- Eenzaamheid: een groeiend probleem
- Detroit introduceert zelfrijdende pendelbussen voor mindervaliden
- GM presenteert ’s werelds eerste zelfrijdende, rolstoeltoegankelijke auto
- Zo worden vliegvakanties weer genieten voor minder mobiele reizigers
De afgelopen jaren is er veel gezegd en geschreven over autonoom rijdende voertuigen. De discussie richtte zich tot nu toe vooral op de mogelijkheden om files en ongelukken te verminderen. Maar er is een speciale groep mensen die hier enorm veel baat bij kan hebben: senioren en mensen met een beperking. Voor hen is vervoer vaak een grote uitdaging. Als gevolg van lichamelijke beperkingen door ouderdom, zoals verminderde mobiliteit en slechter gezichtsvermogen, kan autorijden een grote uitdaging — en zelfs onmogelijk — worden. Dat kan leiden tot sociaal isolement en verlies van zelfstandigheid, omdat mensen moeite hebben om essentiële voorzieningen te bereiken en contacten met hun omgeving te onderhouden. Zelfrijdende auto’s kunnen hier een oplossing bieden. Betrouwbaar en toegankelijk vervoer zorgt ervoor dat senioren en mensen met een beperking niet langer afhankelijk hoeven te zijn van anderen en dat ze op eigen gelegenheid de deur uit kunnen.
Maar de voordelen van zelfrijdende auto’s voor deze doelgroep gaan verder dan alleen praktisch vervoer. Deze voertuigen kunnen namelijk ook ingezet worden om essentiële diensten als boodschappenbezorging en bezoek aan zorgverleners mogelijk te maken. Door slimme samenwerkingen met bedrijven en zorginstellingen, kunnen aanbieders van autonome mobiliteit oplossingen ontwikkelen die écht aansluiten bij de specifieke behoeften van ouderen en mensen met een beperking. Daarnaast mogen we ook de emotionele impact van deze technologie niet onderschatten. Voor veel senioren en mensen met een beperking is het verlies van de rijvaardigheid een flinke klap voor hun gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid. Zelfrijdende auto’s kunnen deze kostbare zelfstandigheid dus weer terugbrengen en zorgen voor sociale verbinding en volwaardige deelname aan de samenleving.
“Het zou me niet verbazen als we over 10 jaar in de meeste grote steden zelfrijdende voertuigen zien rondrijden die je via een app als een soort taxi kunt bestellen”.
Eric Tanenblatt, expert op het gebied van overheidsbeleid bij advocatenkantoor Dentons
Eenzaamheid: een groeiend probleem
Volgens een rapport uit 2022 van het National Disability Institute (NDI) kunnen zelfrijdende auto’s ook helpen om gevoelens van isolement te verlichten die bij deze kwetsbare groepen vaak voorkomen. Tom Foley, directeur van het NDI, benadrukt de ingrijpende impact die een gebrek aan mobiliteit kan hebben op het mentale welzijn. Dit draagt bij aan een ‘eenzaamheidsepidemie’ die vooral veel oudere volwassenen en mensen met een beperking treft. Voor veel personen met een beperking biedt de mogelijkheid om zelfstandig te reizen nieuwe kansen op het gebied van werk en sociale betrokkenheid. Ook zijn zelfrijdende auto’s veiliger en betrouwbaarder dan voertuigen die door mensen bestuurd worden. Zoals Foley opmerkt, heb je met zelfrijdende auto’s geen last van appende of afgeleide bestuurders of chauffeurs die gedronken hebben. Dat zijn op dit moment veel voorkomende oorzaken van ongelukken op de weg. Experts op dit gebied onderzoeken nu hoe ze deze technologie kunnen inzetten om de meest kwetsbare leden van de samenleving te ondersteunen. “Autonome voertuigen bieden ouderen en andere groepen die moeite hebben met autorijden enorm veel voordelen. Of het nu gaat om een bezoek aan de dokter, een sociale activiteit of werk, het kan het probleem van vervoer enorm verlichten”, vertelt Eric Tanenblatt, een expert op het gebied van overheidsbeleid bij advocatenkantoor Dentons. “Voor veel ouderen is autorijden op een gegeven moment niet meer veilig. Hoe meer vervoersopties er voor hen zijn, hoe beter. Hoe actiever mensen blijven naarmate ze ouder worden, hoe langer ze leven. Ik denk dat zelfrijdende auto’s hierin een belangrijke rol kunnen spelen”.
Toch brengt deze nieuwe technologie, net als elke innovatie, ook zorgen en uitdagingen met zich mee. Hoewel verschillende overheden al stappen hebben gezet om regelgevende kaders voor zelfrijdende voertuigen op te stellen, ondergaat de technologie zelf nog steeds grondige tests om ervoor te zorgen dat het door het publiek veilig gebruikt kan worden. Een van de grootste zorgen onder ouderen is de veiligheid en betrouwbaarheid van zelfrijdende auto’s. Zo zijn veel mensen bijvoorbeeld bang dat ze bij een storing vast komen te zitten. Ondanks deze zorgen is Tanenblatt optimistisch over de toekomst van autonome voertuigen. Hij vergelijkt het met de ontwikkeling van de mobiele telefoon en andere innovaties waar mensen in het begin hun bedenkingen over hadden, maar die uiteindelijk door iedereen zijn geaccepteerd. Naarmate meer mensen vertrouwd raken met deze technologie en de voordelen ervan inzien, verwacht hij dat ook ouderen zich steeds comfortabeler zullen voelen met het idee van zelfrijdende auto’s. “Het zou me niet verbazen als we over 10 jaar in de meeste grote steden zelfrijdende voertuigen zien rondrijden die je via een app als een soort taxi kunt bestellen”, zegt Tanenblatt. “Dit zou een gamechanger kunnen zijn voor ouderen, bijvoorbeeld voor bezoeken aan de dokter of boodschappenbezorging. Er zijn al verschillende steden die concrete stappen in deze richting hebben gezet”.
“Toegankelijke zelfrijdende pendelbussen voor mensen met een beperking zijn een gamechanger”.
Christopher Samp, Directeur Gehandicaptenbeleid in Detroit.
Detroit introduceert zelfrijdende pendelbussen voor mindervaliden
De stad Detroit heeft onlangs de lancering van een baanbrekend initiatief aangekondigd voor het verbeteren van de mobiliteit van senioren en inwoners met een beperking. Als onderdeel daarvan zet de afdeling mobiliteitsinnovatie een vloot autonome shuttles in die op aanvraag gratis vervoer bieden aan deze kwetsbare groepen. Zo kunnen zij essentiële bestemmingen als winkels, medische afspraken en werklocaties bereiken. Met dit programma wil de stad de ongeveer 128.000 Detroiters met een beperking — naast de bestaande speciale vervoersdiensten — aanvullende oplossingen op maat bieden. “Met dit project pakken we een aantal grote uitdagingen aan die voor de inwoners van Detroit echt belangrijk zijn. We beginnen met een speciale oplossing voor mensen die nu problemen ondervinden met zich verplaatsen”, vertelt Tim Slusser, die bij de gemeente Detroit over mobiliteitsinnovatie gaat. “We kijken hoe we zelfrijdende auto’s een plek kunnen geven binnen ons huidige vervoerssysteem. Daarbij is het belangrijk dat mensen erop vertrouwen dat het veilig is. We willen dat iedereen in Detroit zich op zijn gemak voelt, zowel in als rondom deze autonome voertuigen”.
Deze zelfrijdende shuttles, die door het bedrijf May Mobility geleverd worden, hebben geavanceerde sensoren en camera’s die voor een veilige en efficiënte rit zorgen. In het begin zal er nog wel een veiligheidsmedewerker aan boord zijn om passagiers te helpen en waar nodig in te grijpen. Het besturen wordt echter gedaan door een slim computersysteem dat duizenden verkeerssituaties in realtime kan beoordelen. Een extra veiligheidsnet wordt gevormd door operators op afstand, die in geval van een onvoorziene situatie de controle kunnen overnemen. De shuttles zijn ook toegankelijk voor rolstoelgebruikers, helemaal in lijn met de Amerikaanse Disabilities Act. In eerste instantie zullen er drie hybride voertuigen ingezet worden, die wekelijks 50 uur actief zijn, verspreid over alle dagen van de week. Het proefproject vindt plaats in twee zones, namelijk in het centrum en het zuidoosten van Detroit. Er wordt ook gekeken naar een mogelijke verbindingsroute tussen deze twee gebieden. De keuze voor deze specifieke zones is gebaseerd op informatie uit de volkstelling. Hiermee heeft de stad buurten kunnen identificeren waar veel oudere mensen wonen die te maken hebben met armoede en zelf geen (of beperkt) vervoer hebben.
De shuttles worden in de buurt van belangrijke locaties gepositioneerd, zoals zorginstellingen, supermarkten en apotheken. Zo wil de stad ervoor zorgen dat het programma een zo groot mogelijke impact heeft op het leven van de doelgroep. Christopher Samp, Director of Disability Affairs in Detroit, zegt: “Toegankelijke zelfrijdende shuttles zijn een gamechanger voor mensen met een beperking. Ze kunnen deze dienst gebruiken om rechtstreeks naar hun bestemming te gaan. Mensen die vanwege hun beperking geen rijbewijs kunnen halen, krijgen dankzij zelfrijdende auto’s hun onafhankelijkheid terug”. Tijdens het proefproject worden gegevens verzameld om de efficiëntie, toegankelijkheid en algehele dienstverlening te evalueren. Deze informatie kan gebruikt worden voor een mogelijke bredere uitrol in Detroit en misschien zelfs voor uitbreiding naar andere steden in de wereld.
GM presenteert ’s werelds eerste zelfrijdende, rolstoeltoegankelijke auto
Cruise, een dochteronderneming van autogigant General Motors (GM), heeft pasgeleden de Cruise WAV onthuld, een nieuwe zelfrijdende auto die het dagelijkse leven voor mensen met een beperking enorm zal veranderen. Kyle Vogt, de CEO van Cruise, noemt het “het eerste zelfrijdende, rolstoeltoegankelijke voertuig ter wereld”. De Cruise WAV is eigenlijk een aangepaste versie van de Cruise Origin, een autonoom voertuig dat speciaal voor deelvervoer is ontworpen. Om rolstoelgebruikers tegemoet te komen, heeft de WAV het originele ontwerp met verschillende extra functionaliteiten uitgebreid. Denk aan een goed verlichte, uitklapbare oprijplaat met opklapbare relingen, waardoor de toegang onder alle weersomstandigheden eenvoudiger en veiliger wordt. Het voertuig heeft ook een soort ‘kniel-modus’, waarbij de vering wordt verlaagd om toegang met een rolstoel te vergemakkelijken. Zodra de passagiers aan boord zijn kunnen ze hun rolstoelen met een in hoogte verstelbare dok of riemen en haken vastzetten.
De Cruise WAV heeft ook gebruiksvriendelijke bedieningselementen, waardoor passagiers met een beperking verschillende aspecten van hun rit zelfstandig kunnen regelen. Met fysieke knoppen en schakelaars in de auto of zelfs via hun smartphone kunnen passagiers hun rolstoelen bijvoorbeeld losmaken uit de dok, het voertuig starten en stoppen, de deuren bedienen en de oprijplaat uit- of inklappen. Bij problemen kunnen ze eenvoudig om hulp op afstand vragen. Om ervoor te zorgen dat de WAV aan de hoogste toegankelijkheidsnormen voldoet, werkt Cruise samen met bedrijven die gespecialiseerd zijn in rolstoeltoegankelijke voertuigen en apparatuur. Bovendien heeft het bedrijf actief input gezocht bij de gemeenschap van mensen met een beperking en hun waardevolle inzichten in het ontwerpproces meegenomen. “Toegankelijkheid is een belangrijke reden waarom we in autonome voertuigen investeren”, zegt Carrie Morton, Chief Engineer Accessibility bij GM. “Deze transformatie in mobiliteit kan de manier waarop mensen zich over de hele wereld verplaatsen volledig veranderen”. Na een recent incident met een van Cruise’s autonome voertuigen heeft het bedrijf de activiteiten kort onderbroken om zich te concentreren op het doorvoeren van aanzienlijke veiligheidsverbeteringen. Deze verbeteringen, zoals geavanceerde sensormogelijkheden en verfijndere besluitvormingsalgoritmen, zullen de kans op ongelukken aanzienlijk verkleinen en bijdragen aan een veiligere verkeersomgeving naarmate de autonome voertuigtechnologie verder ontwikkelt.
Zo worden vliegvakanties weer genieten voor minder mobiele reizigers
Voor veel ouderen en mensen met beperkte mobiliteit kan alleen de gedachte aan een druk vliegveld al voor stress zorgen. De uitdagingen rond mobiliteit in dit soort gehaaste, drukke omgevingen kan het plezier van nieuwe plekken ontdekken overschaduwen. Maar binnenkort kan een grensverleggende innovatie de manier waarop deze groep mensen vliegreizen beleeft enorm verbeteren. Het Geo-concept, het resultaat van een samenwerking tussen designbureau PriestmanGoode, mobiliteitsbedrijf Centaur Robotics en softwarebedrijf Naurt, is een innovatief, zelfbalancerend persoonlijk elektrisch voertuig op twee wielen dat zelfstandig door de luchthaven kan navigeren. Pedalen of een stuur zijn daarbij niet nodig. Er zit ook een geïntegreerde virtuele assistent in die passagiers de weg kan wijzen en ze zelfs herinneringen kan sturen, zodat ze hun vlucht niet missen. Door dit voertuig voor reizigers met beperkte mobiliteit beschikbaar te maken, kunnen vliegvelden hun ervaring aanzienlijk verbeteren en vliegen voor iedereen aangenamer maken. “De reiservaring is heel anders voor passagiers met beperkte mobiliteit”, vertelt Jo Rowan, Associate Director of Strategy bij PriestmanGoode. “Wat op een vliegveld meestal gebeurt, is dat een rolstoelgebruiker wordt gevraagd om een uur eerder te komen dan andere passagiers. Bij de incheckbalie worden ze door een begeleider opgevangen en rechtstreeks naar de gate gebracht”.
Maar de behoefte aan een inclusieve oplossing is de laatste jaren enorm toegenomen. In het Verenigd Koninkrijk is het aantal mensen dat hulp nodig heeft op vluchten sinds 2015 verdubbeld. Helaas is het zo dat veel van deze mensen vertellen dat ze op vliegvelden vaak op een vernederende en ondermaatse manier behandeld worden. Disability Rights UK, een prominente liefdadigheidsinstelling, heeft hierover zelfs een open brief geschreven aan de Britse premier. Daarin wordt benadrukt welke impact dit soort incidenten heeft op de waardigheid van reizigers met beperkte mobiliteit. En de gevolgen hiervan kunnen verstrekkend zijn. Doordat ze het vertrouwen in het huidige systeem verloren hebben, kiezen ze er bijvoorbeeld steeds vaker voor om helemaal niet meer te vliegen. Het Geo-concept is eigenlijk gebaseerd op een bestaand zelfbalancerend elektrisch voertuig, ontwikkeld door Centaur Robotics. Dit voertuig is uitgebreid met de locatie-optimalisatiesoftware van Naurt, waardoor autonoom rijden mogelijk wordt. Je kunt het zelfstandig laten rijden of wanneer nodig zelf de controle overnemen met een joystick en een ingebouwd touchscreen. Het Geo-concept zou niet alleen enorm waardevol kunnen zijn op luchthavens maar ook in allerlei andere openbare ruimtes, zoals in winkelcentra of op cruiseschepen, waardoor de wereld een inclusievere plek wordt voor iedereen.
Een laatste overweging
Zoals we gezien hebben, kunnen zelfrijdende voertuigen voor senioren en mensen met een beperking een ware gamechanger zijn. Stel je eens voor hoe bevrijdend het zou zijn voor iemand die moeite heeft met mobiliteit om ineens veilig en betrouwbaar vervoer binnen handbereik te hebben. Dit betekent namelijk dat je voor verschillende reisopties niet meer van anderen afhankelijk hoeft te zijn. Ook hoef je je niet meer opgesloten te voelen in huis. Dankzij zelfrijdende auto’s gaat er een hele nieuwe wereld aan mogelijkheden voor deze groep mensen open. En het gaat niet alleen om het reizen van A naar B. Deze voertuigen kunnen ook een uitkomst zijn als het gaat om essentiële diensten, zoals toegang tot zorgverleners of het bezorgen van boodschappen. Voor mensen die anders moeite zouden hebben met deze basistaken kunnen deze ontwikkelingen de levenskwaliteit enorm verbeteren. Maar er is natuurlijk nog genoeg werk aan de winkel. Zo moeten we ervoor zorgen dat deze technologieën op een verantwoorde manier ontwikkeld worden. Ze moeten rigoureus getest worden en er moeten duidelijke regels opgesteld worden om ieders veiligheid te waarborgen. Daarnaast is het natuurlijk van groot belang om de ervaringen en input van ouderen en mensen met een beperking voorop te blijven stellen, zodat we oplossingen creëren die écht goed bij hun behoeften aansluiten. Uiteindelijk gaat het om zoveel meer dan alleen coole technologie of gemak. Het gaat erom dat we een meer inclusieve samenleving creëren waarin iedereen de kans heeft om ten volste van het leven te genieten, ongeacht leeftijd of mogelijkheden.
