- Robo-adviseurs zijn koelbloedige beleggers
- Steeds grotere verscheidenheid aan KI-beleggingsplatformen
- De voor- en nadelen van algoritmes bij beheer van investeringen
- Robots automatiseren leningen en verzekeringen
- Financiële dienstverleners verhuizen van het bankkantoor naar de cloud
Mensen helpen bij het beheren, sparen en verplaatsen van hun geld is al eeuwen een winstgevend verdienmodel. Iedereen heeft namelijk financiële diensten nodig – of het nu gaat om de gewone man die een lening wil aanvragen of om rijke bedrijven die hun winsten naar het buitenland overmaken. En deze behoefte heeft geleid tot een wereldwijde financiële dienstenmarkt die in 2022 meer dan $26 biljoen waard zal zijn. Er zijn inmiddels duizenden bedrijven massaal naar de markt gekomen waardoor de concurrentie is toegenomen. En potentiële klanten worden met steeds goedkopere en betere producten aangetrokken. Toch laat de klantenservice in deze sector nog een hoop te wensen over. Het aanvragen van leningen is nog steeds een moeizaam proces en ook het uitbetalen van verzekeringsclaims gaat nog altijd te langzaam. Diensten als vermogensbeheer zijn over het algemeen nog steeds alleen voor rijke klanten weggelegd, omdat veel banken het niet rendabel genoeg vinden om tijd te investeren in minder welgestelde klanten.
De opkomst van kunstmatige intelligentie (KI) lijkt met al deze uitdagingen echter korte metten te maken. KI-systemen – in tegenstelling tot mensen – zijn niet bevooroordeeld en worden niet moe of ziek. Bovendien automatiseren deze intelligente systemen lastige processen en kunnen ze makkelijk opgeschaald worden waardoor iedereen tijd en geld bespaart. Fintech startups hebben al verschillende KI-aangestuurde producten ontwikkeld die het verzekeren van een woning bijvoorbeeld net zo gemakkelijk maken als het navigeren door een doorsnee mobiele app. En voor het verkrijgen van een lening is het niet langer nodig om een perfecte kredietscore te hebben of langdurige bureaucratische processen te doorlopen. En nu kunnen zelfs klanten met maar een paar duizend euro’s hun spaargeld investeren in aandelen en obligaties. Hierbij wordt gebruikgemaakt van speciale software, de zogenaamde robo-adviseurs.
Robo-adviseurs zijn koelbloedige beleggers
Deze webgebaseerde, geautomatiseerde platforms voor vermogensbeheer democratiseren de toegang tot de financiële markten en helpen gebruikers om winstgevende investeringsmogelijkheden te vinden. De eerste stap is de robot te instrueren over het risico, de leeftijd van de klant, de beleggingsperiode, pensioendoelstelling en huidige portefeuille. Vervolgens creëert de KI een account waarna het systeem geld aan verschillende fondsen toewijst. De beleggingen worden automatisch beheerd en er wordt afwisselend gebruikgemaakt van en geïnvesteerd in aandelen en obligaties om risico af te dekken of de winstmarges te vergroten. Sommige robo-adviseurs kunnen ook geld beheren op een manier die belasting vermindert door middel van een techniek die bekend staat als ‘tax loss harvesting’.
Deze robots werken op basis van de zogenaamde ‘modern portfolio theory’ (MPT). Deze beleggingsmethode bestaat uit het nemen van minimale risico’s en het streven naar een maximaal rendement van de investeringsportefeuille. En hoewel er meerdere methoden zijn, maken ze allemaal gebruik van diversificatie – het niet ‘alle eieren in één mandje leggen’. Ook proberen robo-adviseurs niet de markt zelf te verslaan en een uitzonderlijke winst te behalen; maar de marktwinst te volgen. De financiële planner Meg Bartelt legt uit dat zo’n aanpak wordt aangeraden omdat passief beleggen – de strategie om een breed gespreide portefeuille samen te stellen en deze gewoon aan te houden – het meest succesvol is.
Robo-adviseurs winnen ook het vertrouwen van klanten. Volgens Statista hebben robo-adviseurs in 2019 wereldwijd maar liefst $980,5 miljard aan vermogen onder beheer en deze waarde zal tegen 2023 naar verwachting zijn gegroeid tot wel $2,5 biljoen. Daarnaast wordt verwacht dat het aantal mensen dat gebruikmaakt van robo-adviseurs tegen 2023 zal zijn gegroeid tot 147 miljoen. Verschillende bedrijven ontwikkelen robo-adviseurs om aan de groeiende vraag van de markt te voldoen en steeds meer creatieve mogelijkheden te bieden.
Steeds grotere verscheidenheid aan KI-beleggingsplatformen
Een van die bedrijven is Personal Capital, een in de VS gevestigde aanbieder van geautomatiseerde vermogensbeheerdiensten. Het bedrijf heeft 19.000 klanten in de VS en houdt toezicht op investeringen van bij elkaar $8,5 miljard. Zijn klanten kunnen hun fondsen via een online platform beheren. Daarnaast hebben ze toegang tot menselijke financiële adviseurs die bij meer gecompliceerde financiële kwesties als pensioenplanning kunnen helpen. Zodra gebruikers hun bankrekeningen aan het systeem hebben gekoppeld, kunnen ze de prestaties van hun portefeuille en uitgaventrends volgen. Maar het gebruik van persoonlijk kapitaal kost ook geld. Afhankelijk van de hoeveelheid geld die ze hebben geïnvesteerd, betalen klanten een jaarlijkse vergoeding van 0,49 tot 0,89 procent.
Sommige klanten zijn echter niet tevreden over gewone robo-adviseurs, omdat ze niet alleen geld willen verdienen, maar ook bepaalde sociale kwesties willen aanpakken. De Canadese robo-adviseur Wealthsimple biedt hiervoor een oplossing. Zijn klanten kunnen de software instrueren om geld toe te wijzen aan bedrijven die bijvoorbeeld de genderdiversiteit ondersteunen, betaalbare huisvesting bevorderen of de CO2-uitstoot tegengaan. De KI voert ook gewoon traditionele taken uit, zoals het herstellen van het evenwicht en het oogsten van belastingverliezen om zo een goed rendement te behalen voor zijn investeerders. Gebruikers die tot $5.000 investeren betalen geen jaarlijkse vergoeding en voor accounts tot $100.000 wordt een vergoeding van 0,50 procent in rekening gebracht.
De Amerikaanse SoFi Wealth robo-adviseur beheert portefeuilles tot $10.000 gratis en rekent maar 0,25 procent voor een saldo van meer dan $10.000. Het bedrijf helpt ook jonge professionals om hun studentenleningen te herfinancieren. Verder biedt het diverse andere financiële producten, zoals persoonlijke leningen, woningkredieten, hypotheek-herfinanciering, autoverzekeringen en levensverzekeringen. Het bedrijf probeert uit te groeien tot een one-stop-shop voor alle mogelijke geldgerelateerde diensten die klanten ooit nodig zouden kunnen hebben.
De meest geavanceerde KI-aangedreven beleggingsbeheerplatforms zijn momenteel in Noord-Amerika gevestigd, maar steeds meer andere regio’s bieden tegenwoordig indrukwekkende oplossingen. De in het Verenigd Koninkrijk gevestigde robo-adviseur Nutmeg wordt bijvoorbeeld steeds populairder en heeft inmiddels 60.000 klanten en bijna $1,9 miljard in beheer. Het systeem biedt klanten bovendien de mogelijkheid op een gratis eerste gesprek met menselijke adviseurs. In Spanje beheert de robo-adviseur Feelcapital de fondsen van klanten voor een vaste maandelijkse vergoeding van $17 of een jaarlijkse vergoeding van ongeveer $170. Het bedrijf wordt ondersteund door 50 particuliere beleggers en is ook actief in Griekenland.
De voor- en nadelen van algoritmes bij beheer van investeringen
Robo-adviseurs worden niet voor niets steeds populairder. Om toegang te krijgen tot je accounts in de cloud heb je alleen een computer en internetverbinding nodig. Ook de lage kosten en idem minimumeisen zorgen ervoor dat duizenden mensen tegenwoordig gebruikmaken van KI-beleggingsplatformen. En omdat machines zonder emoties werken en alleen vertrouwen op slimme algoritmes, wordt voorkomen dat klanten overhaaste beslissingen nemen waar ze later spijt van zouden kunnen krijgen. Robo-adviseurs zijn dus de ideale oplossing voor basisportefeuilles en gebruikers met eenvoudige financiële doelstellingen.
Voor grotere investeringen en complexere financiële diensten zijn er menselijke adviseurs nodig. Zij kunnen een investeringsstrategie op maat ontwikkelen door hun klanten goed te leren kennen. Dit in tegenstelling tot KI, die zijn beslissingen uitsluitend baseert op een korte vragenlijst. Ook kunnen menselijke deskundigen rekening houden met andere beleggingen van de klant om zo bijvoorbeeld een enkel doel te bereiken, zoals het opbouwen van pensioenspaargelden. In tegenstelling tot robo-adviesbureaus die communicatie met menselijke deskundigen als een dure extra service aanbieden, kan er met een traditionele adviseur gemakkelijker contact worden opgenomen. Natuurlijk zijn ze wellicht duurder, maar sommige financiële adviseurs rekenen een uurtarief of een vast bedrag per consult, wat betekent dat meer mensen zich een face-to-face advies kunnen veroorloven.
In tegenstelling tot menselijke adviseurs, zijn robo-adviseurs niet getest in tijden van grote economische recessie. Met andere woorden, we weten niet zeker of algoritmes tijdens een financiële crisis betere adviezen geven dan menselijke experts. Ze kunnen in ieder geval niet met hun klanten praten om deze gerust te stellen wanneer beleggingsmarkten bijvoorbeeld in elkaar storten. Dit betekent echter niet dat KI-aangedreven softwaretools het geld niet waard zijn. Klanten moeten zich alleen terdege bewust zijn van de voor- en nadelen. Voor degenen die het geen probleem vinden om door algoritmen geadviseerd te worden, zijn er nog veel meer interessante programma’s.
Robots automatiseren leningen en verzekeringen
Een voorbeeld daarvan is Lemonade, een Amerikaanse startup die in 2016 begon met het aanbieden van een verzekering voor huiseigenaren en huurders. In plaats van makelaars, gebruikt het bedrijf KI en bots om gegevens te verzamelen van klanten. Deze kunnen vervolgens via een app binnen enkele minuten een verzekering afsluiten. Gebruikers die een schadeclaim willen indienen verstrekken de relevante gegevens en zodra de algoritmes hun goedkeuring verleend hebben kan het geld binnen enkele seconden worden uitbetaald. De reden waarom deze startup zo snel kan uitbetalen is betrekkelijk eenvoudig. Traditionele verzekeringsmaatschappijen behandelen alle premies als inkomsten en het uitbetalen van schadeclaims betekent dat men winst misloopt. Het uitstellen van betalingen is goed voor de bottom line. Lemonade behandelt daarentegen slechts een deel van de premies als inkomsten. De rest van het geld wordt beschikbaar gehouden voor het uitbetalen van claims. Wanneer aan het eind van het jaar geld over is, doneert het bedrijf een bepaald bedrag aan verschillende goede doelen via het Giveback-beleid. Lemonade breidt zijn diensten momenteel uit naar Europa.
ZestFinance is een andere startup die KI inzet om de financiële dienstensector te verbeteren. Het bedrijf heeft een algoritme ontwikkeld dat gebruikmaakt van zoek-, locatie-, betalings- en andere soorten gegevens om kredietscores te ontwikkelen voor mensen die weinig of geen kredietgeschiedenis hebben. Banken en verzekeraars kunnen deze software gebruiken om zo meer goede klanten te vinden. Het bedrijf is onlangs een partnerschap aangegaan met de Chinese zoekmachine Baidu om kredietverstrekkers te helpen bij het toekennen van kredietscores aan ongeveer 500 miljoen mensen zonder kredietverleden. ZestFinance’s KI gaat de zoekgegevens van Baidu-gebruikers analyseren, samen met andere beschikbare gebruikersinformatie, om de individuele kredietwaardigheid in te schatten en risicovoorspellingen te verfijnen.
Het in de VS gevestigde KI-bedrijf Upstart maakt ook gebruik van algoritmes om te beslissen aan welke klanten leningen verstrekt kunnen worden. Het bedrijf verstrekt niet alleen kredieten maar levert zijn technologie ook aan andere bedrijven op basis van Software-as-a-Service. Het bedrijf richt zich voornamelijk op afgestudeerden die nog geen kredietscore hebben kunnen opbouwen. In plaats daarvan wordt gebruikgemaakt van gegevens over hun opleiding, SAT-scores, GPA en werkervaring om te bepalen of ze in aanmerking komen voor een lening, de hoogte van de lening en het rentetarief. De KI is erin geslaagd om ten minste 40 procent van het goedkeuringsproces te automatiseren, wat betekent dat kredietaanvragers in die gevallen geen tijd hoeven te besteden aan het verzamelen van documenten of een telefonische screening.
Financiële dienstverleners verhuizen van het bankkantoor naar de cloud
Sommige mensen zullen het lastig vinden om hun investeringen, verzekeringen en leningen aan algoritmes toe te vertrouwen. We zijn op dit vlak namelijk gewend aan een persoonlijk klankbord. Maar juist in de financiële dienstverlening wordt automatisering steeds meer omarmd. Nieuwe technologieën maken een einde aan het papier-, hand- en mensenwerk en dat komt de klantenservice in de meeste gevallen juist ten goede. Bovendien maken robo-adviseurs het voor veel meer mensen mogelijk om te profiteren van de winsten die wereldwijd op de beleggingsmarkten wordt gemaakt. Naarmate bedrijven hun algoritmes steeds verder verbeteren, zullen we bankiers in de toekomst steeds minder vaak op het bankkantoor tegenkomen, en steeds vaker in de cloud.
