- AI en banenverlies: de verontrustende realiteit
- AI in de media luidt een nieuw tijdperk van contentcreatie in
- Hoe ziet klantenservice eruit in dit tijdperk van AI?
- De AI-invasie van Hollywood en de opkomst van virtuele acteurs
- AI-modellen: is dit de toekomst van fashion?
In een tijdperk waarin technologieën zich in een ongekend tempo ontwikkelen, ontpopt kunstmatige intelligentie (AI) zich als een ware gamechanger die de wereld van werk en werkgelegenheid op zijn kop zet. De komst van AI heeft geleid tot een ware paradigmaverschuiving, waarbij machines en algoritmen steeds meer taken overnemen die tot voor kort nog door mensen werden uitgevoerd. Deze transformerende technologie, die nog niet zo lang geleden nog tot de sciencefiction behoorde, is nu een tastbare realiteit geworden die elk aspect van ons leven en werk doordringt. Hoewel de angst voor machines die mensen vervangen door de geschiedenis heen een terugkerend thema is geweest — van de luddieten van de industriële revolutie tot de bezorgdheid over automatisering in de 20e eeuw — hebben recente ontwikkelingen in AI deze angsten opnieuw aangewakkerd en zelfs een nieuwe wending gegeven. Generative AI, de nieuwste ontwikkeling op dit gebied, automatiseert namelijk niet alleen handmatige en repetitieve taken, maar ook creatieve taken die pasgeleden nog alleen door mensen gedaan konden worden. In dit artikel gaan we in op het snelgroeiende gebruik van AI als vervanging van menselijke arbeid en onderzoeken we de implicaties voor diverse sectoren en de beroepsbevolking in het algemeen. Ook laten we zien welke banen door AI vervangen worden, de voor- en nadelen van deze trend en hoe zowel mensen als bedrijven zich het beste aan deze snel veranderende wereld kunnen aanpassen.
“Er wordt geschat dat AI een kwart van de werktaken in de VS en Europa zou kunnen automatiseren — het equivalent van 300 miljoen voltijdbanen”.
Goldman Sachs
AI en banenverlies: de verontrustende realiteit
Een McKinsey-rapport uit 2023 schetst een verontrustend beeld van de potentiële impact van generative AI op het wereldwijde personeelsbestand. Volgens het rapport zal waarschijnlijk 60 tot 70 procent van de taken van werknemers geautomatiseerd worden, waardoor de arbeidsmarkt een enorme verandering ondergaat. Dit is overigens geen verre toekomstvoorspelling; deze ontwikkelingen vinden nu al plaats. Volgens gegevens van Challenger, Gray & Christmas Inc. was AI in mei 2023 al verantwoordelijk voor het verlies van bijna 4.000 banen, en naarmate het gebruik van AI blijft toenemen zal dit aantal alleen maar groeien. De impact van AI op menselijke arbeid is echter niet in alle sectoren hetzelfde. Uit een rapport van investeringsbank Goldman Sachs blijkt dat AI een kwart van de werktaken in de VS en Europa zou kunnen automatiseren — dat zijn 300 miljoen voltijdbanen — maar dat de impact per sector zal verschillen. Zo zou de technologie bijvoorbeeld 46 procent van de taken in administratieve en 44 procent in juridische beroepen kunnen automatiseren. Sectoren als de bouw en onderhoud lijken juist minder last te hebben van deze trend. In deze branches wordt slechts 6 procent en 4 procent van de taken door AI overgenomen.
Het lijdt geen twijfel dat de opkomst van AI op de werkvloer verschillende voordelen heeft. AI kan de productiviteit verhogen, fouten verminderen en taken uitvoeren die voor mensen gevaarlijk of eentonig zijn. Het kan ook leiden tot een productiviteitsexplosie. Zo voorspelt Goldman Sachs een potentiële stijging van 7 procent in de totale jaarlijkse waarde van wereldwijd geproduceerde goederen en diensten. Het toenemende gebruik van AI kan echter ook bestaande ongelijkheden verergeren. Uit een onderzoek van het Frank Hawkins Kenan Institute of Private Enterprise blijkt dat de banen van bijna 79 procent van de werkende vrouwen mogelijk geautomatiseerd zullen worden. Bij mannen is dit percentage slechts 58 procent. Deze cijfers geven aanleiding tot zorgen over gendergebaseerde ongelijkheid die op de arbeidsmarkt als gevolg van automatisering zou kunnen ontstaan. Er is dan ook een groeiende behoefte aan strategische interventies om te zorgen voor een eerlijke vertegenwoordiging en gelijke kansen voor iedereen. Als reactie op de opmars van (generative) AI passen techbedrijven hun wervingsstrategieën nu al aan. Arvind Krishnam, de CEO van IBM, heeft bijvoorbeeld onthuld dat het bedrijf het werven voor rollen die door AI vervuld zouden kunnen worden vertraagt of opschort, wat invloed heeft op maar liefst 26.000 banen. “Ik verwacht dat 30 procent daarvan over een periode van vijf jaar wordt vervangen door AI en automatisering”, zegt hij. Hoewel sommigen deze beslissing zien als een gezonde strategische zet die bij deze tijd past, vrezen anderen voor de enorme impact die deze ontwikkelingen hebben op de arbeidsparticipatie en de werkzekerheid.
“Het is voor het eerst dat machines zelf taal creëren.” Machines hebben onze cultuur, onze beschaving gehackt”.
Ranga Yogeshwar, onafhankelijke wetenschapsjournalist
AI in de media luidt een nieuw tijdperk van contentcreatie in
De media-industrie heeft al vaker te maken gehad met technologische disruptie — van de komst van de drukpers tot de opkomst van het internet — en elke nieuwe technologie heeft zowel uitdagingen als kansen gebracht. De laatste ontwikkelingen die het medialandschap transformeren hebben allemaal te maken met kunstmatige intelligentie. Mediahuizen over de hele wereld gebruiken AI steeds vaker om allerlei taken te automatiseren. Denk aan het creëren van content, de distributie van materialen, factchecking, data-analyse, het automatiseren van workflows en het optimaliseren van betrokkenheid van het publiek. Dit heeft geleid tot aanzienlijke efficiëntiewinsten en kostenbesparingen, waardoor mediahuizen content sneller en nauwkeuriger kunnen leveren. The Washington Post ontwikkelde bijvoorbeeld een redactiekamer-chatbot met de naam Heliograf, die nieuwsberichten kan schrijven over onderwerpen als politiek, sport, zaken en nog veel meer. De chatbot bleek zelfs zo goed in zijn werk dat hij een Pulitzer Prize ontving voor zijn berichtgeving over de Amerikaanse verkiezingen van 2016. Ook de BBC gebruikt een redactiekamer-chatbot. De bot, die de naam Juicer kreeg, stelt nieuwsverhalen samen en publiceert deze op social mediaplatforms.
Het toenemende gebruik van AI in de media leidt echter ook tot controverse. Dit kwam onlangs scherp in beeld toen Europa’s grootste uitgeverij, Axel Springer SE, aankondigde dat het een reeks redactionele banen, waaronder hoofdredacteuren, pagina-editors, proeflezers, secretaresses en foto-editors, zou vervangen door AI. Deze stap heeft vervolgens geleid tot een debat over de rol van AI in de journalistiek en de mogelijke implicaties voor de journalistieke integriteit en kwaliteit. Bovendien roept de opkomst van AI in de media ook vragen op over de toekomst van werk in de media-industrie. Naarmate generative AI-modellen als ChatGPT steeds meer taken overnemen, neemt namelijk de behoefte aan menselijke journalisten steeds meer af. “Het is voor het eerst dat machines zelf taal creëren”, zegt Ranga Yogeshwar, een toonaangevende onafhankelijke wetenschapsjournalist in Duitsland. “Machines hebben onze cultuur, onze beschaving gehackt”. AI kan menselijke journalisten echter ook ondersteunen bij hun werk, zodat ze zich kunnen concentreren op meer complexe en genuanceerde taken, waardoor de algehele kwaliteit van de journalistiek verbetert. Dit onderstreept de noodzaak voor journalisten en andere mediaprofessionals om zich aan het veranderende landschap aan te passen en nieuwe vaardigheden te verwerven zodat ze efficiënt met AI kunnen samenwerken
AI verandert ook de manier waarop nieuws aan het publiek wordt gepresenteerd, wat een belangrijke verschuiving markeert in tv-uitzendingen en journalistiek. In India introduceerde het in Odia gevestigde nieuwsstation Odisha TV onlangs Lisa, de eerste regionale AI-nieuwsanker van het land. Lisa spreekt meerdere talen, waaronder Odia en Engels, en wordt volgens het station voornamelijk gebruikt om nieuwsupdates te hosten. En het FTV News-kanaal in Taiwan onthulde onlangs een AI-weerpresentator, die werd gebruikt om twee minuten lang een weersvoorspelling te geven. De virtuele presentator — die nog naamloos is — kan leren van zijn eerdere uitzendingen, waardoor hij zijn manier van spreken, pauzes, cadans en algehele presentatie waar nodig kan aanpassen. In het Midden-Oosten lanceerde Kuwait News recent zijn eerste AI-gestuurde nieuwspresentator met de naam Fedha. Het virtuele nieuwsanker, dat zijn debuut maakt op het Twitter-account van het mediakanaal, wordt in de toekomst gebruikt om online nieuwsbulletins voor te lezen.
Hoe ziet klantenservice eruit in dit tijdperk van AI?
Klantenservice is een ander gebied waarop AI een belangrijke doorbraak maakt. Steeds meer bedrijven maken gebruik van AI-chatbots om vragen te beantwoorden en klachten in behandeling te nemen, vaak met opmerkelijke efficiëntie. Het in Miami gevestigde softwarebedrijf Air AI ontwikkelt een AI-assistent die klinkt als een echt mens. De bot neemt lange telefoongesprekken met klanten van soms wel 40 minuten voor zijn rekening. Bovendien kan het de klok rond werken en is het efficiënter dan een menselijke klantenservicemedewerker ooit zal kunnen zijn. “Het is alsof je met één druk op de knop 100.000 verkopers en klantenservicemedewerkers hebt”, vertelt Caleb Maddix, mede-oprichter van Air AI.
De overgang naar AI in de klantenservice verloopt echter niet altijd helemaal vlekkeloos. Summit Shah, de CEO van Duukan, een firma die bedrijven helpt bij het opzetten van online storefronts, maakte onlangs bekend dat hij 90 procent van zijn klantenservicemedewerkers heeft ontslagen toen bleek dat een AI-chatbot beter werk leverde. Volgens Shah heeft de chatbot de responstijd op vragen van klanten teruggebracht van twee uur — de gemiddelde tijd die een klantenservicemedewerker nodig heeft om deze af te handelen — tot minder dan twee minuten. Hoewel deze stap de kosten voor klantenondersteuning naar verluidt met maar liefst 85 procent heeft verlaagd, heeft het ook geleid tot een afname van de kwaliteit van de klantenservice. Zo meldden veel klanten dat de AI-chatbot niet adequaat op hun vragen reageerde, waardoor sommigen hun premium-abonnementen hebben geannuleerd.
Ook de National Eating Disorder Association (NEDA) heeft onlangs haar door mensen bemande hulplijn door een AI-chatbot vervangen. Tessa, zoals de bot heet, is ontwikkeld in samenwerking met twee deskundigen op het gebied van gedragsgezondheid. De bot is ontworpen om gebruikers stap voor stap door een preventieprogramma voor eetstoornissen te leiden en hen te wijzen op educatieve bronnen die op de website van de non-profitorganisatie beschikbaar zijn. Toen er echter berichten opdoken dat de chatbot mogelijk schadelijk advies had gegeven, werd deze kort na de lancering verwijderd. Dit benadrukt welke uitdagingen zich kunnen openbaren als we menselijke interactie door machines vervangen. Het onderstreept bovendien de noodzaak om deze veranderingen zorgvuldig te implementeren en AI-systemen die voor klantenservice gebruikt worden voortdurend te evalueren.
De AI-invasie van Hollywood en de opkomst van virtuele acteurs
Ook de entertainmentindustrie worstelt met de opkomst van AI. Deze sector wordt momenteel geconfronteerd met een aanhoudende staking, die deels het gevolg is van de introductie van AI. Sommige Hollywood executives hebben namelijk iets ‘ingenieus’ bedacht: achtergrondacteurs vervangen door AI-gegenereerde ‘mensen’ zodat ze hun productiekosten kunnen terugdringen. Volgens Duncan Crabtree-Ireland, hoofdonderhandelaar van de Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists (SAG-AFTRA), zou dit nieuwe proces inhouden dat een acteur één keer wordt betaald voor het laten scannen van zijn lichaam. Vervolgens gebruiken filmstudio’s dit gescande materiaal zo lang en wanneer ze maar willen, voor welk doel dan ook. “Studio’s worden dan eigenaar van hun afbeelding, hun gelijkenis, en kunnen deze tot in den treure gebruiken, in welk project ze maar willen, zonder toestemming van de acteur en zonder compensatie”, legt hij uit. Hoewel de toepassing van AI bij het maken van films het creatieve proces volledig kan transformeren en nieuwe mogelijkheden kan bieden voor het vertellen van visuele verhalen, roept het ook zorgen op over de toekomst van dit beroep, met name voor acteurs die deze rollen gebruiken als springplank naar grotere, belangrijkere rollen. Naast de impact op achtergrondacteurs kan deze ontwikkeling bovendien een ingrijpend effect hebben op andere aspecten van het filmproductieproces, waaronder haar en make-up.
“Deze AI-technologie kan ons mogelijk helpen door modellen aan de database toe te voegen. Hierdoor wordt een toekomst mogelijk waarin klanten onze producten op modellen kunnen zien die op henzelf lijken, waardoor een meer persoonlijke en inclusievere winkelervaring ontstaat”.
Officiële aankondiging op de website van Levi’s
AI-modellen: is dit de toekomst van fashion?
Ook de mode-industrie maakt al regelmatig en op verschillende manieren gebruik van AI. Deze technologie werd tot dusver vooral gebruikt om vroegere en huidige trends te analyseren en toekomstige te voorspellen, maar sommige merken experimenteren nu met het gebruik van generative AI om digitale fotomodellen te creëren. Eerder dit jaar ging Levi’s een samenwerkingsverband aan met de Amsterdamse startup Lalaland.ai, die geavanceerde kunstmatige intelligentie gebruikt om hyperrealistische virtuele modellen te creëren die bijna niet van een levend mens te onderscheiden zijn. Volgens de officiële verklaring op de Levi’s-website, zal deze nieuwe samenwerking voor meer diversiteit en inclusiviteit zorgen en schadelijke beautynormen aanvechten. “We weten dat onze klanten modellen willen zien die op hen lijken, en we vinden dat onze modellen onze consumenten moeten weerspiegelen, daarom blijven we onze menselijke modellen op het gebied van lichaamstype, leeftijd en huidskleur diversifiëren”, staat op de website te lezen. “Deze AI-technologie kan ons mogelijk helpen door modellen aan de database toe te voegen. Hierdoor wordt een toekomst mogelijk waarin klanten onze producten op modellen kunnen zien die op henzelf lijken, waardoor een meer persoonlijke en inclusievere winkelervaring ontstaat”.
Het is niet verwonderlijk dat het bedrijf veel kritiek kreeg op deze beslissing. Zo zijn velen van mening dat er een veel betere manier is om diversiteit, gelijkheid en inclusie te verbeteren; gewoon door menselijke modellen met meer diverse achtergronden in te huren. Sommigen hebben ook hun bezorgdheid geuit dat het gebruik van AI tot banenverlies in de modellenindustrie zal leiden. Hoewel Levi’s heeft beloofd dat dit niet betekent dat ze het gebruik van menselijke modellen willen terugschroeven, is het een feit dat virtuele modellen veel goedkoper zijn dan hun menselijke tegenhangers. Zo kun je bij het in Nederland gevestigde Deep Agency, een AI-gestuurde virtuele fotostudio en modellenbureau, virtuele modellen inhuren voor het luttele bedrag van $29 per maand. “Met traditionele fotografie moeten bedrijven modellen inhuren, samenwerken met externe partijen als modellenbureaus, haarstylisten en visagisten — om nog maar te zwijgen over fotoshoots die opnieuw moeten, wat gemiddeld twee tot acht keer per collectie gebeurt”, vertelt Michael Musandu, CEO en mede-oprichter van Lalaland.ai. “Dus het maakt het erg moeilijk of zelfs onhaalbaar voor een merk om 20 verschillende modellen te laten zien die één product dragen voor elke collectie zonder dat de prijs van het product enorm omhoog schiet”. Of je deze beweringen nu gelooft of niet, steeds meer modemerken en retailers nemen AI in hun arsenaal op. Tot de klanten van Lalaland.ai behoren naast Levi’s ook bekende namen als Adidas, Puma, Tommy Hilfiger, de Duitse retailer Zalando en de Nederlandse online retailer Wehkamp.
Een laatste overweging
We staan aan de vooravond van een door AI aangedreven toekomst en we zien nu al duidelijk hoe ingrijpend de wereld van werk door deze technologie verandert. Hoe je het ook wendt of keert, AI transformeert hele sectoren en herdefinieert talloze banen. Het automatiseert routinetaken en leidt tot meer efficiëntie en productiviteit. Natuurlijk kent deze transformatie ook de nodige uitdagingen. Het potentiële banenverlies dat met deze ontwikkelingen samengaat, met name onder bepaalde demografische groepen en sectoren, is enorm zorgelijk. Bovendien verdienen de ethische implicaties van het feit dat mensen steeds meer door machines vervangen worden, met name op het gebied van creativiteit en emotionele intelligentie, ook de nodige aandacht. Ondanks deze uitdagingen biedt de opkomst van AI ook volop kansen, maar hiervoor zijn allerlei andere of nieuwe vaardigheden en een focus op levenslang leren nodig.
Skills als aanpassingsvermogen en veerkracht bij verandering worden bijvoorbeeld steeds belangrijker. Voor bedrijven bieden deze ontwikkelingen kansen om te innoveren en traditionele businessmodellen opnieuw vorm te geven. Hoewel AI inderdaad bepaalde menselijke taken zal overnemen, vergroot het tegelijkertijd de menselijke capaciteiten. Deze tool, mits het op verantwoorde en ethische manier gebruikt wordt, kan onze productiviteit, creativiteit en algehele kwaliteit van leven een enorme boost geven. Het is belangrijk om te onthouden dat technologie slechts een hulpmiddel is en dat wij — door de manier waarop we het gebruiken — zelf bepalen welke impact het zal hebben. Door een toekomst te omarmen waarin mens en AI met elkaar samenwerken, kunnen we het potentieel van AI benutten en tegelijkertijd de unieke eigenschappen behouden die ons mens maken. De opkomst van AI hoeft niet het einde van menselijke arbeid te betekenen. Misschien is het juist het begin van een nieuw hoofdstuk in onze collectieve reis, eentje waarin we moeten leren ons aan te passen, te innoveren en samen te werken met de technologie die we ontwikkelen.
