Volgens Richard van Hooijdonk zal technologie de manier waarop we werken fundamenteel veranderen. ‘Herkenningssensoren gaan ervoor zorgen dat mensen zicht krijgen op hun belastbaarheid. Dat is een enorme vooruitgang, ook voor mensen met beperkingen.’
Hyperconcurrentie, globalisering, superconsumentisme. Iedereen zijn eigen robot, iedereen zijn eigen drone. Overal sensoren, alles en iedereen verbonden met het internet. Big Data die ons vertellen wat we het beste kunnen doen. De toekomst die Van Hooijdonk schetst is meer dan dynamisch. Opwindend, maar ook een beetje eng. Want wat betekenen al die innovaties bijvoorbeeld voor mensen die nu al moeilijk hun weg vinden op de arbeidsmarkt? Volgens Van Hooijdonk zullen vooral mensen met relatief laag betaalde of minder ontwikkelde banen in de problemen komen. ‘Werkgevers gaan steeds meer kijken naar de kosten van arbeid en de vervanging van menskracht door machinekracht. Lichaamsintensieve banen zullen steeds meer worden overgenomen door robots. Dat is overigens niet per definitie slecht nieuws. Op de langere termijn is het waarschijnlijk zelfs goed nieuws. Dergelijke banen zijn vaak slecht voor de gezondheid.’
Hoe ziet u de toekomst van de arbeid voor mensen met beperkingen?
‘Het begrip beperking krijgt een totaal andere invulling. Er zal steeds meer behoefte zijn aan mensen die machines en robots ontwikkelen, besturen of analyseren. Dat biedt niet alleen grote kansen voor hoger opgeleiden, maar ook voor met mensen met bijzondere talenten zoals specifieke groepen autisten. Tegelijkertijd zullen we fysieke en mentale beperkingen zoals die nu nog gelden steeds vaker kunnen elimineren dankzij nieuwe technologie. Onze kennis van gezondheid en ons inzicht in de behoeften van individuele medewerkers zal sterk toenemen. Het wordt mogelijk om signalen en gedragspatronen bij medewerkers stelselmatig te registreren. Hierdoor kunnen we werknemers, beter beschermen én helpen.’
Klinkt behoorlijk aanlokkelijk. Hoe ziet u dat in de praktijk voor u?
‘Herkenningssensoren kunnen in de toekomst duidelijk maken of iemand droevig of blij is. Als je dat soort data combineert met bijvoorbeeld hartslagmeting is het mogelijk om tijdig in te grijpen en mensen een pauze in te laten lassen. Sensoren gaan onze belasting en belastbaarheid bewaken, ook op het moment zelf. We kunnen mensen op termijn zo adviseren dat ze de juiste werkzaamheden in het juiste tempo gaan uitvoeren. Door deze nieuwe technieken zullen mensen, juist ook die met bepaalde beperkingen, kansen krijgen die ze nu nog niet hebben.’
Welke onderzoeksvraag zou het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum zich nu al moeten stellen?
‘Mensen worden gezonder en ouder en blijven langer slim. Er zijn vele technologische mogelijkheden op komst die de levensduur van arbeidskracht gaan verlengen. Wereldwijd denken veel mensen na over de kansen die technologie biedt om gezondheid te bevorderen en dus ook om gedeeltelijk arbeidsgeschikten te helpen. Dé grote kans in dit verband is kennis. Zorg dat je nieuwsgierig bent en blijft. Qua onderzoek en informatievoorziening moet het AKC zich prominent richten op technologie. Het is de beste manier om de eigen beroepsgroep mee te nemen in de achtbaan van technologische mogelijkheden en dit te vertalen in concrete acties met een stevige wetenschappelijke ondergrond.’
Richard van Hooijdonk is een van de sprekers tijdens het congres Kracht van Kennis. Dit congres wordt georganiseerd ter ere van het vijfjarig bestaan van het Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC). Tijdens zijn verhaal gaat Van Hooijdonk in op de technologische trends van de toekomst.
