- Kunnen kunstmatige eilanden de klimaatmigratiecrisis verlichten?
- In Hong Kong wordt een van de grootste kunstmatige eilanden ter wereld gecreëerd
- De groene en betaalbare woningen van Centrumeiland Amsterdam
- Kopenhagen wil landoppervlak van de stad vergroten door een eiland te bouwen
- De ecologische impact van door mensen gemaakte eilanden
- Kunsteilanden zouden een oplossing kunnen zijn voor de woningnood
Steden over de hele wereld barsten uit hun voegen en overheden vinden het steeds moeilijker om de infrastructuur snel genoeg te ontwikkelen om deze enorm snelle groei het hoofd te bieden. Sommigen proberen dit probleem aan te pakken door hoogbouw te ontwikkelen, maar dit is niet altijd de meest effectieve oplossing want stedelijk land is schaars en duur. Stadsplanners en architecten moeten dan ook steeds meer out-of-the-box denken en andere opties onderzoeken. Aangezien meer dan 70 procent van de aarde bestaat uit water, zouden we deze enorme oppervlakte kunnen benutten voor oplossingen voor de almaar groeiende woningnood. Het creëren van kunstmatige eilanden kan steden bijvoorbeeld helpen om snelle verstedelijking in goede banen te leiden. Met nauwkeurige stadsplanning en de integratie van wetenschap zouden dergelijke kunstmatige eilanden een leefbare en duurzame oplossing kunnen zijn.
Kunnen kunstmatige eilanden de klimaatmigratiecrisis verlichten?
Kunstmatige eilanden zijn geen nieuw concept. In 1968 bouwden we in Nederland al de Flevopolder – ’s werelds grootste kunstmatige eiland waar inmiddels ongeveer 400.000 mensen wonen. In 1994 bouwde Japan het Kansai International Airport op een kunstmatig eiland, wat het duurste project voor civiele werken in de moderne geschiedenis werd. En om de kustlijn uit te breiden en het toerisme te stimuleren, creëerde Dubai een palmvormig kunstmatig eiland van 560 hectare, Palm Jumeirah, dat in 2007 werd voltooid en waar inmiddels vele luxe hotels en resorts te vinden zijn.
Maar naast toerisme een boost geven kunnen deze architectonische wonderen bovendien ook onderdak bieden aan klimaatmigranten – mensen die als gevolg van natuurlijke gevaren en veranderingen in het milieu gedwongen zijn huis en haard te verlaten. Volgens een rapport van de World Bank Group dat dit jaar verscheen zouden 143 miljoen mensen uit Sub-Sahara Afrika, Zuid-Azië en Latijns-Amerika tegen 2050 door de gevolgen van klimaatverandering – zoals zeespiegelstijging, stormvloeden en waterschaarste – ontheemd kunnen raken. In combinatie met de miljoenen mensen die nu al migreren vanwege politieke, economische of sociale problematiek, kan de klimaatcrisis de problemen in de huizenmarkt nog verder doen escaleren. Inwoners van Kiribati, een eilandstaat in de Stille Oceaan, lopen nu al de kans om klimaatvluchtelingen te worden als gevolg van de stijgende zeespiegel. Dit kleine land overweegt inmiddels al om kunstmatige eilanden te bouwen. Ook in andere delen van de wereld zijn de gevolgen van klimaatverandering al voelbaar. Zouden kunstmatige eilanden oplossingen kunnen bieden?
In Hong Kong wordt een van de grootste kunstmatige eilanden ter wereld gecreëerd
Met een bevolking van bijna 7,5 miljoen inwoners en een bevolkingsdichtheid van 6.300 mensen per vierkante kilometer, is Hong Kong een van de meest dichtbevolkte plaatsen ter wereld. Om de bevolking meer (woon)ruimte te bieden wil de regering een kunstmatig eiland gaan bouwen dat minstens zes meter boven het huidige zeeniveau ligt. Eenmaal gebouwd, zal het eiland een van de grootste kunstmatige eilanden ter wereld zijn. Bovendien moet het eiland bestand zijn tegen zware weersomstandigheden – zelfs supertyfoons.
Het Lantau Tomorrow Vision-project is een eiland in Hong Kong van 1.000 hectare waarvan de bouw naar verwachting in 2025 van start zal gaan. Na voltooiing zullen er 260.000 wooneenheden zijn, waarvan 70% sociale huurwoningen. Het project kost naar verwachting ongeveer $80 miljard.
Het project heeft de naam Lantau Tomorrow Vision en zal naar verwachting ongeveer $80 miljard gaan kosten. Hong Kong wil door middel van een landaanwinningsproces een eiland creëren van 1.000 hectare – bijna twee keer zo groot als Palm Jumeirah in Dubai. De bouw van het kunstmatige eiland begint in 2025 en zal naar verwachting zeven jaar later worden voltooid. Op het eiland worden 260.000 wooneenheden gebouwd en volgens CNN zal 70 procent daarvan uit sociale huurwoningen bestaan.
Hoewel critici beweren dat het bouwen van een dergelijk eiland grote financiële en milieuproblemen zal veroorzaken en dat er goedkopere oplossingen zijn voor de woningcrisis in Hongkong, meent de regering dat het de investeringen kan terugverdienen met inkomsten uit de verkoop van grond aan ontwikkelaars. “Het publiek maakt zich zorgen dat het project onze kas leegmaakt. Onze conclusie is dat dit niet zal gebeuren”, verklaart Michael Wong, de secretaris voor ontwikkeling van Hongkong.
De groene en betaalbare woningen van Centrumeiland Amsterdam
Nederland heeft natuurlijk wel enige ervaring met kunstmatige eilanden en de Flevopolder is daar niet het enige voorbeeld van. In 2018 werd bekendgemaakt dat op het Centrumeiland in Amsterdam – dat in 2015 werd voltooid – binnenkort de eerste wooneenheden gebouwd zullen worden. Het eiland ligt op slechts 15 minuten van het Centraal Station en moet aan maar liefst 45.000 mensen woonruimte bieden. Door bouwgroep Samen in Amsterdam worden hier in samenwerking met Atelier PUUUR duurzame, gasloze woongebouwen gerealiseerd. De toekomstige constructies op het eiland zullen zowel milieuvriendelijk als esthetisch verantwoord zijn. De gebouwen worden voorzien van balkons en daktuinen en om de woningen tegen overstromingen te beschermen worden deze hoger geplaatst dan de rest van de openbare ruimte. Bovendien krijgen alle groene gebieden stormkanalen om regenwater op te vangen en om te leiden.
In plaats van gebruik te maken van aardgas zullen alle woningen aangesloten worden op een stadsverwarmingssysteem dat aangedreven wordt door warmtepompen. Bovendien zal er gebruik gemaakt worden van zonne-energie. De bedoeling is om het eiland zo groen en aangenaam mogelijk te maken, waardoor een duurzame gemeenschap ontstaat. “Centrumeiland wordt een stedelijke woonomgeving en krijgt een sfeervol leefklimaat. Het wordt een compacte wijk met bouwblokken die variëren in grootte en verspringen ten opzichte van elkaar. Zo ontstaat er meer ruimte voor pleintjes en groen. Hiermee maakt Amsterdam de volgende stap in het IJmeer, met naast nieuwe woningen ook stranden, voorzieningen en routes langs de oevers om te lopen, fietsen en te recreëren”, schrijft Astrid de Wilde voor De Architect: “Het project van Atelier PUUUR is gasloos en wordt aangesloten op een collectieve warmtekoudeopslag op Centrumeilandniveau. De woningen gaan gebruikmaken van deze collectieve voorziening voor duurzame energie. De grondbuizen die hiervoor nodig zijn worden op 100 tot 200 meter diepte in de grond geplaatst. Naast de toepassing van drievoudig isolerend glas, zonnepanelen, een WTW voor ventilatie en de opvang van regenwater in een waterbuffer maken van PUUR IJCE een duurzaam project. Het opgevangen regenwater wordt gedoseerd teruggeven aan de straat die wordt voorzien van wadi’s om onder andere de plantsoenen te bewateren. Op deze manier wordt het riool ontlast bij hevige regen en komt de straat niet blank te staan”.
Kopenhagen wil landoppervlak van de stad vergroten door een eiland te bouwen
Voor een kuststaat met onvoldoende ruimte zijn kunstmatige eilanden de ideale oplossing. De gemeente van Kopenhagen is dan ook van plan om een nieuwe wijk te creëren op een kunstmatig eiland. De wijk heet Lyndeholmen en komt tussen de voormalige industriegebieden Nordhavn en Refshaleøen te liggen. Het is de bedoeling dat Lynetteholmen 50.000 inwoners van een woning én van werk zal voorzien. Wat de gemeente in gedachten heeft is een ruimte die geschikt is voor gezinnen met een modaal inkomen. De ruimte heeft veel groene gebieden en een eigen metrolijn die de wijk met de rest van de stad verbindt. Frenk Jensen, burgemeester van Kopenhagen, vertelt dat “Lynetteholmen iets totaal nieuws zal bieden en tegelijkertijd heel vertrouwd zal aanvoelen”.
Dit grote infrastructuurproject zal naar schatting $3,05 miljard kosten en zelffinancierend zijn, wat betekent dat het niet door belastingen wordt betaald. Zodra het project door het parlement en de burgercommissie is goedgekeurd, zullen de autoriteiten levensvatbaarheidsstudies uitvoeren, die twee jaar in beslag kunnen nemen. Als alles volgens plan verloopt gaat men in 2021 met de bouw van start. Het is de bedoeling dat het project rond 2070 voltooid is.
De ecologische impact van door mensen gemaakte eilanden
Bij het bouwen van kunstmatige eilanden wordt de schade die veroorzaakt wordt aan de oceanen helaas vaak over het hoofd gezien. Voor mensen die in kustgebieden wonen zijn mariene habitats een belangrijke voedselbron die bovendien voor vervuilingsfiltratie zorgen. Daarom is het belangrijk om de locatie van kunstmatige eilanden goed in overweging te nemen en de mogelijke negatieve effecten uitvoerig te onderzoeken. In sommige delen van de wereld worden kunsteilanden bijvoorbeeld bovenop koraalriffen gebouwd, wat leidt tot het verdwijnen van dieren en planten die daar leven. Landaanwinning, een gebruikelijke methode om een kunstmatig eiland te creëren, kan ook een negatief effect hebben op nabijgelegen habitats als koraalriffen en zeegrasvelden die bijzonder gevoelig zijn voor troebel water.
In Singapore wordt de sterfte van koraalriffen in verband gebracht met landaanwinning. Het World Economic Forum meldt bijvoorbeeld dat in Singapore bovendien 45% van de intergetijdengebieden, zoals rifstranden, en bijna 40% van de wadgebieden inmiddels verloren is gegaan. Het is dus van cruciaal belang dat regeringen hun methoden voor stadsplanning grondig onder de loep nemen. Door bijvoorbeeld groene engineering te integreren kunnen ze ervoor zorgen dat hun projecten geen vervuiling veroorzaken en voorkomen dat de oceaanecosystemen verstoord worden.
Kunstmatige eilanden zouden een oplossing kunnen zijn voor de woningnood
De snelle bevolkingsgroei en toenemende klimaatmigratie dragen bij aan de schaarste van zowel akker- als stedelijk land. Hoogbouw is een goede oplossing, maar we moeten naast out-of-the-box- ook langetermijndenken. In steeds meer delen van de wereld worden kunstmatige eilanden gezien als optie om de toenemende drukte in stedelijke gebieden het hoofd te bieden en als oplossing voor de stijgende zeespiegel. Het is allang geen vergezocht idee meer om steden op het water te bouwen. Omdat de effecten van klimaatverandering in de toekomst naar verwachting nog ingrijpender worden, zullen kunstmatige eilanden de komende jaren waarschijnlijk als paddenstoelen uit de grond schieten.
