IKEA is een lichtend voorbeeld van de circulaire economie en de duurzaamheid-megatrend

Industries: Detailhandel
Trends: Duurzaamheid
  • De terugname van meubels is onderdeel van de opkomende recommerce trend
  • Onderscheiding voor circulaire principes
  • Zal recommerce de traditionele e-commerce voorbijstreven?
  • Nieuwe bedrijfsmodellen – van lineair tot circulair
  • Niet louter een economische beslissing

Als gevolg van de toenemende wereldwijde bewustwording met betrekking tot klimaatvraagstukken en de duurzaamheid-megatrend zetten steeds meer grote bedrijven zich in voor een betere wereld. Neem bijvoorbeeld de Zweedse meubelgigant IKEA. Sinds de lancering van hun ‘People & Planet Positive‘-strategie in 2012 boekt het bedrijf grote vooruitgang; het zet zich in voor het elimineren van single-use plastics, biedt vegetarische menuopties en streeft naar zero emission. Daarnaast investeerde het bedrijf de afgelopen jaren maar liefst €3 miljard in duurzaamheidsinitiatieven. IKEA heeft bijvoorbeeld windmolenparken gekocht in Polen, bossen in zowel Roemenië als de Baltische staten en bovendien heeft het geïnvesteerd in het Nederlandse bedrijf Morssinkhof Rymoplast, dé pionier in plastic recycling.

Pia Heidenmark Cook, chief sustainability officer van IKEA, zegt tegen the Guardian: “Het is onze eerste investering in de recyclingindustrie […] dus op dit moment is het echt een leerervaring. We willen meer te weten komen over wat er nodig is om plastic van hoge kwaliteit te krijgen dat we in onze producten kunnen gebruiken. Onze benadering van de circulaire economie is echter niet om in recyclingbedrijven te investeren. Het is één element om meer over upcycling te leren, maar het is niet de primaire strategie”. Ze voegt daaraan toe: “Voor bedrijfsuitbreiding zónder afhankelijkheid van ruwe zuivere grondstoffen is het omarmen van de  circulaire economie cruciaal”.

De terugname van meubels is onderdeel van de opkomende recommerce trend

IKEA’s meest recente initiatief was de introductie vorige maand van een dienst voor het terugnemen van meubels. In een filiaal in Tempe, Sydney, kunnen klanten hun gebruikte meubels inruilen voor IKEA vouchers. Ze moeten eerst een formulier invullen en foto’s bijvoegen van het meubilair in kwestie, waarna de aanvraag geëvalueerd wordt. De gebruikte meubels worden vervolgens verkocht om de levenscyclus van IKEA-meubels te verlengen, in plaats van dat ze op de vuilnisbelt terechtkomen. Klanten kunnen gebruikte meubels voor een fractie van de oorspronkelijke prijs kopen. Zo kun je daar bijvoorbeeld ook de geliefde IKEA klassiekers – die niet meer gemaakt worden – voor een prikkie te pakken krijgen. Als het initiatief aanslaat wil IKEA dit ook in andere winkels gaan doen als onderdeel van de ambitieuze doelstellingen op het gebied van een duurzame bedrijfsvoering. Een aantal jaren geleden startte IKEA bij Belgische vestigingen overigens al soortgelijke projecten. Daar konden mensen hun oude meubels inleveren, waarna deze naar kringloopwinkels gebracht werden. In Nederland verkochten de filialen in Heerlen en Barendrecht al eerder tweedehands meubels.

Een IKEA-winkel en een parkeerplaats op een zonnige dag
IKEA’s meest recente initiatief was de introductie vorige maand van een dienst voor het terugnemen van meubels.

Onderscheiding voor circulaire principes

In januari van dit jaar, tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van het Economisch Wereldforum in Zwitserland, ontving IKEA de Accenture Strategy Award for Circular Economy, een onderscheiding voor het opnemen van circulaire principes in productontwerpen en zakelijke activiteiten, het verbeteren van de herbruikbaarheid en het verminderen van de impact op het milieu. Peter van der Poel, managing director van range en supply bij de Inter IKEA Group, zegt: “IKEA omvormen tot een ‘circulaire’ onderneming is één van onze grootste ambities en uitdagingen in de toekomst”. Hij voegt eraan toe: “Het gaat om slimmer gebruik van hulpbronnen en vanaf het allereerste begin producten zo ontwerpen dat ze op een andere manier hergebruikt, gerepareerd, doorverkocht of gerecycled kunnen worden. Het vereist een innovatieve mentaliteit, waarbij met veel belanghebbenden wordt samengewerkt. We staan nog maar aan het begin maar deze onderscheiding is inspirerend en geeft aan dat we op de goede weg zijn”.

Zal recommerce de traditionele e-commerce voorbijstreven?

De recommerce-trend bestaat al een aantal jaren, maar maakt een ongekende groei door. Dit komt door meer bewustzijn over duurzaamheid en omdat zowel consumenten als fabrikanten steeds meer bereid zijn om over te gaan op alternatieven die beter zijn voor mens en milieu. Recommerce is een term voor producten die al eens verkocht zijn en opnieuw te koop aangeboden worden. Denk bijvoorbeeld aan vintage- en kringloopwinkels, online marktplaatsen en webwinkels die refurbished producten verkopen

Vrijwel alles kun je recommercen en er zijn zowel particulieren als bedrijven die tweedehands meubels, kleding, accessoires, boeken, cd’s en luxeartikelen als smartphones, tablets, computers, camera’s en tv’s verkopen. eBay en Marktplaats zijn waarschijnlijk de bekendste voorbeelden, maar steeds meer bedrijven – zoals IKEA – haken aan op deze megatrend.

Twee magazijnen met tweedehands kleding en boeken in dozen en op planken
Recommerce is een term voor producten die al eens verkocht zijn en opnieuw te koop aangeboden worden.

Recommerce biedt niet alleen voordelen voor het milieu – door het elimineren van afval dat normaal gesproken gegenereerd wordt tijdens de productie van een nieuw product – het is ook gunstig voor de klant die dankzij recommerce kan profiteren van unieke, zeldzame, of out-of-production producten voor lage(re) prijzen. De recommerce trend wordt naar verwachting een van de belangrijkste megatrends die het consumentengedrag de komende jaren zal beïnvloeden. Sommige deskundigen beweren zelfs dat het online kopen en verkopen van tweedehands producten in de toekomst populairder zal zijn dan traditionele e-commerce. Een van de redenen hiervoor is dat de sociale barrières voor het kopen van tweedehands goederen steeds kleiner worden. Men vindt het steeds belangrijker om een verschil te maken en iets goeds te doen voor de planeet. Volgens Trendwatching.com is recommerce een blijvende trend omdat consumenten graag deel willen uitmaken van nieuwe en spannende ontwikkelingen.

Nieuwe bedrijfsmodellen – van lineair naar circulair

Op de recente Edie Live exhibition over een duurzame toekomst gaf de duurzaamheidsmanager van IKEA UK, Hege Sæbjørnsen, aan dat om de toekomstige groei van het bedrijf te kunnen verwezenlijken, IKEA het huidige businessmodel de komende jaren van lineair naar circulair verschuift. Hiermee wil de meubelgigant aan de behoeften van klanten tegemoet komen zonder het milieu extra te belasten. Sæbjørnsen: “Met het lineaire systeem werden we met 175.000 medewerkers de grootste meubelhandelaar ter wereld, dus het is begrijpelijk dat men zich afvraagt waarom we het zouden willen veranderen. Maar we willen nóg minstens 75 jaar blijven bestaan en gezien de enorme grootte van ons bedrijf willen we niet afhankelijk zijn van ruwe grondstoffen. En een netto positief effect hebben is in de toekomst de kern van het bedrijf. Alle producten die bij IKEA verkocht worden, zullen ontworpen worden volgens de principes van ‘democratisch design’ – principes die gebaseerd zijn op circulaire waarden.

Niet louter een economische beslissing

IKEA staat aan het begin van een totale transformatie van het bedrijfsmodel. De verschuiving naar duurzaamheid en circulariteit is cruciaal om door te kunnen groeien, relevant te blijven en te overleven. Zoals Sæbjørnsen zegt: “We hebben een zeer ambitieuze agenda voor commerciële groei, dus als we kijken naar de grondstoffen waar we afhankelijk van zijn voelen we ons absoluut enorm verantwoordelijk. Toch is circulariteit niet louter een economische beslissing – we moeten dit doen om ook op de lange termijn relevant te blijven voor klanten en om te kunnen blijven voldoen aan hun specifieke behoeften. Dit is niet iets dat je als bedrijf – zelfs niet zo’n groot bedrijf als IKEA – alleen kunt doen. Als je je richt op hergebruik en recycling, krijg je als retailer ineens een unieke kans om samen te werken met consumenten, gemeenten en andere bedrijven”.

Het is de bedoeling dat in 2020 alle materialen van meubels en verpakkingen gemaakt zijn van gerecyclede, hernieuwbare of recyclebare grondstoffen. Bovendien wil IKEA door middel van verschillende projecten over de hele wereld 90 procent van het afval van de eigen operaties recyclen of gebruiken voor energiewinning. Van het afval uit distributiecentra en winkels wordt tot 90 procent gerecycled. Met de huidige stappen in de richting van het circulaire businessmodel en toekomstige projecten zal Ikea een grote impact gaan maken.

De recommerce en circularity trends blijven groeien doordat consumenten en de industrie steeds meer bereid zijn om alternatieven te overwegen die beter zijn voor de mens, het milieu en de wereld. Deze ontwikkeling is niet alleen onvermijdelijk – adoptie is ook van cruciaal belang voor het voortbestaan van elk bedrijf.

We zitten middenin een technologische revolutie en de trends, technologieën en innovaties die we verwachten zijn stuk voor stuk grensverleggend …

Gratis trendservice

Ontvang elke maand gratis de laatste inzichten, onderzoeksmateriaal, e-books, white papers en artikelen van ons onderzoeksteam!