- Met de lichaamsgeur-detecterende ‘smellphone’ ben je altijd fris en fruitig
- Ontwaken we straks met de digitale geur van bacon?
- Communicatie wordt nóg persoonlijker met lekker ruikende tekstberichten
- We kunnen nu onze eigen favoriete geurenplaylist samenstellen
- Kunnen we ziekten opsporen met elektronische neuzen?
- Herinneringen in een flesje: het vastleggen en reproduceren van je favoriete geur
De meeste mensen kunnen zich het concept van digitale geur maar moeilijk voorstellen. Toch gaan de ontwikkelingen op het gebied van het digitaal analyseren, manipuleren en reproduceren van geur razendsnel. In de nabije toekomst zijn we in staat om een parfum online te ruiken voordat we het kopen, en vertelt onze smartphone ons hoe het er met onze lichaamsgeur aan toe is. Binnenkort hebben we zelfs een alarmklok die ons wakker maakt met de geur van vers gezette koffie of spek en eieren. Bovendien sturen en ontvangen we straks tekstberichten met geur.
Met de lichaamsgeur-detecterende ‘smellphone’ ben je altijd fris en fruitig
We gebruiken onze smartphones overal voor. We bestellen er maaltijden mee of een Uber, we gebruiken ze om de dichtstbijzijnde sportschool te vinden of een leuke date. Ze houden onze hartslag in de gaten en we kunnen er in de supermarkt mee betalen. Maar ze kunnen nog veel meer. De Duitse schoonheidsproductenfabrikant Nivea heeft onlangs een product op de markt gebracht met de naam ‘nose’. Als het met je lichaamsgeur niet best gesteld is geeft deze elektronische neus je een seintje. De neus is eigenlijk een smartphonehoesje dat in verbinding staat met een app, en zodra je de ‘smellphone’ onder je oksel houdt, evalueert het apparaat jouw geur. Het algoritme dat het ‘stankniveau’ bepaalt werd geformuleerd met de analyse van 4000 verschillende mannelijke geuren. De smellphone is specifiek voor mannen ontwikkeld omdat het deel van de mannelijke hersenen dat geur waarneemt ongeveer 40 procent kleiner is dan dat van de vrouwelijke hersenen. Dit is de reden waarom mannen zich er niet altijd van bewust zijn hoe ze ruiken en dat kan lastig zijn tijdens een belangrijke meeting of bijvoorbeeld een date. De technologie heeft ook een groot aantal andere mogelijke toepassingen, zoals het testen van een slechte adem of bijvoorbeeld het opsporen van schadelijke gassen.
Ontwaken we straks met de digitale geur van bacon?
Stel je voor dat je wakker wordt van de geur van bacon, ook al is er niemand in huis die zo’n lekker ontbijtje voor je klaarmaakt. Dat hier toch wel een aantal mensen over fantaseren bleek uit het succes van de Internetbacon-campagne van Oscar Mayer van Kraft Food. Tijdens deze campagne werden duizenden gratis bacongeur-verspreidende iPhone-plugins weggegeven. In de marketingvideo van de campagne zie je een vrouw wakker worden door de geur van bacon, afkomstig van de iPhone op haar nachtkastje. Oscar Mayer ontving meer dan 149.000 online aanvragen voor de plugin, die overigens tot wel honderd keer gebruikt kan worden. Om het alarm in te stellen draait de gebruiker de koekenpan op het scherm. De volgende ochtend zie en hoor je niet alleen het knisperende bakken van bacon in de pan, je ruikt het zelfs. Ook al was dit maar een gimmick, de technologie wordt al door diverse andere bedrijven verder onderzocht en ontwikkeld, zoals we kunnen zien in het volgende voorbeeld.
Communicatie wordt nóg persoonlijker met lekker ruikende tekstberichten
Omdat de communicatie in toenemende mate digitaal plaatsvindt gaat een groot deel van onze zintuiglijke waarneming verloren, zoals onze reukzin. Adrian David Cheok, hoogleraar aan de City University London, ontwikkelde in samenwerking met zijn onderzoeksteam aan van het Mixed Reality Lab smartphone apps en plugins die verschillende geuren verspreiden. Het team heeft zelfs al manieren ontwikkeld om de geur van bloemen via een tekstbericht te versturen. De ontvanger moet daarvoor wel een speciaal apparaatje, de Scentee plugin, aansluiten op zijn of haar smartphone. Deze plugin was overigens de eerste van zijn soort die op Amazon te koop was. In een van Scentees marketingvideo’s is een arme student te zien die zich een stukje vlees niet kan veroorloven. Terwijl hij een bord rijst eet, ontvangt hij een bericht op zijn iPhone waarna de heerlijke geur van rundvlees verspreid wordt. Zo heeft hij toch een beetje het idee dat hij vlees aan het eten is. Deze nieuwe technologie heeft potentiële toepassingen in de reclame en gaming maar ook recepten en persoonlijke communicatie krijgen op deze manier letterlijk een extra dimensie. Er zijn op dit moment ongeveer honderd Scentee geuren beschikbaar; van lavendel tot buskruit en alles daar tussenin. Cheok zegt: “we moeten in staat zijn om ervaringen te versturen wanneer we met elkaar communiceren, niet alleen data.”
We kunnen nu onze eigen favoriete geurenplaylist samenstellen
De Cyrano is een digitale ‘geur-speaker’ en stemmingsmodificatieplatform, een klein elektronisch apparaat dat op batterijen werkt en op afstand een geurenplaylist kan afspelen. Het apparaat is ontwikkeld door David Edwards, uitvinder, Harvard professor en mede-oprichter van Vapor Communications. Volgens Edwards kunnen we met dit apparaat een van de belangrijkste menselijke zintuigen, de reukzin, integreren in onze digitale wereld. Elke ‘stemmingsmedley’ bestaat uit verschillende geuren die elk een paar minuten duren. Met deze geuren kun je de stemming in kleine ruimten transformeren. Denk bijvoorbeeld aan stemmingen als ‘empowerment’, ‘wellness’ en ontspanning. De Cyrano is een interessant alternatief voor traditionele producten als luchtverfrissers, wierook of geurkaarsen, die soms overweldigend kunnen zijn en alleen een enkele geur verspreiden. Met de Cyrano kunnen gebruikers geuren aanzetten en programmeren, net zoals ze dat met verlichting doen. Je kunt een keuze maken uit een collectie ‘stemmingsmedleys’ uit de oNotes app maar afspeellijsten kun je ook zelf samenstellen en zelfs via social media delen. Je kunt de technologie combineren met andere soorten entertainment als muziek en video. Volgens Edwards heeft digitale geurtechnologie in de toekomst een grote invloed op entertainment, gezondheid en tal van andere industrieën.
Kunnen we ziekten opsporen met elektronische neuzen?
Wetenschappers hebben niet alleen vooruitgang geboekt met het digitaal produceren en verzenden van geuren, er zijn inmiddels ook al elektronische neuzen, apparaten die het menselijke olfactorische systeem nabootsen en in staat zijn om ziekten op te sporen. Onze adem, bijvoorbeeld, bevat veel vluchtige dampen en gassen; bijproducten van onze stofwisseling. Bepaalde ziekten kunnen veranderingen veroorzaken in deze dampen, en de elektronische neus kan deze veranderingen waarnemen. Zo kan stikstofmonoxide in de adem van de patiënt een voorbode zijn van een dreigende astma-aanval en de detectie van aceton in de adem kan betekenen dat een diabetische patiënt zijn insulinedosis moet verhogen. Elektronische neuzen worden gebruikt wanneer andere onderzoeksmethoden niet nauwkeurig genoeg zijn, te lang duren of te duur zijn. Er zijn al een aantal e-neuzen op de markt en de verwachting is dat we de komende jaren steeds meer van dit soort draagbare apparaten tegenkomen.
Herinneringen in een flesje: het vastleggen en reproduceren van je favoriete geur
We hebben ons allemaal weleens afgevraagd hoe het zou zijn als we de geur van die fijne vakantie aan zee zouden kunnen vastleggen, of de geur van onze favoriete bloemen of die van ons ouderlijk die zoveel fijne herinneringen oproept. Dit is nu mogelijk met de Madeleine, een camera die ‘opnames’ maakt van geuren. De camera werd ontwikkeld door ontwerper Amy Radcliffe, en is vernoemd naar de cakejes in het verhaal ‘Remembrance of Things Past’ van Marcel Proust. In het verhaal eet de hoofdpersoon zo’n typisch Franse ‘petite madeleine’ en de geur ervan leidt ertoe dat er allerlei herinneringen boven komen.
We reageren instinctief op geuren. Ze vormen een directe verbinding met onze herinneringen en emoties. Geur is ook het moeilijkst te ‘vangen’ en te repliceren. De ‘geur-ografie’ camera is gebaseerd op de ‘headspace capture’ methode, een techniek waarmee Zwitserse geurwetenschapper Roman Kaiser in de jaren zeventig de geursamenstelling van bloemen vastlegde voor de parfumindustrie. De camera is in feite een grote elektronische neus. Het heeft een trechter die je over het object of in de ruimte plaatst waarvan je de geur wilt vastleggen. Een pomp zuigt dan de omringende lucht op in een polymeerhars ‘val’ die de vluchtige deeltjes waaruit de geur bestaat absorbeert. Dan worden de deeltjes geanalyseerd en vervolgens produceren ze een formule waarmee men de geur exact kan reproduceren. Gebruikers van de Madeleine camera kunnen de opgevangen geur naar een lab brengen en het eigenlijk net zo laten ontwikkelen als men vroeger met filmrolletje deed. De gereproduceerde geur wordt in een mooie flacon geleverd, vergezeld van een bronzen plaque met de formule van de geur. De Madeleine heeft al verschillende prijzen gewonnen en was tijdens de designweken in Londen en Milaan te zien. Ook werd de camera in het Victoria & Albert Museum tentoongesteld. Radcliffe werkt momenteel samen met verschillende geurlaboratoria om het concept verder te ontwikkelen.
De toekomst van geur
We zijn er zo aan gewend dat we beeld en geluid kunnen opnemen en versturen, maar het digitaal verzenden van geuren lijkt absurd en onmogelijk. In dit artikel hebben we echter laten zien dat er diverse ontwikkelingen plaatsvinden op het gebied van het vastleggen, analyseren en reproduceren van geur. In de toekomst komen we deze indrukwekkende technologie niet alleen tijdens het winkelen online tegen maar ook als we games spelen of voor medisch onderzoek naar het ziekenhuis gaan.
