Hoe het ‘Internet of Bodies’ de essentie van menselijke verbinding herdefinieert

Het ‘Internet of Bodies’ (IoB) maakt een wereld mogelijk waarin we met een simpele aanraking — of onze gedachten — kunnen betalen, zakelijke informatie kunnen uitwisselen of apparaten kunnen bedienen.
Industries: Algemeen
Trends: IoT
  • Wi-R maakt van je lichaam een toegangspoort tot het internet
  • Apparaten bedienen met je gedachten
  • Met het nieuwe implantaat van Walletmor betaal je met een simpele handbeweging
  • Zorgen over veiligheid en privacy

Stel je voor dat je in de toekomst je koffie betaalt door simpelweg met je vinger op de toonbank te tikken, of dat je met een handdruk je digitale visitekaartje naar een potentiële klant stuurt. In de wereld van morgen kan een simpele gedachte aan een warme huiskamer ervoor zorgen dat je huis automatisch reageert, waardoor het er heerlijk comfortabel is tegen de tijd dat je thuiskomt. Dit is geen sciencefictionverhaal, maar een toekomst waar we echt naartoe gaan. En die toekomst is er sneller dan je denkt. Er is verandering op komst. Want hoewel de smartphone al jarenlang onze betrouwbare metgezel is die ons bij elke denkbare taak assisteert, nemen draagbare apparaten als smartwatches daar steeds meer taken van over. Ze geven ons informatie en bieden ons steeds meer controlemogelijkheden. En dat zonder eerst een apparaat uit je zak of tas te hoeven halen. Toch hebben  die wearables ook nog steeds een scherm waar je naar moet kijken en dat je moet aanraken.

Maar als we nog wat verder gaan in onze verbeelding, zien we dat apparaten wel eens helemaal overbodig zouden kunnen worden. Ons eigen lichaam wordt waarschijnlijk de ultieme tool om met de wereld om ons heen te communiceren. En daarmee belanden we bij het concept dat bekendstaat als het ‘Internet of Bodies’ (IoB) — waarbij je huid, je bewegingen en zelfs je gedachten de verbinding vormen met de digitale wereld. We gaan een tijdperk tegemoet waarin je met een handdruk digitale identiteiten kunt uitwisselen. Een knikje met je hoofd kan een instructie zijn, en een blik een wachtwoord. Bio-geïntegreerde technologie maakt het mogelijk om door middel van intuïtieve handelingen met allerlei systemen en apparaten te communiceren, waardoor onze interacties met technologie vloeiender worden dan ooit tevoren. In dit artikel gaan we dieper in op het concept van het Internet of Bodies en onderzoeken we wat het betekent om ‘connected’ te zijn in een wereld waar technologie een verlengstuk van onszelf wordt.

Wi-R maakt van je lichaam een toegangspoort tot het internet

Bij Purdue University in de VS werken professor Shreyas Sen en zijn team aan een baanbrekende innovatie die de menselijke interactie met technologie volledig kan veranderen. Deze innovatie maakt het mogelijk om het menselijk lichaam als het ware om te vormen tot een kanaal voor gegevensoverdracht. Het doel van hun werk is om onze traditionele interfaces — waarbij we afhankelijk zijn van schermen en spraakopdrachten — uiteindelijk te vervangen door een persoonlijk netwerk binnen het lichaam zelf. Dit innovatieve concept wordt Wi-R technologie genoemd. Hiermee zouden we op een dag devices als smartphones, laptops en zelfs medische implantaten als pacemakers en insulinepompen naadloos met elkaar kunnen laten communiceren. Daarbij wordt het menselijk lichaam gebruikt om verbinding te maken met het internet. Dit ‘lichaams-internet’ maakt gebruik van elektroquasistatische signalen, die zich binnen een lagere frequentieband bevinden dan de radiogolven die momenteel door draadloze communicatiemethoden als Bluetooth gebruikt worden.

“Ons huidige toegangspunt tot het internet is het apparaat in onze handen. Een aanzienlijk deel van onze dagen zitten we met ons hoofd naar beneden gebogen op ons scherm te kijken. Als dat niet de toekomst is die we willen, dan moet technologie evolueren”, zegt Sen, universitair hoofddocent elektrotechniek en computertechniek aan de Purdue Universiteit. “Je zou de smartphone als het ware uit elkaar kunnen halen en op geschikte plekken om je heen kunnen verspreiden, zodat het onzichtbaar wordt”. Tijdens de recente CES-beurs heeft het team van Sen gedemonstreerd hoe de Wi-R technologie werkt. Ze streamden muziek van een smartphone naar een luidspreker door de luidspreker gewoon aan te raken. Daarbij fungeerde het lichaam als het medium voor gegevensoverdracht. Je kunt je voorstellen dat deze ontwikkeling verregaande gevolgen kan hebben en de manier waarop we met onze devices omgaan volledig zal veranderen. In de toekomst hoeven we waarschijnlijk geen spraakopdrachten meer te geven of op een scherm te tikken om een apparaat iets te laten doen.

Apparaten bedienen met je gedachten

Voortbouwend op hun eerdere werk met Wi-R technologie zijn Sen en zijn team bovendien bezig met een andere interessante uitvinding — eentje waarmee we apparaten de aankomende decennia met onze gedachten kunnen bedienen. In een artikel gepubliceerd in Nature Electronics beschrijft het team een hersenimplantaat dat dezelfde elektroquasistatische signalen gebruikt als die bij de Wi-R technologie gebruikt worden — die communicatie in de menselijke hersenen mogelijk maken. Door deze implantaten op verschillende belangrijke punten in de hersenen te plaatsen, zouden we in de toekomst dus met onze gedachten allerlei apparaten kunnen bedienen zonder dat daar nog fysieke interactie bij nodig is. Zo zouden we bijvoorbeeld een tekstbericht kunnen versturen of het koffiezetapparaat aan kunnen zetten door via het hersenimplantaat onze gedachten naar het betreffende apparaat te sturen.

In tegenstelling tot bestaande methoden, waarbij je afhankelijk bent van een uitgebreid netwerk van draden en elektroden om met de hersenen te communiceren, is het bij de aanpak van Sen de bedoeling dat de inherente geleidbaarheid van de hersenen gebruikt wordt om communicatie mogelijk te maken. Hierdoor zou je niet alleen minder afhankelijk zijn van invasieve bedradingen, maar het zou ook de overdracht van gegevens honderd keer sneller maken dan wat met andere draadloze methoden mogelijk is. Maar om de activiteit van een menselijk brein — dat uit miljarden neuronen bestaat — effectief te kunnen repliceren, zou een draadloos implantaat gegevensoverdrachtssnelheden van tientallen megabits per seconde moeten kunnen bereiken. Hoewel er momenteel geen technologie bestaat die deze snelheden binnen de hersenen kan bereiken, hebben elektroquasistatische signalen wat dat betreft het meeste potentieel. “Er is geen ontkomen aan dat mensen door machines worden versterkt en dat machines ons leven voortdurend veranderen”, zegt Sen. “Maar ons onderzoek laat zien dat deze machines je kunnen helpen zonder dat je voortdurend naar een scherm hoeft te staren”.

Met het nieuwe implantaat van Walletmor betaal je met een simpele handbeweging

Hoewel de twee bovengenoemde innovaties zeker indrukwekkend zijn, zal het nog even duren voordat ze klaar zijn voor toepassingen in de echte wereld. Maar dat geldt niet voor de nieuwe betaalchip van Walletmoor. Met deze chip — die Near Field Communication (NFC) gebruikt — kun je met een eenvoudige handbeweging veilige en contactloze financiële transacties doen; een praktisch alternatief voor je portemonnee of je mobiel. “Met dit implantaat kun je op het strand in Rio je drankje afrekenen, een kopje koffie betalen in New York, in Parijs naar de kapper of gewoon boodschappen doen in de plaatselijke supermarkt”, zegt Wojtek Paprota, de oprichter en CEO van Walletmor. Het apparaatje is ongeveer net zo groot als een kleine veiligheidsspeld en maar een halve millimeter dik. Het kan discreet op elke plek onder de huid worden geïmplanteerd, maar de handpalm is de meest praktische plek.

Volgens Paprota biedt het implantaat oplossingen voor verschillende uitdagingen, waaronder diefstal. Door betalingsmogelijkheden in een bijna onzichtbaar implantaat te integreren, wordt je betaalmiddel veilig aan jouw persoon gekoppeld. Hierdoor vormen diefstal, verlies en het kopiëren van gevoelige financiële gegevens geen bedreiging meer. Maar dat is niet alles. Het bedrijf wil namelijk ook de mogelijkheden van het implantaat uitbreiden door een gebruiksvriendelijk platform te ontwikkelen. Hiermee kun je niet alleen je financiële activiteiten managen, maar ook deuren openen, gebruikmaken van het openbaar vervoer en zelfs informatie van businesscards opslaan.

Naast financiële toepassingen onderzoekt het bedrijf ook de mogelijkheid om het implantaat te gebruiken voor het opslaan van belangrijke medische informatie, zoals allergieën en medische geschiedenis. Dit biedt diverse mogelijkheden, zoals herziening van protocollen van de spoedeisende hulp en directe toegang tot cruciale gezondheidsinformatie, waarmee we de zorg en de patiëntresultaten een stuk efficiënter kunnen maken. “De stappen die we vandaag zetten bepalen onze toekomst. En die is onlosmakelijk verbonden met innovatieve technologie die langzaam maar zeker onze dagelijkse realiteit wordt”, concludeert Paprota. Eén persoon die al een enorme stap in de richting van deze toekomst heeft gezet is de Nederlandse futurist Richard van Hooijdonk. Hij heeft niet één, maar twee chips in zijn handen die vergelijkbare functionaliteiten bieden.

Zorgen over veiligheid en privacy

Hoewel niet iedereen enthousiast wordt van het idee van een chipimplantaat in zijn of haar lichaam, blijkt uit een survey uit 2021 onder 4.000 mensen uit het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie dat maar liefst 51 procent dit wel zou overwegen, al zegt een groot deel van de respondenten zich wel zorgen te maken over de veiligheid en het feit dat implantatie nogal een ingrijpend proces is. De microchips maken gebruik van alledaagse technologieën die bijvoorbeeld ook in OV-chipkaarten en betaalpasjes zitten. Het bereik van deze microchips wordt beperkt door de kleine antenne die erin zit. Dit betekent dat je in de buurt moet zijn van een bijbehorende RFID- of NFC-lezer om een magnetische verbinding tot stand te brengen die nodig is om de gegevens op te halen. Volgens voorstanders van de technologie zijn de zorgen over constante tracking daardoor ongegrond. Je kunt het eigenlijk vergelijken met hoe RFID-chips bij huisdieren alleen worden gebruikt voor identificatie en niet voor het bepalen van de locatie.

Ondanks deze geruststelling blijven er bezorgdheden bestaan, vooral wanneer we bedenken hoe deze chips zich in de komende jaren mogelijk zullen ontwikkelen. Volgens fintechexpert Theodora Lau zou je geïmplanteerde betaalchips kunnen zien als een natuurlijke uitbreiding van het Internet of Things en benadrukt ze vooral het gemak dat ze kunnen bieden. Toch stelt ze ook kritische vragen. Bijvoorbeeld over de balans tussen het grotere gemak en de bijbehorende privacy- en veiligheidsrisico’s, vooral nu chipimplantaten steeds meer persoonlijke informatie bevatten. Zo vraagt ze: “Hoeveel zijn we bereid te betalen voor het gemak? Waar trekken we de grens als het gaat om privacy en veiligheid? En wie zorgt voor de beveiliging van de kritieke infrastructuur en de mensen die daar deel van uitmaken?” Nada Kakabadse, professor in beleid, governance en ethiek aan de Universiteit van Reading, deelt deze zorgen. Ze waarschuwt voor de schaduwzijden van deze technologie, die misbruikt kan worden voor controle en onderdrukking en waar potentieel slechts een selecte groep van profiteert — met nadelige gevolgen voor de grote meerderheid.

Een laatste overweging

In de nabije toekomst vervagen de grenzen tussen ons fysieke lichaam en de digitale wereld steeds meer. Als gevolg van opkomende technologieën wordt ons lichaam steeds meer met Internet of Things geïntegreerd — een concept dat bekendstaat als het Internet of Bodies (IoB). Hierdoor wordt het mogelijk om apparaten met eenvoudige gebaren en gedachten te besturen, waardoor traditionele interfaces overbodig worden. Dankzij kleine implantaten die met externe systemen communiceren kunnen we met een simpele aanraking of gedachte bijvoorbeeld betalen, informatie delen of apparaten of systemen in huis bedienen. Deze ontwikkelingen zorgen niet alleen voor meer gemak en efficiëntie, maar kunnen ook de medische zorg ingrijpend veranderen.

Maar onderweg naar deze toekomst krijgen we ook met verschillende uitdagingen te maken. De integratie van technologie in ons lichaam roept natuurlijk belangrijke ethische vragen op over privacy, veiligheid en persoonlijke autonomie. Zijn we echt klaar voor een leven waarin ons lichaam niet alleen een biologisch wezen is, maar ook deel uitmaakt van een enorm digitaal netwerk? Nu de fysieke en digitale wereld steeds meer met elkaar verweven raken, moeten we een zorgvuldige afweging maken tussen gemak en de integriteit van ons lichaam en persoonlijke gegevens. Hoever willen we gaan? Willen we ons lichaam wel met de digitale wereld laten samensmelten? Dit belooft misschien een wereld van nieuwe mogelijkheden, maar terwijl we ons verwonderen over deze technologische vooruitgang, moeten we ook stilstaan bij de implicaties. Hoe ver zijn we bereid te gaan in het opofferen van onze privacy en autonomie voor de voordelen van deze integratie? Is de prijs die we betalen voor deze vooruitgang het uiteindelijk waard? Welke balans vinden we tussen vooruitgang en het behoud van onze essentiële menselijkheid?

We zitten middenin een technologische revolutie en de trends, technologieën en innovaties die we verwachten zijn stuk voor stuk grensverleggend …

Gratis trendservice

Ontvang elke maand gratis de laatste inzichten, onderzoeksmateriaal, e-books, white papers en artikelen van ons onderzoeksteam!