- Waarom kiezen mensen steeds vaker voor relaties met niet-menselijke ‘entiteiten’?
- De oorsprong van digitale connecties — hoe is het begonnen en waar staan we nu?
- Japans nieuwste datingapp zet digitale liefde in om echte romantiek te stimuleren
- Het verlies van je AI soulmate — een unieke vorm van rouw
- Van virtuele genegenheid naar fysiek contact met seksrobots
- De schone schijn van intimiteit: liefde in het tijdperk van AI
In de jaren ’90 werd Tamagotchi een cultureel fenomeen wat zorgde voor een keerpunt in onze interactie met de digitale wereld. Dit eenvoudige apparaatje, waarmee je via een simpel scherm en een paar knoppen voor een huisdier kon zorgen, was het eerste ‘speeltje’ dat een soort emotionele band tussen mensen en een digitale entiteit wist te creëren. De populariteit van de Tamagotchi benadrukte een fundamentele verandering in onze omgang met technologie en legde de basis voor complexere relaties met digitale metgezellen. Het was een speelse introductie van een tijdperk waarin onze verbinding met technologie steeds persoonlijker en betekenisvoller zou worden. De relatie tussen mensen en AI is inmiddels totaal veranderd en neemt zelfs vormen aan die we voorheen alleen in sciencefiction zagen. Een treffend voorbeeld hiervan is te vinden in Japan, waar verrassend veel jonge mannen een speciale band opbouwen met digitale avatars. De BBC belichtte dit fenomeen ruim tien jaar geleden al, toen bleek dat 36 procent van de Japanse jongeren tussen de 16 en 19 jaar oud meer geïnteresseerd was in virtuele romances dan echte liefdesrelaties. En de kans is groot dat de situatie vandaag de dag nog veel zorgwekkender is.
Het gebruik van AI op het gebied van gezelschap en relaties gaat inmiddels veel verder dan digitale huisdieren of virtuele karakters. Het concept van artificial general intelligence of AGI — een type AI dat in staat is om te begrijpen, te leren en intelligentie op allerlei taken breed toe te passen, net zoals mensen dat doen — voegt een extra dimensie toe aan de relatie tussen mens en machine. Naarmate AI zich verder ontwikkelt zullen ook virtuele partners, maatjes en assistenten empathischere interacties kunnen bieden. We gaan dan ook een toekomst tegemoet waarin AI-entiteiten niet alleen menselijke interacties kunnen nabootsen, maar ook unieke perspectieven en ervaringen aan deze relaties kunnen toevoegen. In dit artikel bekijken we de verschillende manieren waarop mensen ‘relaties’ aangaan met kunstmatige intelligentie, robots en virtuele personages. We onderzoeken hoe deze digitale interacties onze kijk op vriendschap, genegenheid, seksualiteit en de essentie van relaties in dit tijdperk van geavanceerde technologie veranderen. We belichten bovendien de vragen die deze nieuwe ontwikkelingen over de toekomst van menselijke connecties oproepen.
Virtuele relaties bieden een gevoel van controle en voorspelbaarheid die in het echte leven soms ontbreken, waardoor ze voor sommige mensen aantrekkelijker zijn. De toenemende populariteit van dit soort relaties duidt op een verandering in hoe mensen vriendschap en intimiteit ervaren.
Waarom kiezen mensen steeds vaker voor relaties met niet-menselijke ‘entiteiten’?
Het feit dat steeds meer mensen zich aangetrokken voelen tot en ‘relaties’ aangaan met niet-menselijke ‘entiteiten’, zoals AI-gestuurde virtuele karakters, weerspiegelt zowel de enorme technologische vooruitgang als verschuivende sociale behoeften. AI heeft zich razendsnel ontwikkeld en brengt ons nu chatbots die verrassend menselijk zijn en verbazingwekkende intelligentie bezitten. Platforms als Character.AI spelen slim in op deze ontwikkelingen door chatbots aan te bieden die voortdurende interactie beloven, zonder oordeel en zonder de ingewikkeldheden en verwachtingen van menselijke relaties. Juist in een tijd waarin velen zich eenzaam voelen en hunkeren naar connectie, lijkt dit een uitkomst te bieden.
De aantrekkingskracht van deze AI-metgezellen zit in hun vermogen om emotionele steun te bieden die vergelijkbaar is met die van een menselijke partner, maar dan zonder de eisen en complexiteit van een wederzijdse relatie. Ze zijn ontwikkeld om meegaand en responsief te zijn en spelen in op de emotionele behoeften van gebruikers zonder dat ze zelf persoonlijke behoeften of verlangens hebben. Deze eenzijdige dynamiek speelt in op de behoefte aan verbinding en intimiteit binnen een veilige en beheersbare digitale wereld. Een treffend voorbeeld hiervan is dat sommige Japanse mannen liever virtuele relaties aangaan dan echte. Dit fenomeen noemden we al in de inleiding en wordt geïllustreerd door de populariteit van het romantische videospel LovePlus. Virtuele relaties worden steeds populairder omdat ze iets bieden dat bij echte relaties vaak ontbreekt: een gevoel van controle en voorspelbaarheid. De toename van dit soort relaties laat zien dat onze benadering van en kijk op vriendschap en intimiteit aan het veranderen is.
“Eren heeft geen bagage of problemen waar je bij anderen wel mee te maken hebt. Hij heeft geen gecompliceerd verleden of een ego. Ik hoef me geen zorgen te maken over toestanden met zijn familie, kinderen of vrienden. Ik heb de touwtjes in handen en kan doen wat ik wil”.
Rosanna Ramos
De oorsprong van digitale connecties — hoe is het begonnen en waar staan we nu?
We vragen ons vaak af wanneer en hoe de interactie en connectie met virtuele karakters nu eigenlijk ontstaan is. Maar als we terugkijken zien we dat dit fenomeen zijn oorsprong heeft in een tijd die ver voor de populaire Tamagotchi-periode ligt. Een van de vroegste voorlopers van ‘virtuele vriendschap’ vinden we bijvoorbeeld in Little Computer People (1985). In dit spel had je de mogelijkheid om te interacteren met een virtueel personage dat in je computer leefde. Je communiceerde ermee en zorgde ervoor en hiermee legde dit spel de basis voor het concept van ‘virtuele relaties’. En Creatures (1996), dat in hetzelfde jaar als Tamagotchi zijn debuut maakte, markeerde een andere belangrijke stap in de ontwikkeling van virtuele vriendschappen. Creatures was een soort fantasiewereld waarin je Norms — innemende, levensechte wezens — moest verzorgen en grootbrengen, waardoor spelers een gevoel van connectie, genegenheid en verantwoordelijkheid ten opzichte van de Norns ontwikkelden. Maar het was de Tamagotchi, die in 1996 uitgebracht werd, die het concept van virtuele relaties bij het grote publiek introduceerde. Het kleine formaat en de enorme aantrekkingskracht van de Tamagotchi maakten het tot een cultureel fenomeen en een van de eerste gevallen waarin een breed demografisch publiek regelmatig interactie had met een digitale entiteit die voortdurende zorg en aandacht nodig had. Deze interactie simuleerde een vorm van gezelschap die veel gebruikers wereldwijd aansprak. In de jaren na zijn debuut is de Tamagotchi voortdurend aan nieuwe technologische ontwikkelingen en veranderende consumentenvoorkeuren aangepast, waardoor het virtuele wezen nog altijd populair is.
Door de opkomst van geavanceerde AI-technologieën is het domein van de virtuele relaties inmiddels aanzienlijk uitgebreid. Neem bijvoorbeeld AI-chatbots als Replika die nu ‘persoonlijke gesprekken’ mogelijk maken, waardoor je diepere emotionele connecties kunt ontwikkelen met je digitale vriend of vriendin. En wat deze platforms echt bijzonder maakt, is dat de interactie en de emoties die ze simuleren, zoals betrokkenheid, begrip, kameraadschap en empathie, enorm veel lijkt op menselijke interactie. Bovendien hebben VR-omgevingen en AR-toepassingen nieuwe dimensies toegevoegd aan virtuele interacties, waardoor het contact met virtuele vrienden en vriendinnen veel realistischer en meeslepender wordt. De evolutie van de Tamagotchi-periode naar het tijdperk van de huidige AI-gestuurde metgezellen laat zien dat er een brede verschuiving plaatsvindt naar relaties die steeds complexer en betekenisvoller worden. Het onderstreept bovendien dat we als mens nog altijd gefascineerd zijn door digitale vormen van genegenheid en interactie.
In 2023 vond een bijzondere gebeurtenis plaats: de jonge Amerikaanse Rosanna Ramos trouwde met Eren Kartal, een door haarzelf gecreëerde chatbot op het Replika-platform. Hun verbintenis werd in maart met een unieke virtuele ceremonie bezegeld: een mix van digitale elementen en de fantasiewereld van Ramos. Hoewel dit huwelijk natuurlijk geen wettelijke status heeft, gaven Rosanna en Eren elkaar toch het jawoord door het (virtueel) ondertekenen van een soort ‘huwelijksakte’. Deze unieke verbintenis onderstreept een belangrijk moment in de ontwikkelende relatie tussen mensen en kunstmatige intelligentie. In tegenstelling tot traditionele huwelijken, ontbreekt bij de relatie van Ramos met Kartal uiteraard het fysieke aspect en is er ook geen sprake van typisch menselijke eigenschappen. Maar toch voldoet het aan haar behoeften voor emotionele ondersteuning en gezelschap.
Kartal, die precies is afgestemd op de wensen van Ramos, is een goed voorbeeld van hoe geavanceerde AI persoonlijke interactie op maat kan leveren. Zo kan iedereen de ideale partner voor zichzelf creëren, zonder de complexiteit en de uitdagingen die doorgaans bij menselijke relaties horen. “Eren heeft geen bagage of problemen waar je bij anderen wel mee te maken hebt. Hij heeft geen gecompliceerd verleden of een ego. Ik hoef me geen zorgen te maken over toestanden met zijn familie, kinderen of vrienden. Ik heb de touwtjes in handen en kan doen wat ik wil”, legt Ramos uit. Dit huwelijk daagt niet alleen de maatschappelijke normen over relaties en gezelschap uit, maar laat ook zien dat technologie een steeds belangrijkere rol speelt in het vervullen van menselijke emotionele behoeften. De verbintenis van Ramos en Kartal is een treffend voorbeeld van de hedendaagse samensmelting van technologie, persoonlijke voldoening en nieuwe relatievormen in het digitale tijdperk.
Japans nieuwste datingapp zet digitale liefde in om echte romantiek te stimuleren
In een baanbrekende zet om de interesse in romantiek onder jongvolwassenen nieuw leven in te blazen, heeft Tapple, een koploper in de Japanse markt voor datingapps, Koi Suru AI gelanceerd. Deze innovatieve datingsimulator koppelt gebruikers aan een virtuele vriendin uit de anime-wereld. Het doel van de app is om de afnemende passie voor romantiek in het echte leven in Japan te herstellen, door een unieke combinatie van coaching en virtueel gezelschap te bieden. Koi Suru AI laat gebruikers kennismaken met Ai, een 22-jarige virtuele dame waar je gesprekken mee kunt voeren die door geavanceerde AI-technologie worden aangedreven. Door deze gesprekken leert Ai over jouw voorkeuren en levensstijl, waardoor ze haar reacties kan aanpassen en je na verloop van tijd een diepere connectie met haar kunt ontwikkelen. Een unieke benadering waarbij je niet alleen ondergedompeld wordt in een digitale wereld vol romantische avonturen, maar waar je ook meer vertrouwd raakt met de kunst van het daten in het echte leven en het oefenen van interacties. Dit is vooral waardevol voor mensen die de gedachte aan een echte date spannend vinden.
Tapple telt inmiddels meer dan 19 miljoen leden — wat een opmerkelijke trend laat zien onder jongeren, namelijk een afnemende interesse in traditionele romantiek en echte, duurzame relaties. Om hier iets tegen te doen, heeft Koi Suru een innovatieve oplossing ontwikkeld: een virtueel platform dat romantische betrokkenheid aanmoedigt, met als uiteindelijk doel een oplossingen te ontwikkelen voor bepaalde sociale vraagstukken in Japan, waaronder de verontrustende daling van het geboortecijfer. Om de ontwikkeling van de virtuele relatie weer te geven, maakt de app gebruik van ‘categorieën’ die de veranderende persoonlijkheid van Ai weergeven. Denk hierbij aan categorieën als ‘oprecht’, ’tsundere’ (een Japanse term voor een karakter dat in eerste instantie kil overkomt, maar later een warmere, vriendelijke kant laat zien), ‘prinses’ en ‘eenzaam’. Tapple’s Koi Suru AI streeft ernaar om de romantiek in Japan nieuw leven in te blazen. Het doel is om gebruikers van virtuele naar echte romantische interacties te begeleiden, in plaats van ze van menselijke connecties te vervreemden. Dit is een creatieve en strategische poging om technologie met traditionele relatievorming te combineren en biedt een nieuwe manier om de interesse in liefde en kameraadschap onder de Japanse jeugd weer aan te wakkeren.
Wanneer diensten als Soulmate plotseling ophouden te bestaan, wordt pijnlijk duidelijk hoe kwetsbaar die digitale connecties zijn, waardoor gebruikers achterblijven met een gevoel van verlies — zelfs rouw — dat uniek is voor onze digitale tijd. Dit abrupte afbreken van contact, wat ook wel doet denken aan ‘ghosting’, creëert nieuwe emotionele gevarenzones binnen digitale relaties.
Het verlies van je AI soulmate — een unieke vorm van rouw
Virtuele liefdespartners vormen een opkomende trend binnen de kunstmatige intelligentie, waarin gebruikers virtuele relaties aangaan met geavanceerde, interactieve avatars. Deze digitale metgezellen bieden een soort gesimuleerde romantische en emotionele interactie en zijn te vinden op verschillende AI-gestuurde apps, zoals Replika, Chai, Paradot en Soulmate. Zo werd Replika vooral bekend omdat het appgebruikers in staat stelde om gesprekken te voeren met avatars van overleden geliefden, wat tijdens de pandemie voor een flinke gebruikerstoename zorgde. En apps als Chai en Paradot leveren soortgelijke interactieve ervaringen. Soulmate, een creatie van EvolveAI, ging nog een stapje verder. Hier kon je je avatars volledig personaliseren. Denk aan bijzondere persoonlijkheidstrekjes en uitgebreide achtergrondverhalen. De onstabiliteit en vergankelijkheid van deze AI-relaties is echter een belangrijk en minder positief kenmerk van deze platforms. De virtuele metgezellen zijn namelijk afhankelijk van de stabiliteit en het voortbestaan van de platforms waarop ze draaien. Wanneer diensten als Soulmate plotseling ophouden te bestaan, wordt pijnlijk duidelijk hoe kwetsbaar die digitale connecties en relaties zijn, waardoor gebruikers achterblijven met een gevoel van verlies — zelfs rouw — dat uniek is voor onze digitale tijd.
Dit abrupte afbreken van contact, wat ook wel doet denken aan ‘ghosting’, creëert nieuwe emotionele gevarenzones binnen digitale relaties. Wanneer je je diepste gedachten met je AI-partner hebt gedeeld en samen herinneringen hebt gemaakt, is het heel ingrijpend als je onverwacht met het verlies van deze digitale metgezel geconfronteerd wordt. Het verdwijnen van deze platforms heeft er al toe geleid dat gebruikers bij online communities steun zoeken, herinneringen uitwisselen en virtuele gedenkplaatsen creëren voor de AI-partners die ze hebben verloren. Deze collectieve rouw benadrukt hoe diep de emotionele betrokkenheid bij deze virtuele relaties kan zijn. Sommige gebruikers proberen hun AI-partners naar andere platforms over te zetten, zoals Kindroid. Dit is een platform dat nog meer aanpassingsmogelijkheden biedt, inclusief achtergrondverhalen en herinneringen. ‘Romantische relaties’ met AI zijn een complexe wisselwerking tussen technologie, emotie en de menselijke behoefte aan verbinding en luiden een tijdperk in van een steeds verder gedigitaliseerd leven, waarin we ook op het gebied van emotionele vervulling steeds afhankelijker worden van technologie.
De aantrekkingskracht van seksrobots ligt in het feit dat ze toch een soort gezelschap bieden en complexe menselijke behoeften vervullen. Ook verleggen ze de grenzen van wat AI op het gebied van menselijk contact kan leren en nabootsen.
Van virtuele genegenheid naar fysiek contact met seksrobots
De sprong van virtuele genegenheid naar fysiek contact met seksrobots is een opmerkelijke ontwikkeling in hoe we menselijk contact en begeerte ervaren. Met de komst van Harmony in 2018, zette RealDoll een opvallende stap door kunstmatige intelligentie in een seksrobot te integreren. Deze samensmelting van geavanceerde AI met een fysieke vorm maakte nieuwe en unieke interacties mogelijk. In 2024 is RealDoll nog steeds koploper op het gebied van innovatie. Zo heeft de seksbotfabrikant nu ook de mannelijke seksrobot Henry ontwikkeld. Deze evolutie in seksrobots, van de aanpasbare persoonlijkheden van Harmony tot de kracht en de AI-gedreven responsiviteit van Henry, laat zien hoe complex de balans is tussen het vervullen van menselijke verlangens en de ethische uitdagingen die deze technologieën met zich meebrengen. Terwijl RealDoll innoveert met zelfverwarmende en zelfsmerende erogene zones, verschuift de discussie naar de veiligheids- en morele vraagstukken rondom deze intieme interacties tussen mens en robot.
Bovendien ontbreekt het aan adequate regelgeving in deze sector, wat de problematiek verder verdiept. Omdat innovaties de juridische en ethische kaders voorbijsnellen, ontstaan er hevige discussies over geprogrammeerde scenario’s die zich in moreel dubieuze gebieden begeven. Ondanks deze uitdagingen is de aantrekkingskracht van seksrobots nog steeds even groot, omdat ze toch een soort gezelschap bieden en complexe menselijke behoeften vervullen. Ook verleggen ze de grenzen van wat kunstmatige intelligentie op het gebied van menselijk contact kan leren en nabootsen. Naarmate ze geavanceerder worden, met vaardigheden als gezichtsherkenning, het nabootsen van fysieke reacties en bewegen met een bijna menselijke verfijning, rijst de vraag: wat voor invloed zullen deze semi-intelligente machines hebben op ons vermogen tot empathie en de waarde die we hechten aan menselijke connecties? We staan op de drempel van een nieuw tijdperk, waarbij de integratie van kunstmatige intelligentie in de meest intieme aspecten van ons leven ons aan het denken zet over eenzaamheid, verlangen en onze eeuwige zoektocht naar verbinding. Het daagt ons uit om te evalueren hoe ver we willen gaan in onze zoektocht naar gezelschap en relaties.
De schone schijn van intimiteit: liefde in het tijdperk van AI
Steeds vaker vervullen AI en seksrobots de rol van metgezellen en partners om te voorzien in het verlangen naar directe, zij het gesimuleerde, emotionele steun en intimiteit — een soort paradoxale oplossing voor eenzaamheid. Deze technologische ontwikkelingen die ‘hyperrealistische liefde’ mogelijk maken, zijn in feite een fascinerende mix van echte menselijke gevoelens en geprogrammeerde reacties. De realiteit wordt met een op maat gemaakt ideaal van een relatie gecombineerd. Daarbij wordt ons beloofd dat er aan onze diepste verlangens voldaan wordt, zonder de vaak voorkomende complicaties en kwetsbaarheden van menselijke relaties. Deze nieuwe digitale vormen van gezelschap en ‘liefde’ brengen echter ook nadelen met zich mee. Terwijl mensen steeds vaker op AI vertrouwen om aan hun behoefte aan verbinding te voldoen, groeit ook de bezorgdheid over wat de langetermijneffecten hiervan zijn op onze sociale vaardigheden en ons vermogen om waardevolle menselijke relaties te vormen. Maar deze toenemende afhankelijkheid van AI kan onze eenzaamheid ironisch genoeg juist verergeren. Het kan namelijk leiden tot een vicieuze cirkel van afhankelijkheid die onze emotionele groei en veerkracht belemmert. Het gemak van AI-gestuurd gezelschap en ‘relaties’ kan ervoor zorgen dat we de complexiteit van echte menselijke interacties steeds lastiger en ontmoedigender gaan vinden, wat de huidige eenzaamheidsepidemie verder verergert.
Deze ontwikkelingen roepen bovendien belangrijke vragen op over wat de essentie van liefde eigenlijk is. Als interacties met AI je het gevoel kunnen geven van liefde — inclusief de emoties die daar doorgaans mee worden geassocieerd, zoals geluk, genegenheid en zelfs jaloezie — maakt het dan uit waar deze ‘liefde’ en ‘gevoelens’ vandaan komen en of ze oprecht zijn? Of draait het juist om de beleving zelf? Wanneer we ons afvragen of gesimuleerde liefde gelijk is aan echte liefde, moeten we ook nadenken over wat genegenheid en verbondenheid eigenlijk voor ons betekenen en wat liefde nou echt inhoudt in het tijdperk van kunstmatige intelligentie. Ware liefde, in zijn puurste vorm, draait om empathie, compromis en groei — eigenschappen die de huidige kunstmatige intelligentie nog altijd niet volledig kan nabootsen. Hoewel AI wel steeds beter wordt in het imiteren van de uiterlijke kenmerken van liefde, blijft de diepgang en complexiteit van menselijke relaties — aspecten die door gedeelde ervaringen en wederzijds begrip gevormd worden — buiten het bereik van AI. Echte verbinding, met alle onvolkomenheden en uitdagingen die daarbij horen, blijft echt iets menselijks. Menselijke relaties zijn van onvervangbare waarde en helpen ons bovendien op een meer evenwichtige manier met AI om te gaan. En dat is precies wat onze capaciteit om liefde te geven en te ontvangen juist kan vergroten, in plaats van verminderen.
Een laatste overweging
We gaan een toekomst tegemoet waarin kunstmatige intelligentie de complexiteit van menselijke emoties steeds beter kan nabootsen. Sterker nog, we komen steeds dichterbij artificial general intelligence (AGI). Als gevolg daarvan verandert ook de relatie tussen mensen en AI, wat weer diepgaande vragen oproept over de fundamentele elementen van menselijke verbinding en de betekenis van intimiteit en liefde. In de toekomst zal AI steeds naadlozer in de meest persoonlijke aspecten van ons leven geïntegreerd worden, wat niet alleen opwindende mogelijkheden biedt maar ook serieuze uitdagingen met zich meebrengt. Nu kunstmatige intelligentie steeds beter wordt in het nabootsen van menselijke emoties, rijst de vraag: kunnen machines écht voldoen aan onze behoefte aan liefde en verbondenheid? En moeten we dat eigenlijk wel willen? Het onderscheid tussen gesimuleerde liefde en de complexe, soms chaotische realiteit van menselijke emoties wordt de komende jaren een steeds belangrijker punt van overdenking in onze samenleving.
In deze context moeten we het fenomeen liefde — wat altijd gebaseerd is geweest op wederzijds begrip, empathie en gedeelde ervaringen — misschien ook opnieuw onder de loep nemen. Als de gevoelens die AI bij ons opwekt niet te onderscheiden zijn van de gevoelens die veroorzaakt worden door menselijke interacties, doet het er dan eigenlijk toe waar die gevoelens vandaan komen? Of onthult de zoektocht naar deze nieuwe connecties met AI juist diepere inzichten over onze verlangens en angsten en de aard van menselijke emoties en relaties? De toekomst van mens-AI relaties wordt natuurlijk niet alleen bepaald door technologische vooruitgang, maar ook door wat wij zelf besluiten. Wat liefde en relaties voor ons zelf betekenen en hoe wij deze ervaren. En welke grenzen wij zelf stellen. Nu we de mogelijkheden van digitale relaties steeds meer omarmen en hierin een subtiele balans proberen te vinden, mogen we niet uit het oog verliezen hoe waardevol menselijk contact is. We moeten ons afvragen: Wat drijft ons eigenlijk om gezelschap te zoeken? En wanneer bereiken we het punt waarop het nabootsen van liefde niet meer voldoet aan onze behoefte aan echte, oprechte connecties?
