- Dankzij progressieve EU-regelgeving kunnen challengerbanken een financiële vergunning krijgen
- Wachten op een bankcharter vertraagt de goedkeuring, maar biedt meer veiligheid
- Van prepaid card naar rekening-courant
- Goedkope internationale valutawissel
- “Geen klanten, geen geschiedenis, geen vertrouwen, geen merk en beperkt kapitaal”
De afgelopen jaren is in heel Europa een aantal fintech startups of ‘challengerbanken’ opgedoken, waaronder Atom Bank, Tandem Bank, Starling Bank, Monzo, N26 en Revolut. Sinds 2014 zijn deze nieuwe toetreders tot de financiële sector erin geslaagd om meer dan 2,5 miljoen klanten en ongeveer 1 miljard dollar aan financiering aan te trekken. Hun succes was het gevolg van de meest recente wereldwijde financiële crisis, die leidde tot een groeiend wantrouwen in traditionele financiële instellingen. Door lagere, transparantere tarieven, snellere dienstverlening en een veel betere gebruikerservaring konden deze challengerbanken klanten overtuigen om over te stappen op dit veelbelovende platform.
Challengerbanken zijn voornamelijk hightechbedrijven die technologische en softwareoplossingen gebruiken om retailbanking te digitaliseren en te stroomlijnen. Via digitale distributiekanalen als mobile bieden challengerbanken een breed scala aan retailbankingdiensten aan, waaronder betaalrekeningen, spaarrekeningen, creditcards, leningen en verzekeringen. Een groot deel van hun groei kan worden toegeschreven aan een innovatieve marketingstrategie, waarbij ze zich richtten op consumenten met lagere inkomens die vaak geen toegang hadden tot traditionele banken.
Dankzij progressieve EU-regelgeving kunnen challengerbanken een financiële vergunning krijgen
De opkomst van internetbankieren was een andere belangrijke factor in het succes van de challengerbanken, die nauwkeurig voorspelden dat mobiel bankieren voor retail banking het platform van de toekomst zou worden. Vandaag de dag wordt meer dan de helft van alle klanttransacties in Europa via smartphones verwerkt. Intussen worstelen traditionele banken steeds meer met het verantwoorden van de operationele kosten van hun bedrijfsmodel dat gebaseerd is op branchekantoren, wat alleen al in de afgelopen twee jaar in heel Europa heeft geleid tot de sluiting van meer dan 1.000 van deze kantoren.
Dankzij progressieve EU-regelgeving kunnen ook de challengerbanken makkelijk financiële vergunningen krijgen. Fintech startups als Atom Bank, Tandem Bank, Starling Bank, Monzo en N26 kregen een volledige bankcharter, terwijl Revolut koos voor een e-money licence. Het verschil in aanpak komt het duidelijkst naar voren in het aantal gebruikers dat verschillende challengerbanken konden aantrekken. Terwijl Revolut, Monzo en N26 vandaag de dag meer dan 2,5 miljoen klanten hebben, hebben Tandem, Starling en Atom nog maar 52.000 klanten verworven. Challengerbanken hebben hun uitbreiding in de EU vergemakkelijkt door gebruik te maken van het ‘paspoort’ van de Europese Economische Ruimte (EER). Dit maakt het voor ondernemingen met een vergunning in een van de EU-lidstaten mogelijk om financiële producten en diensten aan te bieden in de andere 26, zonder in elk afzonderlijk land een vergunning aan te hoeven vragen. De EU heeft onlangs ook de Payments Services Directive (PSD2) ingevoerd. Volgens deze nieuwe richtlijnen moeten banken open API-normen toepassen en fintech bedrijven op verzoek toegang geven tot de rekeninggegevens van hun klanten.
Wachten op een bankcharter vertraagt de goedkeuring, maar biedt meer veiligheid
Atom Bank, Tandem Bank en Starling Bank hebben zich in de eerste instantie gericht op het verkrijgen van een bankcharter voordat ze hun platformen daadwerkelijk lanceerden. Maar omdat het wel twee jaar kan duren om dit proces af te ronden, konden deze banken niet van de eerste adoptiegolf meeprofiteren. Een ander probleem met het charter is dat er altijd een mogelijkheid is dat de licentie wordt ingetrokken. Dat is ook precies wat er met Tandem gebeurde toen het bedrijf de financiering niet rond kreeg. Om de charter te herstellen, moest Tandem Harrods Bank overnemen, wat niet alleen een dure maar ook tijdrovende aangelegenheid was.
Starling Bank biedt nu directe informatie over binnenkomende en uitgaande betalingen en goedkope internationale overschrijvingen in 19 verschillende valuta. Tandem Bank biedt spaarrekeningen, leningen en creditcards aan en helpt klanten geld te besparen met bijvoorbeeld productvergelijkingen om de beste deals te vinden. Atom Bank richt zich vooral op sparen en hypotheken en biedt daarmee de beste spaarrentes in de branche. Alledrie de banken bieden ook bescherming in het kader van de Financial Services Compensation Scheme (FSCS).
Van prepaid card naar rekening-courant
Monzo en N26 kozen voor een iets andere aanpak. In plaats van zich te richten op het verkrijgen van een volledig bankcharter, besloot Monzo om eerst een prepaid card te lanceren, waardoor ze sneller op de markt konden komen, feedback konden krijgen van hun klanten en potentiële obstakels in een vroeg stadium konden uit de weg konden ruimen. Toch had deze aanpak ook nadelen. Ten eerste zou het de groei van het bedrijf in gevaar kunnen brengen en bovendien moesten ze met andere bedrijven gaan samenwerken. Toen Monzo bijvoorbeeld het bankcharter kreeg, konden ze geen nieuwe klanten meer aannemen (wat met een snelheid van 60.000 per maand gebeurde) omdat ze eerst hun bestaande 500.000 klanten moesten switchen van prepaid cards naar hun nieuwe rekeningen-courant.
De Monzo-app biedt nu alle gebruikelijke bankfuncties, maar ook gratis geldopnames uit het buitenland en een tracker waarmee je in de gaten kunt houden hoeveel je uitgeeft, wanneer je kaart wordt gebruikt en als je bankbalans bijna op nul staat. Aangezien de deposito’s door de FSCS worden gedekt, is je geld bovendien verzekerd, zelfs als Monzo failliet zou gaan. Het bedrijf kreeg onlangs verscheidene overnamebiedingen, maar die wezen ze allemaal af. “We zijn hier omdat we geloven dat we iets kunnen realiseren waarmee we de levens van miljoenen – en uiteindelijk een miljard – mensen over de hele wereld echt verbeteren”, zegt Monzo CEO Tom Blomfield. “Als we overgenomen worden door een grote bank zullen we dat doel niet bereiken”.
Goedkope internationale valutawissel
Revolut, daarentegen, besloot in plaats van een bankcharter een e-moneylicentie aan te vragen. Deze is makkelijker te krijgen maar heeft wel een beperkter toepassingsgebied. In plaats van zich te richten op rekeningen-courant, concentreerde het bedrijf zich in de eerste instantie op frequente reizigers, waar ze een digitale valutawissel-app ontwikkelden waarmee je eenvoudig en goedkoop geld kunt wisselen in het buitenland. Je kunt Revolut ook gebruiken om je salaris te ontvangen, betalingen te doen en je uitgaven in de gaten te houden. Het bedrijf lanceerde ook een cryptocurrency exchange en biedt bovendien mogelijkheden voor pensioenen, ETFs (Exchange-traded Funds of beursgenoteerde fondsen) en hypotheken. Deze aanpak lijkt te werken, aangezien Revolut inmiddels meer dan 1,5 miljoen Europese gebruikers hebben. Bovendien kondigden ze onlangs aan dat ze erin zijn geslaagd elke maand hun kosten te dekken – de eerste challenger bank die dit voor elkaar heeft gekregen.
“Geen klanten, geen geschiedenis, geen vertrouwen, geen merk en beperkt kapitaal”.
Het grootste struikelblok waar challengerbanken mee te maken hebben is dat ze klanten moeten zien te overtuigen hun geld en hun loyaliteit van traditionele banken over te hevelen. “Het nadeel is dat ze geen klanten hebben, geen geschiedenis, geen vertrouwen, geen merk en beperkt kapitaal”, zegt Chris Skinner, een onafhankelijke fintech commentator. “Dus als ze de gevestigde banken met hun miljarden aan kapitaal, vele miljoenen klanten en eeuwen geschiedenis uit willen dagen, moeten ze wel iets hebben of doen waar ze radicaal beter in zijn”.
De financiële sector ondergaat momenteel een belangrijke transformatie en de traditionele banken zullen hun strategie moeten aanpassen om opkomende banken die een uitdaging vormen voor te blijven en hun klanten te houden. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat challengerbanken ooit een groot marktaandeel van traditionele banken zullen overnemen, is het wel belangrijk dat de bestaande banken hun manier van zakendoen veranderen, wat voor de klanten uiteindelijk alleen maar voordeel op kan leveren.
