- Uit onderzoek blijkt dat natuur goed is voor mensen – en voor de productiviteit
- Biofilisch ontwerp brengt de natuur naar onze zintuigen
- Etsy en Moneypenny zijn early adopters
- De Spheres van Amazon lijken in de verste verte niet meer op een kantoor
Als je het van de gedachte aan een kaal, zielloos kantoorhokje Spaans benauwd krijgt ben je zeker niet de enige. Dit soort hokjes doet denken aan dystopische sciencefiction (bekijk de eerste minuten van The Matrix nog maar eens) of donkere comedy als The Office en Office Space. We zijn het er allemaal over eens dat zo’n werkomgeving niet bepaald bevorderlijk is voor de motivatie en al helemaal niet bijdraagt aan een prettige werksfeer.
Deze hokjes werden populair in een tijd waar men geloofde (en dat komt hier en daar nog steeds voor): ‘hoe Spartaanser de werkruimte – dus hoe minder menselijk en persoonlijk – des te productiever de werknemer’. Men vond namelijk dat personalisatie, menselijkheid en zelfs natuurlijke elementen ons onnodig afleiden van ons werk. Want als je wilde dat je personeelsleden hard werkten, moesten ze zich wel volledig op hun taken kunnen richten.Het is wel ironisch dat deze hokjes destijds eigenlijk ontworpen werden vanuit de gedachte ze makkelijk te kunnen aanpassen aan elke ruimte of situatie, en dat hun ontwerp eigenlijk niets te maken had met de toenmalige visie.
Craig Knight, hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Exeter, legt uit: “Wetenschappelijk gezien is dit nooit logisch geweest, omdat er geen dier op de planeet is dat in zo’n soort omgeving gedijt. Waarom zou een mens anders zijn? Dus we hebben het getest en het werkt helemaal niet. Het is een toxisch systeem”.
Uit onderzoek blijkt dat natuur goed is voor mensen – en voor de productiviteit
Sterker nog, Craig Knight en Marlon Nieuwenhuis – hoofdonderzoeker en professor aan de Cardiff Universiteit – ontdekten dat “investeren in de inrichting door middel van planten in het kantoor de moeite waard is omdat het de levenskwaliteit en productiviteit van kantoormedewerkers verhoogt”. Alleen al de introductie van groen verhoogt de productiviteit met maar liefst 15 procent. En de effecten van echt biofilisch (uit het Grieks voor ‘liefde voor de natuur’) design zijn zo dramatisch dat je er gewoon niet omheen kunt.
Dick Resch rapporteert voor de International Business Times: “Uit een onderzoek is gebleken dat een langer verblijf in de natuur de prestaties met betrekking tot een creatieve, probleemoplossende taak met 50 procent verhoogt. Werknemers zijn 18 procent productiever als ze daglicht en ramen hebben die frisse lucht binnenlaten”. Dit zijn indrukwekkende statistieken, en het zal je dan ook niet verbazen dat de meest vooruitstrevende bedrijven hun managementstrategieën aanpassen en de natuur als het ware voor hen aan het werk zetten. Ironisch genoeg zijn het juist grote (tech)bedrijven als Amazon, Moneypenny en Etsy die deze aanpak nog het meest serieus nemen en hun steriele kantoorruimten in groene oases van inspiratie transformeren.
Biofilisch ontwerp brengt de natuur naar onze zintuigen
William Browning, Catherine Ryan en Joseph Clancy hebben onderzocht waarom en hoe deze groene transformatie werkt. Ze schrijven: “Biofilisch ontwerp kan stress verminderen, cognitieve functie, creativiteit en ons welzijn verbeteren en genezing versnellen; naarmate de wereldbevolking verder verstedelijkt, worden deze kwaliteiten steeds belangrijker”. Wat ze in feite zeggen is dat wij, als visuele wezens, de natuur moeten kunnen zien en beleven, in al haar diversiteit. “Bomen, bloeiende planten, rustige dieren en waterpartijen, als we die zien werkt dat rustgevend en helend”. Als onze omgeving ook onze andere zintuigen kan prikkelen, is dit gevoel van ontspanning nog dieper. De onderzoekers benadrukken dan ook dat alles – van textuur tot geur – in principe gebruikt kan worden om een soort van natuur-ervaring op het werk te creëren.
Etsy en Moneypenny zijn early adopters
Op het kantoor van Etsy in Manhattan word je omringd door rustgevende aardetinten in plaats van het grauwe grijs, beige of wit dat je in conventionele kantoren vaak ziet. Overal staan planten – er zijn zelfs hele plantenwanden – en overal waar je kijkt zie je natuurlijke texturen. Hier vindt je geen office cubicles, alleen multifunctionele ruimtes met comfortabele stoelen en uitnodigende zithoeken. En zonlicht schijnt door de ramen, waardoor een omgeving ontstaat die haast aanvoelt als een theetuin.
En Etsy is niet de enige. Toen Moneypenny – een Brits techbedrijf gespecialiseerd in telecommunicatie – hun kantoorruimte wilde vernieuwen, vroegen ze hun werknemers om advies. Het resultaat, volgens Josephine Moulds van The Guardian, was een facelift van £15 miljoen met een “overvloed aan planten, zowel echte als kunst; natuurlijke ventilatie in plaats van airconditioning; en reusachtige raampartijen die uitkijken op een eendenvijver, boomgaard en bos. Natuurpaden slingeren door het speciaal aangelegde terrein van zeven hectare en er is zelfs een boomhut-vergaderruimte in het 91.000 m² grote gebouw”. Ed Reeves, een van de medeoprichters van Moneypenny, zegt dat deze investering het dubbel en dwars waard is geweest: “Hoe meer nadruk we leggen op het creëren van een rustige en productieve werkomgeving, des te minder ziekmeldingen we hebben”.
De Spheres van Amazon lijken in de verste verte niet meer op een kantoor
Er is waarschijnlijk geen ander bedrijf dat deze groene revolutie met meer enthousiasme omarmt dan Amazon. Op 30 januari van dit jaar verzorgde Jeff Bezos zelf de grote opening van het nieuwe hoofdkwartier. Het gebouw bestaat uit drie bolvormige structuren, gemaakt van complexe glaspanelen, met maar liefst 40.000 planten. Al dit groen groeit, bloeit en klimt over muren van maar liefst vier verdiepingen hoog en geeft je het gevoel dat je in een soort regenwoud bent. Zonlicht – zelfs in het regenachtige Seattle – filtert overal tussen de banken en werktafels door. Natuurlijke materialen, een uitgekiende mix van open ruimten en intieme hoekjes en al deze natuur zorgen direct voor een kalme, creatieve energie.
Ben Eiben, programmamanager tuinbouw van Amazon, vertelt Mach: “De Spheres zijn het resultaat van innovatief nadenken over het karakter van een werkplek en uitgebreide gesprekken over wat er normaliter ontbreekt in een stadskantoor – en dat is een directe link met de natuur”. Het doel was, zegt hij, om een plek te creëren om “te innoveren, te creëren of je batterij op te laden – een omgeving die meer lijkt op een bos in de wolken dan een kantoor”.
Deze veranderingen hebben lang op zich laten wachten en voor de meesten van ons kan het allemaal niet snel genoeg. Sarah Anne Lloyd schrijft in Curbed Seattle dat onze stresslevels niet alleen te maken hebben met het werk zelf, maar vaak ook met waar en hoe we werken. Ze zegt: “De meeste stress komt van de werkdruk binnen een grijze, saaie en vaak raamloze omgeving – een factor die architecten, ontwerpers en psychologen proberen te veranderen”. Door de grenzen tussen werkomgeving en de natuur te vervagen – en de natuur als het ware naar binnen te halen – zetten we de eerste stap naar een gezondere toekomst. Hopelijk kunnen steeds meer mensen op het werk binnen niet al te lange tijd genieten van de positieve effecten van biofilisch design.
