkst”, zegt hij. “We zien nu dat gewone mensen – mensen uit de middenklasse en die met een lager inkomen – over het algemeen geen kansen krijgen omdat de afstanden te groot zijn of de kosten te hoog. Als we dat probleem niet fundamenteel aanpakken begint het weefsel van de samenleving en het hele idee dat dit een inclusieve gemeenschap is, te ontrafelen”.

Er komt ook een soort digitale laag die de informatie van het uitgebreide sensornetwerk verzamelt en alles in de gaten houdt – van watergebruik en luchtkwaliteit tot geluidsniveaus en de conditie van de gebouwen. Daarnaast komt er een platform waar bewoners hun publieke en persoonlijke gegevens kunnen beheren. Deze informatie moet Sidewalk Toronto helpen efficiënter, duurzamer en leefbaarder te maken. Als alles volgens plan verloopt, start de bouw ergens in 2020. Wat ook de moeite waard is om te vermelden is dat Sidewalk Toronto eigenlijk een proefproject is voor een breder initiatief: Waterfront Toronto. In dit project zal 3 km2 van het land langs de oostelijke waterkant van de stad een nieuwe bestemming krijgen.

Het project wordt omgeven door privacy- en transparantie-kwesties

Er is ook veel kritiek geweest op het project. Velen zijn bezorgd dat de politici van Toronto de ontwikkelaars teveel vrijheid geven omdat ze heel graag zouden zien dat hun stad de nieuwe wereldwijde tech hub wordt. Hoewel Sidewalk Labs al $50 miljoen eigen geld heeft toegezegd, wordt het project ook gedeeltelijk gefinancierd door Canadese belastingbetalers via een publiek-privaat partnerschap (PPP). De regering heeft echter een aantal maatregelen op het gebied van publieke verantwoording – die normaliter van toepassing zijn op dit soort projecten – versoepeld, zonder daarvoor een geldige reden op te geven. Sterker nog, de volledige details van het project worden voor iedereen geheim gehouden, behalve voor één gemeenteraadslid – die toevallig ook lid is van de raad van bestuur van Toronto Waterfront.

Dit gebrek aan transparantie is verontrustend, aangezien Sidewalk Labs nog niet bekendgemaakt heeft welk businessmodel ze voor Quayside willen gebruiken. Eén van de mogelijkheden is volgens Doctoroff dat het bedrijf de producten en diensten die ze in Toronto op de markt brengen gewoon in licentie geven en aan andere steden verkopen. Er zijn ook privacy-uitdagingen over welke soort data ze gaan verzamelen, wie de eigenaar is van deze informatie en hoe ze deze gegevens opslaan en beveiligen. Sidewalk Labs beweert dat de gegevens die in Quayside worden verzameld niet gecommercialiseerd of verkocht worden. Ze hebben echter ook aangegeven dat ze ‘open data’ beleid willen voeren, wat betekent dat derden daar uiteindelijk ook toegang toe kunnen krijgen. Veiligheidsdeskundigen hebben er bovendien voor gewaarschuwd dat de wettelijke kaders voor gegevensbescherming en -beveiliging in Canada sterk verouderd zijn en geüpdatet moeten worden om gelijke tred te houden met de laatste technologische innovaties.

Wordt Toronto de nieuwe Silicon Valley?

Sidewalk Labs hield onlangs de eerste openbare rondetafelgesprekken om bewoners van Toronto de gelegenheid te geven hun mening en bezorgdheden over het project uit te spreken. Een van de voornaamste punten die de bewoners naar voren brachten was dat het project potentieel kwesties als gentrificatie, inkomensongelijkheid en hogere huizenprijzen met zich meebrengt, waardoor de stad in wezen een nieuwe Silicon Valley wordt.

Als je goed naar Silicon Valley kijkt, begrijp je dat deze angsten gerechtvaardigd zijn. Uit een recent rapport blijkt bijvoorbeeld dat Silicon Valley een van de grootste inkomensverschillen van de Verenigde Staten heeft. Het inkomen van de gezinnen ‘aan de top’ is maar liefst tien hoger dan dat van degenen in de onderlaag. Bovendien blijven de huisvestingskosten maar stijgen en wordt het aantal daklozen steeds groter. Het is dan ook niet onwaarschijnlijk dat Toronto potentieel een soortgelijk lot te wachten staat. Natuurlijk is niet iedereen kritisch over het project en velen denken juist dat het een positief effect kan hebben op de ecologische duurzaamheid, het vervoer en de gemeenschapsdiensten van de stad, waardoor het een betere woon- en werkomgeving wordt.

Hoewel niet alle slimme stadsprojecten in de wereld zo succesvol zijn gebleken als verwacht, vertegenwoordigen ze toch de volgende logische stap in de evolutie van onze steden. Technologie kan ons leven beter maken, maar er is nog steeds veel scepsis en bezorgdheid over de manieren waarop technologie wordt toegepast. Het publiek gelooft gewoon niet dat techbedrijven handelen in het belang van de burgers. Er ligt voor deze bedrijven dan ook een belangrijke taak – het terugwinnen van het vertrouwen. Een goede eerste stap zou zijn om meer transparantie te bieden en het publiek bij het besluitvormingsproces te betrekken.

Share via
Copy link