- Mens en machine worden één
- Hoe je computervisie kunt gebruiken om autorijden veiliger te maken
- Wat vinden vrachtwagenchauffeurs er zelf van?
De toenemende automatisering brengt veel onzekerheid met zich mee, vooral op het gebied van de werkgelegenheid. Dit is met name het geval in bedrijfstakken als de transportsector, die als uiterst kwetsbaar worden gezien voor technologische veranderingen. In werkelijkheid gaat het echter niet zozeer over het automatiseren van banen maar juist meer over hoe de rol van de vrachtwagenchauffeur binnen de logistieke keten evolueert. Uit recente onderzoeken blijkt dat vrachtwagenchauffeurs met ernstige uitdagingen worden geconfronteerd. Het werk is niet alleen zwaar maar ook risicovol. Zo speelt de vermoeidheid van de chauffeur bij een aanzienlijk deel van de verkeersongevallen een belangrijke rol. Volgens de National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) wordt bijna een derde van alle dodelijke ongevallen waarbij grote vrachtwagens betrokken zijn, veroorzaakt door vermoeidheid van de bestuurder. Zo geeft maar liefst 65 procent van de vrachtwagenchauffeurs aan zich tijdens het rijden vaak vermoeid te voelen en zegt 13 procent weleens achter het stuur in slaap te zijn gevallen, zo blijkt uit een onderzoek van het American Transportation Research Institute (ATRI). Dat er iets moet veranderen is dus duidelijk. De aanzienlijke impact op mensenlevens, gecombineerd met het hoge verloop onder chauffeurs, vormt een sterk argument voor de automatisering van deze sector.
Dat betekent echter niet dat de wereld al klaar is voor volledig autonoom vrachtvervoer. Zelfs als menselijke vrachtwagenchauffeurs uiteindelijk door AI worden vervangen zal dat waarschijnlijk een geleidelijke transitie zijn. In de AI-gestuurde toekomst van vrachtwagentransport wordt niet alleen het rijden zelf steeds meer geautomatiseerd maar komt ook de veelzijdige en complexe rol van vrachtwagenchauffeurs onder de loep. Tijdens een typische werkdag rijden vrachtwagenchauffeurs namelijk niet alleen met hun vrachtwagen; ze voeren ook onderhouds- en inspectiewerkzaamheden uit, beveiligen de goederen en hebben gesprekken met klanten. Hoewel je sommige van deze taken relatief eenvoudig kunt automatiseren, geldt dat niet voor alle werkzaamheden. Bovendien zijn er talloze technische, sociale, juridische en culturele uitdagingen waar oplossingen voor moeten komen voordat deze transitie kan plaatsvinden. In de toekomst, waarin we steeds meer steunen op kunstmatige intelligentie, zal de betekenis van beroepen als vrachtwagenchauffeur ingrijpend veranderen.
Dankzij deze apparaten worden vrachtwagenchauffeurs een soort cyborgs — deels mens, deels machine. Ze besturen niet alleen de vrachtwagen, maar worden er in zekere zin één mee.
Mens en machine worden één
Er zijn veel verschillende ideeën over hoe deze door AI verbeterde toekomst van het vrachtvervoer eruit zou kunnen zien. Eén scenario is dat mensen en machines zij aan zij werken. In plaats van de eenzame vrachtwagenchauffeur van weleer, ontstaan er misschien tagteams op de openbare weg — chauffeurs die het stuur delen met een AI-systeem. Terwijl de chauffeur van zijn koffie geniet en een oogje in het zeil houdt, zorgt de robot dat het cruisen over de snelweg vlekkeloos verloopt. Het is een partnerschap waarbij iedereen doet waar hij of zij het beste in is: machines razen over kilometers snelweg, en mensen komen tussenbeide wanneer de situatie ingewikkeld wordt of wanneer de AI zijn grenzen bereikt — een perfecte taakverdeling. Een ander scenario kan zijn dat de vrachtwagenchauffeur en de AI om beurten de volledige controle over het voertuig op zich nemen. Zo kunnen ze elkaar afwisselen en krijgt de chauffeur de broodnodige tussentijdse rust. Je kunt dit vergelijken met een roadtrip met een oude vriend, waarbij je om beurten een stuk rijdt.
Hoewel dit allebei aannemelijke toekomstscenario’s zijn, is de wereld van het vrachtvervoer hier nog niet helemaal klaar voor. Op dit moment ligt de focus er vooral op dat vrachtwagenchauffeurs een soort hightech upgrade krijgen. Zo worden chauffeurs steeds meer uitgerust met gadgets die rechtstreeks uit een superheldenfilm zouden kunnen komen. Bijvoorbeeld wearables die hun hartslag en aandachtsniveau monitoren en deze informatie naar de systemen van de vrachtwagen sturen. Dankzij deze apparaten worden vrachtwagenchauffeurs een soort cyborgs — deels mens, deels machine. Ze besturen niet alleen de vrachtwagen, maar worden er in zekere zin één mee. Neem bijvoorbeeld de SmartCap. Dit innovatieve stukje technologie, dat eruitziet als een gewone baseballpet of hoofdband, zit vol met sensoren die de hersengolven van de drager kunnen lezen. De SmartCap houdt in de gaten hoe alert de chauffeur is door de elektrische activiteit van zijn hersenen te controleren. Zodra zijn oogleden zwaar worden en er tekenen van slaperigheid waargenomen worden, sturen de sensoren in de pet een draadloos signaal naar een display binnen het gezichtsveld van de chauffeur. Vervolgens wordt hij door middel van knipperend licht en piepgeluiden gewaarschuwd.
De bril van Optalert werkt op een soortgelijke manier. Door middel van de ingebouwde LED-lichtmonitor wordt geregistreerd hoe vaak en hoe lang de ogen van een bestuurder gesloten zijn. Als de ogen iets te lang dicht blijven, verschijnt er een waarschuwing op een apparaat op het dashboard. Nog zo’n handig apparaat is de slimme headset van Maven Machines. Deze koptelefoon is niet alleen om naar muziek te luisteren, maar controleert ook of je je ogen op de weg houdt en monitort hoe vaak je in je spiegels kijkt — wat je als je moe bent minder vaak doet. De headset controleert ook op knikkebollen of andere plotselinge bewegingen die erop kunnen wijzen dat je bijna in slaap valt. De headset merkt zelfs wanneer je iets te hard remt en geeft bovendien nuttige informatie over je route of het weer. Ook Integrated Human Factors in Edinburgh heeft een ingenieuze innovatie op de markt gebracht: een apparaat dat om de pols wordt gedragen, genaamd FOCUS+. Dit is geen gewone fitnesstracker maar een apparaat dat gespecialiseerd is in het bestrijden van vermoeidheid. Het houdt alles bij, van hartslag tot transpiratieniveaus, en na verloop van tijd leert het wat voor jou een normaal patroon is. Zodra er vervolgens iets ongewoons opgemerkt wordt, krijg je een seintje. Uit onafhankelijke tests door de Light Rail Safety and Standards Board (LRSSB) blijkt dat het apparaat 98 procent nauwkeurig is. Dit maakt het een ware gamechanger — niet alleen voor vrachtwagenchauffeurs, maar voor iedereen die werk doet waarbij je continu scherp en alert moet blijven.
Hoe je computervisie kunt gebruiken om autorijden veiliger te maken
Geïnspireerd door de vooruitgang in draagbare technologie, integreert de vrachtwagenindustrie steeds vaker geavanceerde rijhulpsystemen om de verkeersveiligheid verder te verbeteren. Zo zetten bedrijven als Seeing Machines computer vision-technologie aan het werk om het ‘stille gevaar’ van vermoeidheid van de bestuurder te slim af te zijn. De camera’s in het systeem zijn een soort hightech copiloten die getraind zijn om dichtvallende ogen en andere tekenen van slaap of vermoeidheid op te merken. Zodra een chauffeur weg lijkt te dommelen wordt dat door de camera geregistreerd. Vervolgens gaat er een alarm af en wordt er in de stoel van de bestuurder een stevig getril geactiveerd. Het systeem stuurt zelfs een videoclip van dit gevaarlijke moment naar de manager van de chauffeur. De bedoeling hiervan is uiteraard niet om de chauffeur in de problemen te brengen, maar om ervoor te zorgen dat hij of zij — en andere weggebruikers — niet in gevaar gebracht worden. Het lijkt misschien wat overdreven, maar de statistieken lijken veelbelovend. Zo heeft Seeing Machines aangetoond dat zijn Guardian-systeem het aantal vermoeidheidsgerelateerde incidenten met maar liefst 90 procent heeft teruggedrongen, zoals blijkt uit gegevens van miljarden kilometers aan vrachtwagenritten. Het is alsof je een beschermengel aan boord hebt, die ervoor zorgt dat elke chauffeur veilig thuiskomt.
Ook het kleine Nauto-apparaatje werkt op een soortgelijke manier. Het kan eenvoudig op de voorruit van een vrachtwagen of ander voertuig worden bevestigd. Het maakt gebruik van computer vision-technologie waarmee het zowel de weg als de handelingen van de bestuurder monitort. Wanneer het apparaat tekenen van aandachtsverlies of een riskante manoeuvre signaleert, laat het een pieptoon of een gesproken bericht horen om de bestuurder weer op koers te brengen. Volgens Stefan Heck, de oprichter en CEO van Nauto, vermindert dit systeem het risico op ongevallen met 25 procent. Bovendien beweert Heck dat het apparaat bestuurders kan helpen het aantal momenten van afleiding binnen de eerste week van gebruik met wel 80 procent te verminderen. Naarmate bestuurders beter op de weg letten maken ze niet alleen zelf minder fouten maar kunnen ze ook beter op de onvoorspelbare acties van andere automobilisten reageren. Privacyproblemen zijn bij Nauto minimaal. Hoewel het systeem de mogelijkheid heeft om opnames te maken, doet het dat niet continu. Wagenparkbeheerders kunnen zelf bepalen welke gegevens geregistreerd worden, variërend van bijna-ongevallen tot daadwerkelijke aanrijdingen. Dit zorgt ervoor dat chauffeurs minder het gevoel hebben dat ze constant in de gaten gehouden worden. Omdat de opnames minder dan een half procent van de rijtijd beslaan, blijven activiteiten als telefoneren — of hardop zingen — privé, tenzij deze tot een incident leiden. Mocht er onverhoopt toch een ongeval plaatsvinden, dan detecteert Nauto dit razendsnel, zodat alle betrokkenen efficiënter en sneller geholpen kunnen worden.
Vrachtwagenchauffeurs zien de uitgebreide surveillance door AI-technologieën vaak als een indringende vorm van micromanagement, die sterk inbreuk maakt op hun privacy en hun werk en blijk geeft van een onderliggend wantrouwen in hun capaciteiten.
Wat vinden vrachtwagenchauffeurs er zelf van?
De introductie van AI in de vrachtwagenindustrie heeft bij chauffeurs tot gemengde gevoelens geleid. Ze zien deze uitgebreide surveillance vaak als een indringende vorm van micromanagement, die sterk inbreuk maakt op hun privacy en hun werk en blijk geeft van een onderliggend wantrouwen in hun capaciteiten. Dit sentiment belicht een essentieel aspect van de huidige rol van AI in het vrachtvervoer: het is ontworpen om menselijke tekortkomingen te identificeren en toezicht te houden op een manier die velen te invasief vinden. In tegenstelling tot de publieke discussie over AI, die vaak gedomineerd wordt door zorgen over grootschalige automatisering en banenverlies, ligt de situatie voor vrachtwagenchauffeurs complexer. Hoewel ze hun plaats nog niet afstaan aan autonome systemen en hun langeafstandsroutes nog niet met robotische assistenten delen, kampen ze wel met andere uitdagingen: de inperking van hun professionele onafhankelijkheid en een ‘samensmelting’ van mens en machine die niet bepaald als ‘naadloos’ ervaren wordt en zeker niet welkom is.
Karen Levy, universitair hoofddocent bij de afdeling Informatiewetenschappen aan de Cornell University, twijfelt niet aan de veiligheidsvoordelen die deze verschillende AI-tools beloven te bieden. Ze benadrukt echter wel dat deze tools eigenlijk niet meer dan tijdelijke oplossingen zijn voor het onderliggende probleem: de chronische vermoeidheid waarmee vrachtwagenchauffeurs kampen. Het draait er volgens haar niet alleen om dat we chauffeurs met behulp van AI tools alert moeten houden, maar het gaat bijvoorbeeld ook om de lange, onbetaalde wachttijden op laadperrons, een gangbare praktijk die ertoe leidt dat chauffeurs al uitgeput raken voordat ze überhaupt weer de weg op kunnen. Volgens Levy ligt de oplossing niet zozeer in meer technologie, maar in een verandering van aanpak binnen de sector. Ze vindt dat de laadtijden versneld moeten worden, dat chauffeurs voor hun wachttijd betaald moeten worden en dat bedrijven gestimuleerd moeten worden om deze wijzigingen door te voeren. Ze pleit niet voor tijdelijke oplossingen, maar roept op tot een algehele herziening van het systeem. Dit met als doel het leven van vrachtwagenchauffeurs te verbeteren en de commerciële logistiek vlotter te laten verlopen.
Bij het vormgeven van de toekomst van het vrachtvervoer is het essentieel om de ervaringen en behoeften van vrachtwagenchauffeurs centraal te stellen. Op die manier kunnen we niet alleen elke kilometer efficiënter maken, maar ook de tijd van de chauffeurs fatsoenlijk belonen en ervoor zorgen dat elke rit onder veilige en eerlijke werkomstandigheden plaatsvindt.
Een laatste overweging
Vrachtwagenchauffeurs vervullen een rol die verder reikt dan het afleggen van lange afstanden. Ze staan centraal in een sector die zich op de grens van technologische innovatie bevindt. De opkomst van AI in vrachtwagens belooft een toekomst met meer veiligheid en efficiëntie, maar velen vragen zich ook af wat de werkelijke impact zal zijn op het welzijn van de chauffeurs. Het is een tweeledige kwestie: enerzijds de vooruitgang door technologische innovatie die de veiligheid op de weg verbetert, en anderzijds het potentiële verlies van de unieke vrijheid en het avontuur die het beroep van vrachtwagenchauffeur bij velen zo geliefd maken. In het huidige technologiegedreven tijdperk wordt succes niet alleen door algoritmen en data-analyse bepaald, maar ook door de waardering voor de menselijke inspanningen die ons door moeilijke tijden hebben geleid. We staan dus voor belangrijke vragen. Hoe zal de rol van technologie in voertuigen evolueren? Zal het uiteindelijk van een controlerende naar een ondersteunende rol verschuiven? En is het mogelijk om technologische innovaties zo te ontwikkelen dat ze niet alleen machines aandrijven, maar ook een inspirerende of motiverende rol krijgen voor de mensen die met deze machines werken? Hoewel we nog geen antwoorden hebben op deze vragen, staat één ding vast: de toekomst van trucking zal worden bepaald door onze bereidheid om te luisteren naar degenen die het hart van deze sector vormen — de vrachtwagenchauffeurs. Het is essentieel om de ervaringen en behoeften van deze mensen centraal te stellen. Op die manier kunnen we niet alleen elke kilometer efficiënter maken, maar ook de tijd van de chauffeurs fatsoenlijk belonen en ervoor zorgen dat elke rit onder veilige en eerlijke werkomstandigheden plaatsvindt.
