Van bankieren tot beleggen: hoe AI de financiële sector hervormt

Foto van Richard van Hooijdonk
Richard van Hooijdonk
Van kunstmatige intelligentie in beleggingsadvies tot crowdsourcing voor beursprognoses: dit is de toekomst van finance.
  • Iedereen kan investeerder zijn
  • Een AI-gestuurde creditcard voor millennials
  • ChatGPT voor financiële analisten
  • Welke rol speelt AI straks in beursprognoses?

De financiële dienstensector, die traditioneel wordt gekenmerkt door fysieke banken, papieren transacties en face-to-face interacties, staat aan de vooravond van een digitale revolutie. De kiem voor deze transformatie werd gelegd met de komst van het internet, maar de afgelopen jaren zijn we getuige geweest van een explosieve versnelling, aangedreven door kunstmatige intelligentie, blockchain-technologie, fintech-startups en veranderende consumentenvoorkeuren. Een van de belangrijkste aanjagers van verandering is de voortdurende opmars van de digitalisering. Financiële instellingen vervangen omslachtige en achterhaalde processen steeds vaker door gestroomlijnde, digitale oplossingen. Of het nu gaat om bankieren via mobiele apps waardoor klanten direct toegang hebben tot hun financiën, of om op blockchain gebouwde slimme contracten die de manier van zakendoen herdefiniëren: de sector ondergaat een diepgaande digitale metamorfose. Bovendien krijgen kunstmatige intelligentie en machine learning een steeds centralere rol binnen de financiële dienstverlening. Deze technologieën stellen banken en investeringsmaatschappijen in staat enorme datasets in realtime te analyseren, beter geïnformeerde beslissingen te nemen, fraude efficiënter op te sporen en klanten steeds meer gepersonaliseerd financieel advies te bieden. Naarmate AI-systemen zich blijven ontwikkelen, verwachten we een ingrijpende verbetering in zowel de operationele effectiviteit als de klantervaring in de sector.

Ondertussen ervaren traditionele financiële instellingen steeds meer concurrentiedruk door de snelle opkomst van fintech-startups. Deze wendbare, technologiegedreven bedrijven passen innovatieve benaderingen toe op het gebied van betalingen, kredietverlening, vermogensbeheer en verzekeringen. Dit leidt steeds meer tot samenwerking tussen fintechs en gevestigde partijen, resulterend in een dynamisch ecosysteem waar innovatie centraal staat. De kern van deze transformatie is een hernieuwde focus op klantgerichtheid. De hedendaagse consument verwacht namelijk naadloze, gepersonaliseerde ervaringen die op hun unieke behoeften en voorkeuren zijn afgestemd. Nu financiële diensten steeds meer gedigitaliseerd en geautomatiseerd worden, wordt dus ook de klantrelatie opnieuw onder de loep genomen. En ondanks de onvermijdelijke hobbels op de weg, is de verwachting dat deze transformatie een financieel ecosysteem zal opleveren dat toegankelijker, doelmatiger en klantvriendelijker is dan ooit. Laten we eens kijken naar een aantal opmerkelijke recente ontwikkelingen op het gebied van beleggen, creditcards op basis van kunstmatige intelligentie en AI-gestuurde beursprognoses.

Iedereen kan investeerder zijn

Historisch gezien was beleggen vooral iets voor rijke mannen. En om een vermogensbeheerder te vinden die bereid was om je portefeuille te beheren, moest je minstens een miljoen — of tientallen miljoenen — hebben. Dit begint nu echter te veranderen, dankzij de opkomst van een nieuwe generatie fintech-startups die beleggen met hun vernieuwende aanpak voor bijna iedereen toegankelijk maken. Een van deze startups is Sarwa, een in Dubai gevestigd robo-adviseursbedrijf dat beleggen eenvoudiger en gemakkelijker wil maken, met een specifieke focus op mensen in het Midden-Oosten. “We ontdekten dat er in het Midden-Oosten geen cultuur is van sparen en investeren. Dat krijgen leerlingen op school niet mee. En voor velen die overwegen te investeren is dat een belangrijke barrière. Dit zijn tradities die in deze regio minder prominent aanwezig zijn. Het was dan ook een enorme uitdaging om mensen tot investeren aan te zetten”, vertelt Mark Chahwan, mede-oprichter van Sarwa. Een algemeen gebrek aan kennis over de beleggingscultuur was een ander probleem waar mensen vaak mee te maken kregen. Het was overduidelijk dat er een marktbehoefte onvervuld bleef, en Chahwan zag een kans om hierin te voorzien.

Met Sarwa kan iedereen binnen enkele minuten een rekening openen zonder een voet buiten de deur te hoeven zetten. Na het beantwoorden van een paar eenvoudige vragen om de gebruiker te leren kennen en zijn of haar risicoprofiel te bepalen, krijgt de gebruiker toegang tot een wereldwijd gediversifieerde portefeuille met een breed scala aan assets in allerlei sectoren. Dit helpt de gebruiker bij het maximaliseren van zijn of haar rendement en tegelijkertijd de risico’s laag te houden. Wat het nog aantrekkelijker maakt, is dat de gebruiker bijna niets zelf hoeft te regelen; van slim balanceren tot dividend herinvesteren, de app heeft het allemaal onder controle. Binnen de app kunnen gebruikers profiteren van gratis financiële educatie, op maat gemaakt beleggingsadvies en direct contact met professionele adviseurs. En dat allemaal voor maar $5 per account. “Maar de realiteit is dat gebruikers die eenmaal beginnen met beleggen gemiddeld meer dan 50 keer meer investeren”, voegt Chahwan toe. “Het is dus niet zo dat ze niet over het kapitaal beschikken — ze willen gewoon aan de slag en hun investeringen vervolgens geleidelijk verhogen, in plaats van direct een ingrijpende beslissing te nemen”.

“Millennials zijn niet te verleiden met overbodige extra’s en verborgen vergoedingen. Ze willen hun financiële positie versterken, de nieuwste technologieën gebruiken, en bedrijven met waarden waar ze zich bij aan kunnen sluiten ondersteunen”.

Tim Armstrong, investeerder in cred.ai

Een AI-gestuurde creditcard voor millennials

Millennials zijn notoir moeilijk tevreden te stellen, met name omdat hun behoeften en interesses heel anders zijn dan die van eerdere generaties. Hetzelfde geldt ook voor hun financiën. Er wordt bijvoorbeeld geschat dat maar een derde van de millennials tegenwoordig een creditcard heeft, iets dat voor hun voorgangers ondenkbaar zou zijn geweest. De in Philadelphia gevestigde fintech-startup cred.ai wil daar verandering in brengen door een AI-gestuurde creditcard te lanceren die specifiek op millennials is gericht. Tim Armstrong, een van de investeerders in cred.ai en oprichter van investeringsmaatschappij DTX Company, vertelt: “Millennials zijn niet te verleiden met overbodige extra’s en verborgen vergoedingen. Ze willen hun financiële positie versterken, de nieuwste technologieën gebruiken, en bedrijven met waarden waar ze zich bij aan kunnen sluiten ondersteunen”. De nieuwe Visa-gelicentieerde Unicorn Card draait op een eigen platform, is zelfs voor klanten zonder kredietscore beschikbaar en biedt een breed scala aan geavanceerde features. Met de Stealth-functie kunnen gebruikers een virtueel rekeningnummer genereren voor risicovollere transacties die we soms moeten uitvoeren, zoals het aanmelden voor gratis proefversies van diensten of producten kopen via een smartphone of mogelijk dubieuze websites. 

Met de Flux Capacitor-functie kunnen gebruikers hun loonstrookjes tot twee dagen eerder ontvangen en zelfs aankomende afschrijvingen zien voordat deze plaatsvinden, zodat ze daar goed rekening mee kunnen houden. Een andere interessante functie is Friend & Foe, waarmee gebruikers een lijst met goedgekeurde en niet-goedgekeurde verkopers kunnen maken. Wanneer een handelaar als ‘Friend’ wordt aangewezen, worden de kosten van deze handelaar verrekend, zelfs als de kaart is vergrendeld. Maar wanneer een handelaar als ‘Foe’ wordt aangemerkt, worden eventuele kosten van deze handelaar automatisch geweigerd. Het beste van alles is dat al deze functies gratis zijn, zonder jaarlijkse kosten of verborgen rente. “Het bankwezen is zo gereguleerd, zo verouderd en zo intimiderend dat het begrijpelijk is dat (ook) cardproducten de afgelopen tien jaar nauwelijks zijn veranderd. Ry Brown, CEO en medeoprichter van cred.ai vertelt: “Gelukkig zijn we een team van hackers, kunstenaars en wetenschappers — en een aantal ‘herstellende bankiers’ — en ons perspectief als buitenstaander is een van onze grootste troeven geweest. We zijn niet geïndoctrineerd met traditionele concepten van wat mogelijk is of verwacht wordt, dus we geloven dat we elk idee dat we bedenken ook kunnen realiseren, zolang we maar genoeg koffie hebben”.

ChatGPT voor financiële analisten

Een van de grootste pijnpunten voor financieel analisten is dat ze honderden of soms zelfs duizenden documenten handmatig moeten doorspitten om de informatie te vinden die ze nodig hebben. Het is een enorm tijdrovend proces dat meerdere dagen, zo niet zelfs weken kan duren. Als oplossing voor deze uitdaging heeft de nieuwe fintech-startup Finpilot speciaal voor financiële analisten onlangs een nieuwe chatbot-tool gelanceerd. De tool heeft een gebruiksvriendelijke chatinterface waar je vragen in natuurlijke taal kunt invoeren. Vervolgens zoekt de tool automatisch door openbaar beschikbare financiële gegevens, zoals documenten van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission, winsttranscripties en beleggerspresentaties. Hierdoor wordt de tijd die nodig is om de relevante informatie te vinden aanzienlijk verkort. Bovendien stelt Finpilot financiële analisten in staat om met de data ‘te communiceren’, deze te visualiseren en de bronnen te verifiëren. Ze kunnen bovendien bedrijven vergelijken op basis van diverse statistieken en trends en verschillende tijdsperioden visualiseren.

Door deze repetitieve taken aan een AI te delegeren, kunnen analisten meer tijd besteden aan belangrijkere taken, waardoor hun efficiëntie en productiviteit aanzienlijk toenemen. Een potentieel probleem met betrekking tot het gebruik van generative AI in de financiële wereld is dat large language models (LLM’s) als ChatGPT vaak de neiging hebben om te ‘hallucineren’, dat wil zeggen informatie te produceren die in orde lijkt te zijn maar in werkelijkheid volledig verzonnen is. Om voor de hand liggende redenen is dat natuurlijk niet het soort informatie waarop je je beleggingsbeslissingen wilt baseren. Om dit probleem te omzeilen en te zorgen dat de AI wel betrouwbare informatie biedt, ontwikkelde het bedrijf een interne LLM die specifiek op finance is toegesneden. “Large language models zijn berucht om het verzinnen van informatie en zijn bovendien voor veel taken te traag”, vertelt John Alberg, medeoprichter van het in Seattle gevestigde hedgefonds Euclidean en een van de oprichters van Finpilot. “We hebben veel technieken ontwikkeld om deze problemen aan te pakken”.

Welke rol speelt AI straks in beursprognoses?

Numerai, opgericht door de Zuid-Afrikaanse wiskundige Richard Craib, is een op blockchain gebaseerd hedgefonds dat kunstmatige intelligentie en machine learning-algoritmen gebruikt om beter geïnformeerde investeringsbeslissingen te nemen. Wat Numerai anders maakt dan conventionele hedgefondsen, is dat het gecrowdsourcete marktvoorspellingen van een wereldwijde community van datawetenschappers gebruikt om zijn investeringsstrategie te onderbouwen. Elke maand organiseert Numerai een wedstrijd waarbij datawetenschappers worden uitgenodigd om beursprognoses te doen. De meest nauwkeurige voorspellingen worden beloond met Numeraire (NMR)-tokens, de eigen cryptocurrency van het hedgefonds. Elke deelnemer krijgt toegang tot historische financiële gegevens en krijgt de taak om zijn eigen machine learning-algoritmen te ontwikkelen die patronen in de gegevens kunnen vinden en toekomstige bewegingen in de aandelenmarkt kunnen voorspellen. 

Om de privacy en veiligheid van gegevens te garanderen en persoonlijke vooroordelen te elimineren, worden alle gegevens gecodeerd. Datawetenschappers uploaden vervolgens hun voorspellingen naar de website van het hedgefonds, waarbij ze hun eigen NMR-tokens als inzet gebruiken. Als hun voorspelling juist blijkt te zijn, krijgen ze hun tokens terug en ontvangen ze extra tokens als beloning. Als ze ernaast zitten, worden de ingezette tokens vernietigd. Tot op heden heeft Numerai meer dan $25 miljoen uitbetaald aan datawetenschappers voor hun nauwkeurige voorspellingen. Het hedgefonds analyseert elke inzending met behulp van AI-algoritmen en neemt de meest veelbelovende modellen op in zijn eigen metamodel, dat vervolgens bij de aandelenmarkthandel wordt gebruikt. Als deze aanpak een succes blijkt te zijn, zou een volledig nieuw soort hedgefondsen kunnen ontstaan. “De web- en internetdiensten hebben ontdekt hoe ze de netwerkeffecten kunnen benutten om Goliath-bedrijven als Uber en Facebook op te bouwen, maar de financiële sector heeft nooit ontdekt hoe ze dat moeten doen”, zegt Olaf Carlson-Wee, de CEO en oprichter van Polychain Capital, een hedgefonds dat investeert in op blockchain gebaseerde activa. “Dus Richard heeft misschien wel een ongekend mechanisme gecreëerd voor netwerkeffecten rond geldbeheer”.

Een laatste overweging

De financiële dienstensector bevindt zich op een cruciaal punt en ondergaat een diepgaande transformatie. De transitie naar digitalisering, gekatalyseerd door de komst van het internet en voortgestuwd door fintech-innovatie, kunstmatige intelligentie en blockchain-technologie, zet de traditionele fundamenten van de sector op zijn kop. Deze ingrijpende veranderingen houden in dat verouderde, op papier gebaseerde werkwijzen plaatsmaken voor gestroomlijnde digitale systemen. Apps voor mobiel bankieren en door blockchain aangedreven slimme contracten zijn maar een paar voorbeelden van deze verandering, die de wijze waarop transacties plaatsvinden en geverifieerd worden opnieuw definieert. Deze transformatie, aangestuurd door kunstmatige intelligentie en machine learning, zorgt er onder andere voor dat data-analyse, fraudedectectie en op maat gemaakte financiële advisering binnenkort allemaal in realtime kunnen plaatsvinden.

Daarnaast dagen snel opkomende fintech-startups de dominantie van gevestigde financiële instellingen uit. Deze nieuwkomers stellen de gebruiker centraal en bieden transparantie en gemak — wat de toegang tot financiële diensten democratiseert en investeren toegankelijker maakt voor een breder publiek. Ook ontstaan er innovatieve financiële producten die op de unieke behoeften van verschillende generaties zijn afgestemd, zoals AI-gestuurde creditcards. De nieuwe toetreders tot de financesector spelen in op de veranderende voorkeuren en verwachtingen van de consument en AI-gestuurde tools automatiseren het verzamelen en analyseren van gegevens om menselijke analisten te ontlasten. Hoewel onzekerheden en complexe regelgeving blijven bestaan, leidt deze aanhoudende transformatie naar een financiële sector die zowel inclusiever als efficiënter is, met een toenemende focus op klantwaarde.

Share via
Copy link