Proef de toekomst: hoe AI onze smaakbeleving verandert

Terwijl de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie zich verder ontwikkelen, richten onderzoekers zich steeds vaker op een van de kenmerkende aspecten van de menselijke ervaring: onze smaakbeleving.
  • Deze wijnproevende AI helpt je de perfecte wijn te vinden
  • Dit algoritme zorgt ervoor dat elke maaltijd die je eet perfect is
  • Elektronische tong geeft robots een smaakbeleving
  • Jouw volgende chef-kok zou wel eens een AI kunnen zijn

Kunstmatige intelligentie (AI) speelt een steeds grotere rol in ons dagelijks leven. Het is de slimme kracht achter het automatisch sorteren van onze vakantiefoto’s, de persoonlijke online kledingadviseur die precies weet wat we leuk vinden en de razendsnelle bezorgservice die ons eten snel (en warm) thuisbezorgt. Maar deze alledaagse gemakken roepen ook belangrijke vragen op. Zoals bijvoorbeeld: hoe verandert AI onze kijk op mens-zijn, nu machines steeds meer taken van ons overnemen en deze soms zelfs beter uitvoeren dan wij? Naarmate de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie zich verder ontwikkelen, richten onderzoekers zich ook steeds meer op een van de meest kenmerkende aspecten van de menselijke ervaring: onze smaakbeleving. Het gaat hierbij niet alleen om overleven en voeding, want smaak vertegenwoordigt ook cultuur, herinnering en emotie. Het is een zintuiglijke reis die ons verbindt met onze kindertijd, ons erfgoed en onze meest intieme momenten. Toch is deze diep persoonlijke en subjectieve ervaring precies wat AI-onderzoekers nu proberen te begrijpen, na te bootsen en mogelijk zelfs te verbeteren.

“Als we machines leren om net als mensen zintuiglijke ervaringen te gebruiken, krijgen we algoritmes die echt waardevol zijn voor de gebruiker”.

Serge Belongie, hoogleraar aan de Universiteit van Kopenhagen

Deze wijnproevende AI helpt je de perfecte wijn te vinden

Een groep onderzoekers van de Technische Universiteit van Denemarken, de Universiteit van Kopenhagen en het Californische Instituut voor Technologie heeft een doorbraak gerealiseerd op het gebied van kunstmatige intelligentie: ze hebben een AI ontwikkeld die kan ‘proeven’. Dankzij deze innovatie kan de AI wijnadviezen geven die volledig aansluiten bij iemands persoonlijke smaakvoorkeuren. In tegenstelling tot bestaande wijnapps, die adviezen vooral op etiketten en algemene recensies baseren, kun je wijnen met deze nieuwe aanpak dus veel nauwkeuriger selecteren. Om hun algoritme te verfijnen, nodigden de onderzoekers 256 wijnliefhebbers uit om verschillende wijnen te proeven en ze op hun smaak te beoordelen. Deze waardevolle smaakervaringen werden vervolgens gekoppeld aan de databank van Vivino, die bekendstaat om zijn omvangrijke verzameling wijnlabels en gebruikersbeoordelingen. Met deze informatie ontwikkelden ze een vernuftig algoritme dat liefhebbers helpt wijnen te vinden die niet alleen heerlijk smaken, maar ook passen bij hun individuele voorkeur en bovendien vriendelijk zijn voor hun portemonnee.

Volgens professor Serge Belongie, medeauteur van het onderzoek, kan het integreren van menselijke zintuiglijke ervaringen in AI-systemen de nauwkeurigheid ervan aanzienlijk verbeteren. In dit geval kan de AI de smaakvoorkeuren van mensen bijvoorbeeld beter begrijpen en voorspellen. “We zien dat wanneer de algoritmes informatie van wijnlabels en recensies combineren met gegevens van wijnproeverijen, ze betere voorspellingen kunnen doen over je smaakvoorkeuren dan wanneer ze alleen afgaan op traditionele data als afbeeldingen en tekst. Dus als we machines leren om net als mensen zintuiglijke ervaringen te gebruiken, krijg je algoritmes die echt waardevol zijn voor de gebruiker”, zegt hij. Dit kan een revolutie teweegbrengen in de wijnwereld maar ook daarbuiten, in de hele voedingssector, en zorgt ervoor dat we een gezondere en duurzamere voedingsmiddelenindustrie creëren. Volgens onderzoekers is deze vernieuwende aanpak niet alleen van toepassing op wijn, maar kan het ook op andere dranken en zelfs op voedsel toegepast worden. Dit opent de deur naar allerlei veelbelovende mogelijkheden, variërend van op maat gemaakte recepten en productaanbevelingen tot gepersonaliseerde maaltijdplanning.

“Als je eten kunt printen, dan moet ook de mogelijkheid bestaan om de smakelijkheid ervan te bepalen”.

Yuval Klein, oprichter en CEO van MAMAY Technologies

Dit algoritme zorgt ervoor dat elke maaltijd die je eet perfect is

Stel je voor dat elke maaltijd precies de juiste smaakbalans heeft om je smaakpapillen te pleasen. Dit is precies het doel van de Israëlische startup MAMAY Technologies. Het bedrijf ontwikkelt een algoritme dat de ‘objectieve’ smaak van eten en drinken met behulp van AI analyseert, zoals bijvoorbeeld hoe zoet iets is. Yuval Klein, oprichter en CEO van MAMAY, licht toe dat zijn bedrijf een scheikundige methode gebruikt die ‘high-performance liquid chromatography’ heet (vloeistofchromatografie). Hiermee wordt de hoeveelheid natuurlijke en kunstmatige zoetstoffen in de moleculen van diverse voedingsmiddelen en dranken gemeten en het ‘zoetheidsprofiel’ bepaald. Dit hele proces wordt ook uitgevoerd voor zout, zuur, bitter en hartig. Vervolgens krijgt elk product een zogenaamde ‘val’-waarde toegekend op de eigen Taste GAGE-schaal van MAMAY. Deze waarde geeft de zintuiglijke impact weer en laat dus zien hoe zoet, zout, zuur, bitter of hartig het product werkelijk is.

Het bedrijf is pasgeleden een samenwerking aangegaan met Chinese ondernemingen die met geautomatiseerde systemen voedsel voor schoolkinderen bereiden. Met de technologie van MAMAY kunnen deze bedrijven nu ook de individuele smaakvoorkeuren van elk kind vastleggen. Deze gegevens worden vervolgens gebruikt om maaltijden te personaliseren, zodat deze perfect bij het unieke smaakprofiel van elk kind aansluiten. “Als een robot pasta maakt, kunnen we dat op verschillende manieren doen — bijvoorbeeld pittiger of juist minder pittig”, legt Klein uit. “En ieder kind zou de variant moeten krijgen die hij of zij het lekkerst vindt”. Klein is ervan overtuigd dat gepersonaliseerd eten de toekomst heeft en hij wil met zijn bedrijf vooroplopen in deze opkomende trend. “Als je eten kunt printen, dan moet ook de mogelijkheid bestaan om de smakelijkheid ervan te bepalen”, voegt hij eraan toe.

Elektronische tong geeft robots een smaakbeleving

Hoewel er de laatste jaren enorme sprongen zijn gemaakt in de kunstmatige intelligentie, schiet de technologie in het weerspiegelen van de psychologische kant van menselijke intelligentie nog steeds tekort. Vooral als het gaat om onze emotionele intelligentie. Een van de duidelijkste voorbeelden van de rol die emotionele intelligentie speelt in ons leven, is te vinden in onze eetgewoonten. Onze eetpatronen worden niet zozeer alleen door honger gevormd, maar zijn eigenlijk een complexe combinatie van lichamelijke signalen en psychologische drijfveren. Dit wordt goed zichtbaar wanneer iemand — die na een uitgebreide maaltijd volledig verzadigd is — toch dat stuk chocoladetaart niet kan weerstaan. Hoewel de hersenmechanismen die onze honger en eetlust reguleren nog grotendeels een raadsel zijn, geven recente doorbraken in de hersenscantechnologie een beter inzicht in hoe smaak in de smaakcortex verwerkt wordt. Zo weten we nu dat smaakreceptoren op de menselijke tong chemische informatie in elektrische signalen omzetten. Deze signalen worden via een ingewikkeld netwerk van neuronen naar de hersenen gestuurd, waardoor we smaken kunnen waarnemen en onderscheiden.

Een team van onderzoekers aan Penn State University heeft dit proces nu nagebootst en een eenvoudig biomimetisch systeem gecreëerd dat uit een elektronische tong en een elektronische smaakcortex bestaat. Hierdoor kunnen robots in essentie de menselijke capaciteit om te proeven nabootsen. Om dit voor elkaar te krijgen, combineerden de onderzoekers chemitransistors (sensoren die gassen en chemische moleculen detecteren) met memtransistors (die de activiteit van neuronen imiteren). Dankzij deze techniek kan het systeem de volledige reeks van primaire smaaksensaties — zoet, zout, zuur, bitter en hartig — simuleren. Volgens Saptarshi Das, universitair hoofddocent in de ingenieurswetenschappen en mechanica aan Penn State, kan deze baanbrekende technologie op allerlei nuttige manieren toegepast worden. Zo zouden we het kunnen gebruiken om gepersonaliseerde, door AI samengestelde diëten te ontwikkelen die niet alleen aan onze emotionele behoeften voldoen, maar ons ook kunnen helpen om af te vallen. En restaurants zouden de technologie kunnen gebruiken om op maat gemaakte culinaire ervaringen te creëren.

Jouw volgende chef-kok zou wel eens een AI kunnen zijn

Nu de noodzaak om klimaatverandering aan te pakken steeds dringender wordt, staat de wereldwijde voedselindustrie onder toenemende druk om haar ecologische voetafdruk te verkleinen. Een essentieel onderdeel van deze uitdaging is de overstap naar plantaardige diëten. Een van de bedrijven die hierin vooroploopt, is de Chileense startup The Not Company (NotCo). Dit bedrijf heeft onlangs een nieuwe oplossing ontwikkeld die onze eetgewoonten weleens radicaal zou kunnen veranderen — een intelligente chef-kok met de naam Giuseppe. Maar Giuseppe is niet zomaar een doorsnee chef-kok. Hij gebruikt kunstmatige intelligentie om de smaak, kleur, textuur en voedingsstoffen van populaire dierlijke producten met plantaardige ingrediënten na te bootsen. Hij doet dit door een uitgebreide databank van planten te doorzoeken tot hij de juiste combinatie van ingrediënten vindt waarmee hij de specifieke smaak en textuur van een bepaald voedingsmiddel kan namaken. “Hij vindt ongebruikelijke verbanden tussen planten die hij eerder op moleculair, nutritioneel, sensorisch en fysisch-chemisch niveau heeft geclassificeerd”, vertelt Pablo Zamora, medeoprichter van NotCo.

Ondanks zijn indrukwekkende rekenkracht maakt Giuseppe ook weleens fouten. Zo kreeg hij het een keer voor elkaar om melk te maken die niet van echt te onderscheiden was, op één opvallend detail na — de melk was roze. Om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt, wordt elk recept dat Giuseppe bedenkt door een team van echte chefs en wetenschappers geanalyseerd. Als zij een probleem ontdekken, gaat het recept terug naar Giuseppe voor verdere aanpassingen, net zolang tot alles precies is zoals het hoort. NotCo streeft ernaar om plantaardige alternatieven te creëren voor ’s werelds meest geliefde voedingsmiddelen, die zowel milieuvriendelijk als betaalbaar zijn. Hiermee kunnen we van onze favoriete gerechten blijven genieten, zonder dat dat een negatieve impact heeft op het milieu. Een aantal producten die NotCo tot nu toe heeft ontwikkeld, zijn NotMilk, een op erwten gebaseerd alternatief voor koemelk, en de plantaardige vleesvervangers NotChicken en NotBurger.

Een laatste overweging

Kunstmatige intelligentie wordt steeds beter in het begrijpen en nabootsen van gelaagde smaken, waardoor we voeding kunnen creëren die precies op persoonlijke voorkeuren afgestemd kan worden en de gastronomische beleving naar een hoger niveau tilt. Van robots die smaaknuances kunnen waarnemen tot technologieën die onze smaakvoorkeuren voorspellen — we staan op het punt een tijdperk binnen te stappen waarin ons eten niet alleen aansluit bij onze individuele behoeften, maar ook bijdraagt aan oplossingen voor uitdagingen op het gebied van gezondheid, duurzaamheid en het wereldwijde voedselvraagstuk. Door kunstmatige intelligentie in onze smaakbeleving te integreren kunnen we een meer toegankelijke, gevarieerde en gepersonaliseerde voedselcultuur creëren. Maar deze nieuwe ontwikkeling roept ook interessante vragen op: Hoe zal AI onze culturele relatie met voedsel beïnvloeden? En welke nieuwe smaken en culinaire tradities zullen er door de invloed van AI ontstaan? Een ding is zeker: kunstmatige intelligentie zal een aanzienlijke impact hebben in de culinaire wereld en onze eetgewoonten, onze smaakperceptie en onze kijk op de toekomst van voeding ingrijpend veranderen.

We zitten middenin een technologische revolutie en de trends, technologieën en innovaties die we verwachten zijn stuk voor stuk grensverleggend …

Gratis trendservice

Ontvang elke maand gratis de laatste inzichten, onderzoeksmateriaal, e-books, white papers en artikelen van ons onderzoeksteam!